Blogs & columns
Blog

Eigen risico eerst - Marcel Canoy

5 reacties

Kunnen we het eigen risico in de zorg niet beter verlagen in plaats van verhogen? Dit is de conclusie van zorgverzekeraar VGZ naar aanleiding van recent onderzoek van TNS Nipo. Uit het onderzoek bleek dat bijna 20 procent van de mensen zegt zorg te hebben gemeden of uitgesteld, vaak om geld uit te sparen. Een curiosum: Het betrof vooral het huisartsbezoek dat niet onder het eigen risico valt.
Niet verrassend gaf het gros van de mensen aan dat de klachten na het zorgmijden verergerden, zodat de kosten uiteindelijk stegen. VGZ vindt daarom dat het eigen risico omlaag moet. Hoe logisch is dat?
Het eigen risico is vervelend voor lage inkomens en chronisch zieken en dreigt daarmee de solidariteit in de zorg aan te tasten. Daarnaast leidt zorgmijden alleen maar tot slechtere gezondheid en hogere kosten, waarmee niemand iets opschiet.

Toch is hier iets vreemds aan de hand. Zo worden chronisch zieken en lage inkomens al voor het eigen risico gecompenseerd door gemeenten. Ook blijkt dat veel zorgmijden uit onwetendheid voortkomt. Het beter informeren is dan logischer dan het verlagen of – zoals de SP wil – afschaffen van het eigen risico.
Belangrijker nog, patiënten blijken nog altijd onvoldoende ‘eigenaar’ van hun eigen gezondheid. Dat raakt niet alleen het eigen risico, maar het hele systeem. Een eigen risico is één instrument dat daarbij helpt. Maar het is niet het enige instrument en ook niet het beste.
Zo komt het vaak voor dat ziekenhuizen volkomen ontransparante rekeningen sturen en mensen daardoor hun eigen risico kwijt zijn zonder dat iemand precies na kan gaan wat de rechtmatigheid is van de rekening. Er zijn maar weinig patiënten die dan de moeite nemen om de weg naar de zorgverzekeraar te vinden om dat te achterhalen.

Amerikaanse toestanden waar bijvoorbeeld voor dezelfde behandeling in Oklahoma 5300 dollar betaald werd en in Californië 223.000 dollar, liggen op de loer. Niet voor niets vergeleek Princeton-econoom Uwe Reinhardt het Amerikaanse zorgsysteem met winkelen met een blinddoek voor en maanden later een random rekening betalen.
Willen we transparantie en eigenaarschap verbeteren, dan is veel meer nodig dan in de marge rommelen aan het eigen risico. Neem het radicale idee van hoogleraar innovatie Mathieu Weggeman: zorg ervoor dat iedere patiënt iedere zorgrekening te zien krijgt voor die betaald wordt. Is het onduidelijk? Dan betalen we niet. Zo sla je veel vliegen in één klap. Patiënten worden bewuster van kosten, onnodig beroep op eigen risico neemt af, gefoezel met rekeningen vermindert en uiteindelijk wordt daarmee ook de financiering van ziekenhuizen transparanter. In het begin zal dat een hoop gedonder geven, maar uiteindelijk is iedereen beter af.

Marcel Canoy

eigen risico volksgezondheid zorgmijden
  • Marcel Canoy

    Marcel Canoy is hoogleraar gezondheidseconomie en dementie aan de VU in Amsterdam, adviseur van de Autoriteit Consument en Markt, lid van de Adviescommissie Pakket van het Zorginstituut en hij schrijft columns voor www.socialevraagstukken.nl.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • van Haastrecht

    bedrijfsarts n.p., SWIFTERBANT Nederland

    De zinsnede dat chronisch zieken en lage inkomens worden gecompenseerd door de gemeenten vevraagt om nuancering. Immers voor een dergelijke compensatie gelden regels gekoppeld aan het inkomen.. En wie met zijn inkomen boven een bepaalde financiele dr...empel zit, krijgt niet alleen geen compensatie voor met zijn zike zijn noodzakelijk in te kopen zorg, maar komt ook niet in aanmerking voor bijvoorbeeld huurtoeslag. Het gevolg is dat chronisch zieken met een relatief laag inkomen juist boven het drempelinkomen netto veel minder geld maandelijks overhouden dan de lage inkomens onder de drempel welke op meerdere toeslagen aanspraak kunnen maken.

  • G K Mitrasing

    Vogelvrije Huisarts, Heerhugowaard

    Toch altijd verder kijken dan een blog lang is. We zullen de woonkamer uitbreiden om iets meer te zien dan de bekende “olifant”. We gaan maar richting een dierentuin. Bewering: “Zo worden chronisch zieken en lage inkomens al voor het eigen risico g...ecompenseerd door gemeenten'. Is dat zo? Dat is n.l. onzin.
    Over welke prijs hebben we het bij het betalen van de rekening? DBC/DOT prijs? Wat niet het reële maar semi-onderhandelde prijs is in de lump sum inkoop van zorgverzekeraars? Gaat de patiënt dan voor een ander ziekenhuis kiezen terwijl er geen aantoonbaar kwaliteitsverschil is en de zorgverzekeraar hoe dan ook die prijs betaald? En als de prijs bekend is: Wat gaan we doen met het MBI? Afschaffen?
    Dan nog een toefje slagroom dmv selectieve inkoop er over van Wynand van de Ven en Varkevisser: Jaar 0, jaar +1 , Jaar +2 e.d. Hoeveel uitgesloten zorgaanbieders zijn er nog over na 1 jaar?En na 2 jaar? Uit hoeveel zorgaanbieders kan een zorgverzekeraar dan kiezen? Welke kwaliteit leveren niet gecontracteerde zorgaanbieders die na 2 jaar op de markt verschijnen? Kunnen zij resultaten laten zien van voorgaande jaren? Welk effect heeft een vermindering van keuze aan zorgaanbieders op de prijs? En op volume? Wat zijn daarvan de consequenties? En dat in het Nederlands bestel van budgettering door VWS? Oligopolie van zorgaanbieders per segment en oligopolie van zorgverzekeraars in een door VWS afgebakende markt met een betonnen plafond waarbij de zorgconsument in het donker wordt gelaten over prijzen en kwaliteit? Wie is in dit spel degene die de prijs betaald?
    Zorgeconomen tonen door hun grote meningsverschillen aan dat ze “stuck in the midle” zitten met de “keuze” voor dit zorgstelsel: from nowhere to the middle of nowhere. Maar dat erkennen als wetenschapper zou de vraag kunnen oproepen naar een parlementaire enquête en daar is meer voor nodig dan alleen maar gezond verstand…

  • S. Wierckx-Mentink

    huisarts, DRIEBERGEN-RIJSENBURG Nederland

    Ik krijg altijd de rekening van de garage onder mijn neus voor ik het betaal. Die is duidelijk en gespecificeerd. Maar geen idee of het werk wat er op staat ook werkelijk is gedaan. Geen idee of de prijs die voor het werk staat een goede prijs is, of... dat het veel goedkoper kan. Geen idee of er onnodige reparaties zijn gedaan, of dat nodige reparaties maar niet of half zijn gedaan. En dan ben ik hoogopgeleid. En geheel gezond. En gaat het over mijn auto en niet over mij.
    Dit is de olifant

  • A.A.C.M. Maes

    huisarts, DIEREN Nederland

    Het Eigen Risico is gewoon een fiscale maatregel, gelegitimeerd bij VWS omdat het net als andere fiscale maatregelen (snel) geld opbrengt, het gemakkelijk is in te voeren met een verzekeringsplicht en omdat de Nederlander Europees gezien relatief wei...nig eigen betalingen kent. Maar het bezuinigt niet, hervormt niet en doet de kosten niet dalen. Maar verplaatst (wel) de kosten van collectief naar privé. Gebrek aan transparantie over financiële zaken is een heel ander probleem. En terecht geagendeerd, mits dit geldt voor alle partijen in het veld. Inclusief toezichthouders en zogenaamde zorgadviseurs. En niet alleen voor aanbieders.

  • G K Mitrasing

    Vogelvrije Huisarts, Heerhugowaard

    Afgezien van het hoge "assume a ladder"- gehalte zoals "Patiënten worden bewuster van kosten, onnodig beroep op eigen risico neemt af"....
    Welke olifant in de wordt weer gemist?

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.