Een life-event met potentie - Bram Tjaden
1 reactieOp een leeftijd waarop de meesten bezig zijn met de vraag hoe ze op een prettige manier hun pensioengerechtigde leeftijd kunnen bereiken zijn er ook collega’s die een jarenlang bebroed ei leggen. Machteld Huber promoveerde recentelijk op een onderzoek naar een nieuw concept van gezondheid. Zij introduceert het begrip ‘positieve gezondheid’, waarbij vermogens als dynamisch aanpassen en eigen regie centraal staan. Dit concept werkte zij uit door bij bijna tweeduizend stakeholders kwantitatieve gegevens te verzamelen.
Gezondheid is daarin niet langer een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal welbevinden (WHO 1948). En ziekte niet alléén een probleem dat opgelost moet worden, maar ook een life-event met potentie en uitdaging waar je van kunt leren en door kunt groeien. Een interessante bevinding uit het onderzoek van Huber is dat stakeholders die zelf ziekte hadden doorgemaakt meer geneigd bleken op deze manier naar gezondheid te kijken.
Ik ben iemand uit die laatste categorie. Toen ik 17 jaar oud was kreeg ik een hockeystick vol in mijn linkeroog. Het betekende het begin van een moeilijke periode van operaties, knallende hoofdpijn, achterstand op school, het verwerken van het verlies van het zicht van één oog en van mijn status van aanstormend Bloemendaals hockeytalent. Mijn toekomstperspectief veranderde ingrijpend: dag droom van levensreddende chirurg; alle snijdende specialismes kon ik wel vergeten.
Uiteindelijk heb ik veel van dit ongeluk geleerd: de toekomst is niet maakbaar, maar dat is niet erg omdat er nieuwe mogelijkheden op je weg kunnen komen als je die wilt zien, ook al doe je dat met één oog. Het heeft me uiteindelijk vooral de waarde doen inzien van compassie in het leven en me zeker een meer empathische dokter gemaakt dan die levensreddende chirurg met Bloemendaalse roots zou zijn geweest.
Als ervaringsdeskundige voel ik me door het onderzoek van Huber gesterkt in wat ik al lang denk: dat het voor een dokter de moeite waard is om de eigen grotere en kleinere teleurstellingen en gezondheidsproblemen te zien als life-events met potentie. Het maakt dat je als arts, naast je cure-and-caretaak, beter toegerust bent voor de coachende rol die dit nieuwe concept van gezondheid met zich meebrengt.
Bram Tjaden
W. van der Pol
Ziekenhuisapotheker en Counselor, Delft
Er zullen aan de lopende band nieuwe woorden en woordcombinaties verschijnen omtrent gezondheid en zorg. Sommige spreken aan, andere niet. Positieve gezondheid zegt mij niet zo veel. Noch wat de nieuwe concepten zullen brengen. Regie voeren is ook al... zo'n lastig begrip. Voor de een wel, voor de ander niet. Een begrip dat veel gebruikt wordt, en dat aandacht verdient, is het begrip "beter". Dat begrip is medisch aan revisie toe, maar wordt door de kwaliteitshype in de hoek van steeds beter en verbeteren geplaatst. In de visie documenten is het een stopwoord geworden.
Velen worden niet beter, maar hopen niet zieker te worden. Een verloren oog komt niet terug. Wat terugkomt is volstrekt ongewis en hangt meer van jezelf af, dan van het normale verloop van carrière en toekomst. Het is in een klap "anders" geworden. Laat het denken over gezondheid meer ruimte krijgen.