Een heerlijke sigaar
1 reactieOnlangs kreeg mijn 74-jarige schoonvader een nieuwe nier vanuit het ‘oud voor oud’-programma. Dit leidde tot zo’n significante verbetering van zijn kwaliteit van leven dat hij op stormachtige wijze uit zijn ziekterol werd gerukt. Plotseling was hij geen nierpatiënt meer maar een vitale oudere die van ons wat moest gaan doen met zijn leven.
Eerdere slechte gewoontes die we een zielige nierpatiënt met een matig perspectief niet misgunden, waren nu plotseling onacceptabel geworden. De maatschappij en wij vonden nu dat hij een healthy ager moest worden. U weet wel, dat zijn die oudere mensen die op posters staan en in een gympak op een trampoline springen en onsterfelijkheid veinzen.
Toen hij weer eens een sigaartje opstak ontstond er binnen de familie grote consternatie: ‘Dat is niet jouw nier! Die heb je van iemand anders gekregen, dus dat kan je niet maken’, riep mijn vrouw. Mijn schoonvader, tevens advocaat, claimde dat de nier nu wel van hem was en dat hij ermee mocht doen wat hij wilde. Maar is dit ook zo?
Christenen zien het menselijk lichaam niet als een verzameling onderdelen die na de dood vrij verhandelbaar zijn. ‘Weet u niet dat uw lichaam een tempel is van de Heilige Geest, die in u woont en die u van God hebt ontvangen? U behoort uzelf niet toe’, (1: Korinthiërs 6: 19,20). Ook het overleden lichaam behoort dus aan de Schepper toe. Doneren kan wel maar dan uit naastenliefde.
Vanuit een juridisch perspectief ligt het ‘t meest voor de hand als op transplantatie-organen het eigendomsrecht van toepassing is. Een nier betreft namelijk ‘een zaak’ die zich op dat moment buiten het lichaam begeeft – en dus zou mijn schoonvader gelijk hebben.
Helaas blijkt dit niet de dominante stroming te zijn. Uit eerbied voor de geestelijke waarde van de mens kan zijn stoffelijke verschijning geen voorwerp van vermogensrecht zijn. Het menselijk lichaam wordt daarom niet gezien als rechtsobject omdat de geest en lichaam samen één zijn.
Meer filosofisch; een persoon heeft niet zijn lichaam maar is zijn lichaam. Tijdens de transplantatie werd de nier dus een onderdeel van zijn lichaam en volgens de stroming van het persoonsrecht kan hij er geen eigenaar van zijn. Hij is de nier want deze nier maakt, zodra aangesloten en ingehecht, onderdeel van hem uit.
Zowel mijn schoonvader als mijn vrouw hadden dus ongelijk.
Volgens Dick Swaab hebben wij ook geen brein, maar zijn we het. Datzelfde brein van mijn schoonvader dat besloot toe te geven aan zijn verslaving: een heerlijk sigaartje roken.
Robert van de Graaf
Verslavingsarts, Groningen
Beste Schelto,
als voorvechter van het beschermen van kinderen tegen het roken van tabak ben ik altijd alert op artikelen met een titel zoals die boven jouw blog 'een heerlijke sigaar'. Een titel als deze draagt namelijk bij aan het normaliseren v...an het roken. En dat willen we niet in het kader van kinderbescherming, het streven naar een Rookvrije Generatie. In dat kader is het beeld van een rokende vitale oudere man, zoals je schoonvader, ook geen slimme, want jonge rokende mensen zien graag de vitale rokende oudere als voorland voor zichzelf ('zie je wel, het valt wel mee met dat roken..'), ook al is de rokende healthy ager de uitzondering op de regel. Maar het is een feit dat sommige mensen een sigaar roken ervaren als een waar genot. En genot is ook essentieel. Maar wanneer spreek je van een verslaving? Dat is namelijk heel wat anders dan het roken van een sigaar. Het roken van een sigaar is net als het roken van een sigaret potentieel schadelijk, ziekmakend en dodelijk gedrag, maar het is minder verslavend dan het roken van sigaretten. Er zijn in verhouding dan ook weinig mensen met een verslaving aan het roken van sigaren i.t.t. verslaving aan het roken van sigaretten. Het roken van je schoonvader noem je 'verslaving', maar is er wel sprake van deze ziekte? Mijn excuus dat ik even niet verder reageer op de interessante kern van je blog, waarvoor dank. Met groeten!