Blogs & columns
Blog

Doktersangsten toelaten

4 reacties

Mijn eerste grote ziekteangst was dat ik acute leukemie had opgelopen. Ik was coassistent interne. Dagenlang koorts en een vergrote milt, uiteindelijk bleek ik mazelen te hebben. Als expatkind was ik daar nooit mee in contact gekomen, tot mijn coschap kindergeneeskunde.

Daar is het niet bij gebleven. En ik kan nog steeds bang zijn om zelf kanker, ALS of een hartinfarct te krijgen. Verder ben ik bang dat ik fouten maak, niet genoeg voor patiënten doe, patiënten een klacht indienen of me geen goede dokter vinden en de praktijk verlaten. Of dat de hectiek en stress van het artsenleven me boven het hoofd groeit. Mijn meest irrationele werkgerelateerde angst is dat bij terugkomst van een lange zomervakantie zal blijken dat ik het vak verleerd heb.

Iets in me vindt het niks dat ik deze doktersangsten heb en het ronduit belachelijk dat ik er nu over schrijf. We hebben het er niet graag over, onze automatische piloot is vermijding. Gauw weg ermee, ze niet voelen en er niet over praten. ‘Echte dokters zijn niet bang.’

Soms werkt dat maar meestal niet. Dan laten ze zich niet wegzetten, melden ze zich op allerlei onvoorspelbare momenten en zorgen voor onrustige nachten. Bovendien is het best te snappen dat we dit soort angsten hebben. Waarom zouden we als dokters niet zelf ziek, aangeklaagd of overspannen worden? Angst is echt onvermijdelijk.

Als dat zo is, kun je er beter ja tegen zeggen en er contact mee maken, heb ik gemerkt. Het angstgevoel toelaten en zelfs met een soort nieuwsgierigheid onderzoeken. Ook niet makkelijk, maar het levert wel wat op: je gaat minder piekeren als je gewoon voelt wat er is, het levert van binnen ruimte op. De doktersangst wordt er niet per se minder op, al kan dat wel gebeuren is mijn ervaring. De verhouding ertoe wordt er wel echt anders door. Je hebt de angst maar hoeft hem niet meer te zijn.  

Bovendien kun je als je bereid bent je angst te voelen er makkelijker met collega’s over in gesprek. En dan blijkt dat ik echt niet de enige angsthazige dokter ben. Die onderlinge herkenning is bijzonder prettig en angstreducerend. En draagt en passant ook nog bij aan een open en verbonden werkklimaat.

werk
  • Bram Tjaden

    Bram Tjaden is huisarts en mindfulnesstrainer.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Steven J.A. Verbeek

    Bedrijfsarts, Coullons, Frankrijk

    Herkenbaar. Mijn eerste reactie is altijd wegrationaliseren. Tot nu toe heeft me dat geen problemen opgeleverd maar met sommige zaken had ik beter eerder hulp van collega's kunnen inroepen. Wat te lang gewacht met staar en gonarthrose maar dat kunnen... ze hier goed oplossen. Maar het gecombineerde "doctors/patients delay" kan je natuurlijk een keer opbreken.
    Wat collega Sollie (bienvenue en ????!) zegt is waar, de culture is nogal macho op dit punt. Collega's zullen je niet snel aanspreken als je niet goed in je vel zit. Dat doe je niet, dat wordt als "intrusion dans la vie privée" gezien. Maar als je het zelf meldt, toch wel steun. Als je specialistisch advies nodig hebt, gaan deuren wijd en snel voor je open als arts.

  • Ilse Ganzeboom

    Directeur opleidingsinstituut De Hele Dokter, Weesp

    Mooie blog met een praktisch advies waar ik het erg mee eens ben. En in antwoord op de vraag van Annet Sollie: ik hoor talloos veel verhalen van dokters over hun angsten en zorgen. Het jammere is dat ze die vaak niet met directe collega's durven besp...reken, uit angst voor het oordeel. Maar er gebeuren ook mooie dingen. Vorige week vertelde een jonge specialist me dat ze met de nummer 1 van haar vakgebied had meegelopen. Eerst wat spannend, maar ze kwam er door hun gesprekken al snel achter dat ook hij angsten heeft en fouten maakt, of bang is die te maken. Dat stelde haar gerust, dat ze 'niet gek is of zo'.

  • Annet Sollie

    Huisarts, Frankrijk

    Ha! Herkenning. Bijna al deze angsten zijn herkenbaar voor mij. Ik geef het eerlijk toe. Vorige week geveld door een griep, word ik wakker nat van het zweet: zie je wel, vast een lymphoom! Of geeft mijn immuunsysteem het op omdat ik al een paar jaar ...methotrexaat slik voor mijn reuma.? Een paar dagen later weer lekker in mijn vel weet ik dat het irrationeel is.
    Maar dan lees ik het artikel van van de week in Medisch Contact over 4 huisartsen die een aortadissectie missen (tuchtcollege verklaarde de klacht overigens ongegrond) en daar word ik onzeker van! Wat heb ik dan zelf misschien gemist? Die patient van vanmorgen met uitstralende pijn tussen de ribben? Zou dat toch niet..?
    Na een dienst in de nacht wakker schrikken van een casus: mij niet onbekend! Als huisarts neem je de hele dag door snel beslissingen, je moet 'zeker' overkomen en niet twijfelend en meestal gaat dat gewoon goed. Maar toch spelen angst en onzekerheid regelmatig op. Het is op een bepaalde manier makkelijker om deze gevoelens weg te drukken, maar ik weet dat het voor mij beter werkt om er inderdaad net als Bram naar te kijken en het zelfs even met een (huisarts) vriend of vriendin te delen. Ik heb soms wel de indruk dat ik een van de weinigen ben, collega's komen 'zekerder' over. Ik merk dat nog sterker nu ik in Frankrijk werk: vragen om hulp of delen van onzekerheid/angst lijkt een zwaktebod. Ik ben benieuwd of er meer collega's zijn die zich herkennen in de column van Bram Tjaden.

  • Hans Rode

    psychiater, Utrecht

    Dappere en eerlijke daad om het herkenbare angsthazerige zo persoonlijk te beschrijven. Een goed voorbeeld, hulde!

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.