Blogs & columns
Blog

Dokter, ik ga nu iets doen wat ik nog nooit gedaan heb

1 reactie

Ik startte vorig jaar met een spreekuur voor somatische screening op de afdeling voor patiënten met een licht verstandelijke beperking (LVB) en een psychische stoornis.

Op een dag kwam een Surinaamse man van in de vijftig op mijn spreekuur. Hij was erg sociaal, welbespraakt en vrolijk aanwezig. Je zou niet zo snel vermoeden dat hij een verstandelijke beperking had. Als ik hem in een andere setting ontmoet zou hebben, zou ik hem ongetwijfeld overvraagd hebben en niet hebben aangesloten bij wat hij aankan. Maar nu was ik voorbereid.

Het was een groot geheim dat hij op onze poli kwam. Praktisch niemand in zijn familie wist van zijn verstandelijke beperking en depressie. En dat wilde hij ook zo houden. Hij had die bewuste dag thuis gezegd dat hij naar de bank moest. Hoe eenzaam moet het zijn om iedereen om je heen zo op afstand te houden van hoe het werkelijk met je gaat en wie je werkelijk bent, was direct mijn gedachte.

Ik zei dit hardop en direct verdween de vrolijke, gemaakte sociaal wenselijke manier van contact. Daarvoor in de plaats kwam verdriet. We praatten over zijn doodswens, over zijn kleinkinderen die voor hem de enigen zijn voor wie hij nog wil blijven leven. Over de zwaarte van het bestaan. Tussendoor lopen we de somatische klachten en voorgeschiedenis langs. Maar bovenal luister ik.

Tijdens ons contact zegt hij verschillende malen hoe blij hij is met onze afspraak. Het is zo fijn dat er naar hem geluisterd wordt. En als hij weggaat zegt hij, met een blij en opgewonden gezicht, tegen me: ‘Dokter, ik ga nu iets doen wat ik nog nooit gedaan heb.’ Ik schrik een beetje van die opmerking, want ik weet niet goed wat ik moet verwachten. Gelukkig hoef ik niet lang te wachten op de betekenis van zijn woorden. Hij pakt mijn hand en geeft me een kus op mijn handrug, om me nadien bijna stralend aan te kijken. Ik vond het een memorabel moment. Ontwapenend. De pure emotie die je bij jonge kinderen ziet. Datgene dat we hoe ouder we worden steeds meer afleren.

Ik vertelde tijdens de lunchpauze mijn ervaring aan mijn collega’s. Ik had verwacht dat ze het net als ik een ontroerend moment zouden vinden. Maar niks was minder waar. Er kwamen direct waarschuwingen over het aangaan van lichamelijk contact. Daar moet je echt mee uitkijken. ‘Ik houd mensen altijd echt op afstand’, zei de een. Een ander vertelde ook patiënten te hebben die soms een knuffel opzoeken, maar hij weert ze dan ook altijd bewust af.

Ik snap de voorzichtigheid die nodig is bij het aangaan van fysiek contact met patiënten. Maar er zit ook zoveel kracht in datzelfde fysieke contact. Er standaard afwijzend tegenover staan doet wat mij betreft dan ook geen recht aan de complexiteit van het onderwerp. Wat passend is hangt zo af van context en relatie. Voor mij blijft het een boeiend samenspel tussen afstand en nabijheid.  

meer van Deborah van der Stoep

  • Deborah van der Stoep

    Deborah van der Stoep werkt als reumatoloog bij Prisma, een platform dat telezorg levert aan huisartsen. Daarnaast is zij werkzaam binnen de ggz als algemeen arts voor somatische en psychische zorg.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • jan keppel hesselink

    pijnarts, Bosch en Duin

    Dapper verslag, Ja als dokters vergeten we dat Homo Sapiens tot de mensachtigen (Hominidae) behoren, en een familie van de orde der primaten zijn. Apen dus. En apen krijgen minder stress als ze elkaar aanraken (Babies en Kinderen ook bytheway).

    N...u hebben wij als dokters ergens tussen 1968 en 1988 besloten dat we niet meer onze patienten mogen aanraken, huggen, zoenen, of whatever. Dat kwam tegelijkertijd met het verlies van Vrijheid, Broederschap en andere goede eigenschappen die ontstonden ware rond de Ban-De-Bom flower-power tijd.

    Aanraken vinden dokters blijkbaar vreselijk. Hoe kan je als dokter voor een primaten soort uit het oog verliezen dat aanraken minstens zo veel recht heeft als een communicatie middel dan aankijken of luisteren. Het oog, het oor en de tast zijn zintuigen die ons helpen kennis te nemen van de wereld en om informatie over te dragen.

    Een patient kan op zijn gemak gesteld worden door horen, zien en ook door tast. Haptisch, ik bedoel er zijn zelfs haptonomen die niets anders doen.

    Laten we die bizarre ban op aanraken maar snel door het toilet spoelen, een kus op de hand, een hug, gewoon doen!

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.