Blogs & columns
Blog

Delusion of sanity - Marco Versluis

9 reacties

Ik ben dan wel slechts gynaecoloog, en geen autoriteit op het gebied van psychiatrie, maar toch zou ik graag een nieuwe DSM-classificatie willen voorstellen. Je hoort namelijk steeds vaker dat mensen behoefte hebben aan een psychiatrisch ziektebeeld. Liefst eentje waarmee ze wel uit kunnen leggen waarom er van alles tegenzit, maar waarmee ze niet het stempel ‘gek’ krijgen. Er zijn tal van symptomen, op het werk, in de relatie of bij de kinderen. Op het werk gaat het niet. Ondanks bewezen vaardigheid en volle inzet loopt men aan tegen collega’s die niet functioneren, een baas die narcistisch is of een workload die echt onacceptabel hoog is. De relatie staat op knappen omdat de partner alleen maar met zichzelf bezig is en de kinderen presteren niet op school en krijgen onvoldoende aandacht van de leraar. Tegenslagen in het leven die we niet kunnen accepteren zonder een diagnose.
Dus hebben we ADD waardoor ons werk niet loopt, een borderline persoonlijkheidsstoornis voor onze relatieproblemen en een kind dat hoogbegaafd is én een stoornis heeft.

Ik ben opgegroeid in een dorp. Daar werden dit soort tegenslagen afgedaan met een binnensmonds ‘zo is ’t nu eenmaal’. Ook niet altijd even goed, maar blijkbaar bestaat binnen de maatschappij van nu een behoefte aan een verklarende diagnose, syndroom X. Als dokters moeten we dan wel oppassen dat de populatie echte ADD’ers, borderliners et cetera niet wordt vervuild met patiënten met syndroom X. Alleen al omdat er genoeg mensen zijn die wel echt een van deze aandoeningen hebben. Misschien biedt dus een aparte diagnose een uitkomst. We noemen het delusion of sanity, een psychiatrisch beeld waarbij we normaal zijn, maar toch ook bijzonder.

Marco Versluis

psychiatrie adhd DSM
  • Marco versluis

    Marco Versluis is sinds augustus 2014 gynaecoloog en werkt in het UMC Groningen. Zie ook het portret dat Medisch Contact van hem als aios maakte.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • W.J. Duits

    Bedrijfsarts, HOUTEN Nederland

    Collega een leuke discussie. Het probleem zit niet in het stempel, maar wat we er mee doen. Als we mensen met dit type diagnoses gaan vertellen hoe erg dat is en dat ze daardoor niets meer kunnen, dan maken we er een probleem van. Als we zeggen OK, h...et heeft nu een naam, en dit kun je er aan doen. Dan maken we er een oplossing van. Net als vroeger op het dorp.

  • A.L. Cense

    Psychiater, STOUTENBURG Nederland

    Een mooi discussieonderwerp waar je allerlei kanten mee uit kunt. Voor hier en nu een simpele:

    Er was een diagnose / classificatie voor een overbelastingstoestand: de aanpassingsstoornis. Deze kwam tegemoet aan het dilemma van Versluis door in de cr...iteria op te nemen dat er sprake moest zijn van aanwijsbaar verstoord functioneren. Een vergelijking met een motor die onder overbelasting gaat koken maakt duidelijk dat er wel degelijk een grens is waar voorbij je van ziekte kunt gaan praten. Rij je immers door, -de verschijnselen negerend en zonder interventie van iemand met verstand van zaken-, dan loopt de motor kort daarna totaal in de soep.
    Je kunt het ook anders zeggen: een hart dat onder toename van de belasting slechter gaat presteren noemen we ziek / gedecompenseerd. Met de psyche is dat niet anders. En bij een motor waarin niet een begrenzer ingrijpt ook niet.

    Onze minister heeft deze bruikbare mogelijkheid een hanteerbare grens tussen 'ziek' en 'moeizaam maar gezond' te trekken echter uit het repertoire verwijderd. En dat heeft onduidelijkheid vergroot.

  • M.D. Oosterhoff

    psychiater, THESINGE Nederland

    Bedankt voor je toelichting. Ik ging er al van uit dat het niet naar bedoeld was, maar vind de formulering niet handig.
    Wat betreft het feit, dat de maatschappij intoleranter is geworden tav anders functioneren. Of dat zo is weet ik niet zo. Dat word...t wel altijd beweerd, maar of mensen vroeger nu zoveel toleranter waren tav anders zijn. ?? Dat neemt niet weg, dat ik graag zie, dat er over anders zijn geen moreel oordeel komt.
    Toch heb ik moeite met Trudy Duhue haar verhaal. Het mag wel maatschappijkritiek zijn, maar de maatschappij verander je niet zo maar en de problematiek blijft. Zoals Alan zegt. Een psychiatrische classificatie is een tweesnijdend zwaard. Het kan als een afkeuring worden beleefd, maar ook als een erkenning van het probleem.
    Dat mensen het misbruiken als excuus zie ik niet zo vaak. En ik wil in elk geval de mensen die terecht erkenning krijgen voor de last die ze moeten meedragen niet beschuldigen van het gebruik van een diagnose als excuus. Kortom : het ligt gevoelig en al te stellige uitspraken vallen dan gemakkelijk verkeerd.

  • G K Mitrasing

    Vogelvrije Huisarts, Heerhugowaard

    Men "moet" zich realiseren vanuit welke "epistemes" en "ervaringen" schrijft de schijver en vanuit welke reageren we? Dan wordt de asymmetrie van de discoursen meteen duidelijk.

  • M.A.C. Versluis

    Gynaecoloog, GRONINGEN Nederland

    Dank voor uw reactie. Zoals gezegd ben ik inderdaad geen psychiater. De blog is geen wetenschappelijk relaas maar mijn kijk op de zorg en de wereld om mij heen. Daarmee staat het open voor discussie.

    Het classificeren van psychiatrische ziektebeelde...n is een enorme uitdaging. Niet voor niets leidde de nieuwe DSM tot zoveel discussie. Dat is dubbel zo wrang omdat psychische problematiek een gigantisch lijden kan veroorzaken en maar al te vaak wordt gestigmatiseerd. Dus geen kwaad woord over de patiënten en hun lijden. En alle respect voor degene die van zorg voor deze patiënten hun werk gemaakt hebben. Er is absoluut niet de intentie iemand te kwetsen.

    Ik heb echter de indruk dat de grenzen van wat abnormaal is, worden opgerekt. En dat dit juist bijdraagt aan stigmatisering en het niet serieus nemen van deze ziekten. ADD, borderline, depressie, angststoornissen, dat zijn geen leuke hypes, geen must haves, maar serieuze ziektebeelden. Dus laten we het reserveren voor mensen die daar voor in aanmerking komen.

    En zoals ik in de blog stel, is het afdoen van tegenslagen met de opmerking :" zo is het nu eenmaal", ook niet altijd de beste reactie. Maar tja, ik denk dat mensen soms inderdaad onhandelbaar kunnen zijn, of asociaal, of verlegen of angstig en dat zonder psychiatrische ziekte. En ik denk niet dat het leed significant stijgt wanneer we daar open over spreken en het beestje bij zijn naam noemen.

    Bedankt trouwens voor de web suggesties, ASG Ralston.

  • Bart Timmers

    Huisarts, 'S-HEERENBERG Nederland

    Ik denk wel dat ik snap waar Marco Versluis op doelt, maar ben het daarom nog niet eens met het stuk. Ook ik merk vaak in de spreekkamer mensen die zoeken naar, of bang zijn voor een psychiatrische diagnose. Zoals er ook mensen zijn die zoeken naar e...en verklaring voor hun buikpijn (is het geen blindedarmontsteking?) of hun rugpijn (is het geen hernia?). Maar wij zijn de professionals die gevraagd worden mee te denken, en onze taak is het om symptomen te duiden en waar mogelijk te classificeren in een diagnose. En uiteindelijk is iets een psychiatrische ziekte of niet. Nog los van de onzekerheden in het grensgebied. We moeten als professionals daar zo zuiver mogelijk in blijven. Ik heb ook moeite met bijv. briefjes van leerkrachten die niet meer praten over druk gedrag maar dat meteen "ADHD-achtig gedrag" noemen. We zijn het er over eens dat we niet mee moeten met vage diagnoses of suggestieve beschrijvingen. Maar laten we de klachten recht doen en waar er een psychiatrische diagnose te stellen valt, die stellen. Of anders op een andere manier de hulpvraag recht proberen te doen.

  • M.D. Oosterhoff

    psychiater , THESINGE Nederland

    Ik vat het feit,dat iedereen een mening heeft over psychiatrie maar op als een warme belangstelling voor mijn vak. Dat mag natuurlijk, maar die meningen zijn niet altijd plezierig voor mensen, die de pech hebben door een psychische aandoening te zij...n getroffen. Ik neem aan dat je voorstel voor een nieuw syndroom waaronder ons gewone geklaag en de gewone tegenslagen des levens kunnen vallen grappig is bedoeld. Ik weet niet of je beseft, dat je suggestie, dat mensen hiervoor nu diagnoses zoals de borderlinepersoonlijkheidsstoornis misbruiken kwetsend kan zijn.
    Het ligt gevoelig in de psychiatrie. Psychische aandoeningen worden nog altijd vaak gezien als een gebrek aan wilskracht, een veredelde vorm van aanstellerij en als misbruikt excuus voor persoonlijk falen. Hoewel je in je blog het bestaan van psychische aandoeningen wel degelijk erkent schurkt je waarschuwing dat diagnoses niet moeten worden vervuild door mensen die gewone tegenslagen ervaren gevaarlijk dicht aan tegen bovengenoemde vooroordelen die er zijn over psychisch lijden.
    Ik neem aan dat dit niet je bedoeling was?

  • A.S.G. Ralston

    Psychiater, Alkmaar Nederland

    Niet om collega Versluis te verdedigen, dat kan hij het beste zelf natuurlijk, maar in dit stuk kun je -met enige moeite- een verband vinden met maatschappijkritiek zoals bijv. bij Dehue geuit, vooral als hij praat over een kennelijke behoefte aan ee...n diagnose om individueel tegenslag te kunnen accepteren. Dit past bij Dehue's laatste boek 'Betere mensen', waarin o.a. de te sterke maatschappelijke nadruk op individuele verantwoordelijkheid voor je eigen maatschappelijke situatie en functioneren aan de kaak wordt gesteld. Die nadruk leidt logisch tot een behoefte aan een verontschuldigende verklaring. Dus dat is eerder maatschappijkritiek. En wellicht raakt dit ook aan het feit dat classificatie een tweesnijdend zwaard is zo lang er nog stigmatiserende opvattingen zijn gekoppeld aan bepaalde taxonomische concepten. De gestelde diagnose in termen van een classificatie is in NL en veel andere landen nodig om toegang tot zorg te krijgen en daarmee een zekere erkenning, anderzijds kleeft daar het risico aan en de angst, eenmaal gediagnosticeerd voor 'gek' verklaard te worden.
    Versluis bekritiseert de bagatelliserende houding van 'zijn dorp', legt zich neer bij de maatschappelijke behoefte aan een etiket, en zoekt het in een minder beladen etiket. Dat is natuurlijk een slechte oplossing, want doet helemaal niks aan stigma, sterker nog, werkt het in de hand: 'Gelukkig, u bent niet gek zoals al die anderen.' Versluis doet zijn zaak weinig goed met een aantal tegenstrijdigheden ('tal van symptomen' = 'tegenslagen in het leven'?), maar ik verwelkom belangstelling van collega's uit andere specialisten. Ik kan hem http://www.samensterkzonderstigma.nl/ en http://www.watdoejij.org/ van harte aanbevelen.

  • D Hairwassers

    Patient advocate,

    Eerlijk gezegd begrijp ik niks van je column. Je suggereert dat 'we' behoefte hebben aan psychiatrische diagnoses. Wie zijn 'we'? En waaruit blijkt die behoefte aan diagnoses? Je zou het 'steeds vaker' horen. Wanneer hoor je dat dan? Van wie? Het kom...t op mij over als kroegpraat.

    Bij psychiatrie staat ernstige hinder (lijden) voor de persoon en/of de omgeving voorop. De DSM helpt om de klachten te categoriseren. Een diagnose helpt om evidence based hulp aan te bieden. Het doel is niet een diagnose. Het doel is adequate hulp bij ondervonden hinder.

    Waarom denk je een oordeel te kunnen vellen? Is dat omdat het 'psychisch' is en daarmee ongrijpbaar en dus kan iedereen er wel wat over roepen?

    Waar komt toch de behoefte vandaan om psychiatrische problematiek te bagatelliseren, alsof het een kwestie is van een opgerekte diagnose?

    Vanuit datzelfde gebrek aan kennis is jeugdpsychiatrie niet langer basiszorg, maar nu ondergebracht bij de gemeente. Jeugdzorg met WMO-consulenten, die in een keukentafelgesprek suggereren dat een kind gewoon wat steviger aangepakt moet worden of wat vaker buiten moet spelen.

    We zijn bijna weer terug naar de situatie in jouw dorp. Dan kunnen we kinderen en volwassenen weer wegzetten als dom, asociaal, onhandelbaar, verlegen en gestoord. Wat denk je? Neemt het leed dan af... of juist toe? Bewijzen we daar iemand een dienst mee?

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.