De publieke zorg, waar is die gebleven in het coronageweld?
5 reactiesNu de eerste rekening kan worden opgemaakt van baten en lasten van corona en lockdown, weten we één ding zeker: de curatieve zorg voor mensen met corona-infectie heeft voorrang gekregen boven al het andere.
Lange tijd wisten we niet veel meer dan dat het virus ernstige ziekte kon veroorzaken. Maar bij wie, bij wie niet en hoe dat dan in zijn werk ging, wisten we niet. We dachten eerst dat deze ernstige vorm zowat iedereen kon treffen. U weet nog, de groepsimmuniteit waar Rutte en RIVM mee kwamen, had daarmee te maken. Dat veronderstelde een enorme verspreiding van het virus. Vandaar de vergaande restricties voor het sociale, culturele en economische verkeer. Maar die verspreiding lijkt nu mee te vallen. De kans op virusoverdracht in de buitenlucht blijkt gering. Kinderen en jongeren worden zelden of nooit ziek.
Met de kennis van nu kunnen we wijsheden debiteren die er aan het begin van de epidemie niet waren. Dat is makkelijk. Wel ben ik verbaasd dat van meet af aan alléén de curatieve coronazorg alle ruimte en aandacht heeft gekregen. En dat terwijl we zo weinig wisten van het gedrag van het virus, en de publieke en extramurale zorg met minstens even grote uitdagingen te maken kreeg. We konden zien aankomen dat de lockdown zoveel andere ellende voor welzijn en gezondheid zou veroorzaken. De belangrijkste adviseurs en bepalers van het beleid en de media gaven er geen blijk van dat naast het curatieve, ook het sociaal-medische en het publieke belang zorgvuldig werden meegenomen en afgewogen. Natuurlijk moesten en moeten we onze kwetsbare mensen met corona-infectie redden, maar waarom zijn de deskundigen uit het sociaalgeneeskundige domein niet direct aangesloten, om onze landsbestuurders te adviseren over die aspecten die niet in ziekenhuizen en wel in allerlei, deels nieuwe, kwetsbare groepen speelden?
Met sociaalgeneeskundige adviseurs bedoel ik niet de topmensen van het RIVM; zij zijn wetenschappelijk adviseurs van de regering inzake de infectie, en zij moesten het met schaarse gegevens en modellen doen. Ik bedoel de artsen maatschappij en gezondheid (M&G), die in allerlei sectoren van de publieke gezondheidszorg werken en zien wat er daar gebeurt, welke risico’s optreden in het voetspoor van corona. Risico’s die bij elke gezondheidscrisis kunnen optreden. Artsen M&G zien welke mogelijkheden er waren voor preventie en vroegtijdig handelen. Zij werken hard onder moeilijk omstandigheden: geldgebrek, personeelsgebrek, gebrek aan materiaal voor bescherming, voor testen, voor contactopsporing. Ze werken vaak onzichtbaar voor het publieke oog. Avondenlang zagen we virologen en ic-artsen in praatprogramma’s op tv en was er nauwelijks aandacht voor de publieke en extramurale zorg. Als we achter die façade kijken zien we karige, veelal uitgeklede, publieke gezondheidsvoorzieningen en weinig interesse in het tijdig signaleren en voorkómen van dergelijke ernstige gezondheidscrisissen.
Het is te hopen dat de terechte lessen die we moeten trekken uit deze coronacrisis ook beklijven. Zoals de les dat onze publieke zorg goud – en dus ook meer overheidsgeld – waard is. Want we kunnen zeker een volgende viruspandemie verwachten, en andere bedreigingen voor de volksgezondheid.
meer van Lode Wigersma
Dolf Algra
commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, Rotterdam
Inkijkje over Sjaak de Gouw- chef GGD Holland Midden
https://fd.nl/profiel/1348074/ggd-er-sjaak-de-gouw-vliegt-overal-op-af
Dolf Algra
commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts, Rotterdam
Advies aan alle sociaal geneeskundigen: stap uit de drama driehoek van miskenning (en aangeleerde hulpeloosheid ?) en laat zien waar je voor staat.
Kijk in de spiegel en vraag je af - net zoals Lode Wigersma het doet : waarom zit de rest wel aan... tafel en ik/wij niet ?
Kom met resultaten, die niet weg te poetsen zijn.
Kom met een doorwrocht plan. Juist nu. Kortom: investeer in je eigen adviespositie en laat je niet wegblazen en of weg piepelen.
En eis zo je plek op aan de beleids - en onderhandelingstafel.
Dolf Algra
commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, Rotterdam
Ter illustratie incompleet overzichtje van laatste weken:
16 juni
https://www.ad.nl/binnenland/ggd-corona-bleef-weg-na-massademonstraties~ac6b31c5/
15 juni
https://indebuurt.nl/deventer/nieuws/zoveel-coronatesten-heeft-ggd-deventer-op-dit-mom...ent-uitgevoerd~104607/
13 juni
https://www.dvhn.nl/groningen/GGD-baas-Jos-Rietveld-over-keepersgeluk-eigenzinnige-virologen-en-waarom-de-coronatop-van-Groningen-geen-regionale-versoepeling-wil-25743840.html
10 juni
https://www.groene.nl/artikel/uitgeklede-ggd-en-tastten-weken-in-het-duister-over-corona-strategie
8 juni:
https://www.nhnieuws.nl/nieuws/268416/ruim-1300-coronatesten-in-zes-dagen-bij-ggd-teststraat-in-haarlem-16-positief
6 juni
https://www.dagelijksestandaard.nl/2020/06/ggd-testlijn-helemaal-platgebeld-50-000-mensen-zijn-getest-1-000-mensen-hadden-corona/
5 juni
https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2020/06/05/ggd-test-11-procent-medewerkers-fruitbedrijven-heeft-corona
4 juni
https://www.gelderlander.nl/dossier-slachterij-vion-onder-de-loep/ggd-laat-medewerkers-slachthuizen-met-voorrang-testen-op-coronavirus~a1ca98b1/
3 juni
https://www.varkens.nl/nieuws/2020/06/03/in-overleg-met-ggd-strikte-maatregelen-vion
2 juni
https://www.nrc.nl/nieuws/2020/06/02/vanuit-je-auto-testen-op-corona-a4001497
24 mei
https://www.omroepgelderland.nl/nieuws/2451714/Veel-besmette-arbeidsmigranten-Vion-zijn-onvindbaar-burgemeesters-stellen-ultimatum
22 mei
https://nos.nl/artikel/2334718-zorgen-om-slachterij-vion-veiligheidsregio-s-vragen-minister-om-hulp.html
G K Mitrasing
Vogelvrije Huisarts, New York
Sinds 2009 wordt op de publieke gezondheidszorg bezuinigd en de taken vermarkt.. bij herhaling is ook gewaarschuwd voor een epidemie.. ook nog uitgebreid in 2006...
We polderen ons het graf in...
Dolf Algra
commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts, Rotterdam
Lode Wigersma beklaagt zich erover dat de sociaal geneeskundigen niet afdoend ? aan besluittafel (tv,besluit,...)zaten én in beeld waren. Maar is dat wel zo ?
Naar mijn weten heb ik Sjaak van der Gouw toch vrij vaak op tv gezien, als ook een rijt...je anderen GGD-ers. En dat ze zich bij de GGD uit de naad werkten heb ik ook in nogal wat programma's voorbij zien komen.
Ergo: ik heb ander beeld eraan over gehouden. De publieke gezondheidszorg liet juist zien waarvoor ze nodig was. En deed was ze moest doen. Alle lof dus.
Dat de publieke gezondheidszorg een boost moet krijgen ben ik helemaal met hem eens.
En vooral ook dat er diepgaand en grondig én vooral onafhankelijk geëvalueerd moet worden. Dat lijkt mij van het grootste belang. En daar zijn de politieke kaarten nog niet over geschud, begrijp ik uit de laatste berichten daarover.
Wel vernam ik dat de Onderzoeks Raad voor de Veiligheid (Ovv) eigenstandig onderzoek gaat doen. Dat is mogelijk wat gerust stellender.
Mijn advies: schrijf per acuut eigenstandig rapport met de visie vanuit public health kant op de corona crises en stuur het als de wiedeweerga naar de Ovv én de pers.
Zo kom je in het vervolg ook aan tafel. Je moet het ijzer smeden als het heet is.
links:
https://www.trouw.nl/binnenland/de-onderzoeksraad-maakt-de-balans-op-van-het-optreden-van-het-kabinet-in-de-coronacrisis~bb3c6261/
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/wel-of-geen-onafhankelijk-onderzoek-naar-corona-aanpak-hakt-kamer-in-tweeen~b060b304/