De hoogleraar en de bedrijfsarts

Twee jaar geleden had hoogleraar Remco Breuker het gevoel gevaarlijk dicht tegen een burn-out aan te zitten. ‘Zit op het randje van de klif’, was zijn reflectie. De hoogleraar Noord-Korea-studies aan de Universiteit van Leiden herkende het beeld van vroeger, want hij was hij al eens eerder met een burn-out uitgevallen. En nog steeds worstelde hij regelmatig met het vinden van de juiste balans. Breuker besloot zijn bedrijfsarts te raadplegen. Zo vertelde hij recentelijk in een interview in de Volkskrant.

De bedrijfsarts legde de hoogleraar een drietal scenario’s voor. De kern van het eerste scenario was ‘trek een grens’: als het werk hem zo zwaar viel, wat belette hem om de eer aan zichzelf te houden en ontslag te nemen? Net zoals zijn collega Eelco Runia van de RU Groningen kort daarvoor had gedaan.

De tweede optie: oogkleppen op, gewoon doorploeteren en wachten totdat de man met de hamer echt langs zou komen. Het crash-scenario.

De derde optie kenmerkte zich door een jiujitsu-aanpak: meebewegen, en overnemen. ‘Gebruik je frustraties en negatieve emoties en zet ze om in iets constructiefs’, hield de bedrijfsarts de hoogleraar voor. Dat laatste, zegt Breuker nu, ‘was een advies waar ik wat mee kon’.

De reddende engel bleek een e-mail van de Amsterdamse collega hoogleraar Rens Bod, die hij kort na het bezoek aan de bedrijfsarts ontving, met de vraag of hij interesse had zich aan te sluiten bij de ‘WO in actie’, een protestgroep om de werkdruk in het wetenschappelijke onderwijs aan te kaarten.

Breuker greep die kans met beide handen aan en besloot te participeren in ‘WO in actie’. Met als eerste voorlopige resultaat een pamflet met veertig stellingen die drie weken geleden aan de muren van de universiteiten zijn getimmerd. De persoonlijke crisis van de hoogleraar lijkt voor dit moment te zijn afgewend. So far, so good.

Bij het herlezen van dit interview bleef ik nog even hangen bij die bedrijfsarts en kon een glimlach van beroepstrots niet onderdrukken. Deze bedrijfsarts kende de kneepjes van het coachvak: luisteren, spiegelen én op het juiste moment de juiste tik in de goede richting geven. Waardoor de patiënt zijn probleem zelf gaat oplossen. Kijk: dat is het echte werk. Soms heb je maar één gesprek en/of moment nodig voor een gerichte interventie. En die moet dus zitten. Deze bedrijfsarts maakte een erg fraaie goal. Mooi werk. Puur vakmanschap.

Coaching is een van de belangrijkste basisvaardigheden van de bedrijfsarts. Want als bedrijfsarts kan je zomaar een heel bijzonder exemplaar uit de grotemensendierentuin op je spreekuur tegenkomen. Dus wat te doen bij: een jonge hond, ouwe leeuwin, luidruchtig haantje, grijze muis, pronkende paradijsvogel, een luiaard, brombeer, angsthaas, een muggenzifter, valse hond, dood paard, een ongelikte beer… Niemand is standaard, en dus is er altijd maatwerk nodig.

Mooi vak hoor, bedrijfsarts. Never a dull moment.