Bureaucrazy - Menno Oosterhoff
25 reactiesVandaag bespreken we een vreemde eend in de bijt van het spectrum van dwangstoornissen: de bureaucrazie (ook wel bureaucrazy).
Met de overige aandoeningen uit dit spectrum heeft de bureaucrazie gemeen, dat er sprake is van tijdrovende uitgebreide procedures/rituelen voor feitelijk geringe of eenvoudig op te lossen onvolkomenheden. De dwanghandeling wordt in de bureaucrazie vaak protocol genoemd.
Ik schets hieronder het klinische beeld.
A. Er is altijd sprake van:
1. De risicoregelreflex. De reflex problemen op te lossen door het instellen van meer regels.
2. Preoccupatie met cijfers, zonder aandacht voor de vraag of die cijfers, vaak prestatie-indicatoren genoemd, ook samenhang hebben met de te bereiken doelen.
B. Er is sprake van drie of meer van de volgende verschijnselen:
1. Een sterk geloof in noodzaak en waarde van de dwanghandelingen, i.c protocollen, beleidsplannnen, richtlijnen, jaarplannen.
2. Onnodig gebruik van Engelse woorden. Bjivoorbeeld corebusiness, benchmark, frontoffice, business case, pilot, update, stakeholders, shared decision making.
3. Eenvoudige zaken ingewikkeld voorstellen. Bijvoorbeeld iets doen - PDCA-cyclus; voors en tegens afwegen - SWOT-analyse; duidelijk zijn - SMART; de baas - CEO; eenvoudig houden – Lean.
4. Gebruik van neologismen zoals proactief of win-win, en van ongebruikelijke woordcombinaties als verandermanagement, verbeterplan, kaderbrief, portfoliodiscussie, aandachtsfunctionaris, zorgleefplan, groeikans, werkbeleving.
5. Veelvuldig gebruik van woorden met drie hoofdletters: HKZ, ROM, HRM, WMO, ICT.
6. Een voorliefde voor vergaderingen, ook al gaan die zelden over de inhoud, maar meestal over de regels.
7. Het volgen van steeds nieuwe trends, zoals zelfsturende teams, zorgpaden.
8. Een geloof dat vernieuwing sowieso voortuitgang is, ook al betreft het nimmer onderzochte maatregelen.
9. Veel evalueren zonder dat dat ooit leidt tot een wezenlijke bijstelling.
C. De verschijnselen hierboven genoemd komen vooral naar voren in groepsverband. Zelden zal een individu voor zichzelf een evaluatie doen of een verbeterplan opstellen.
D. De protocollen, richtlijnen en beleidsplannen zijn tijdrovend of veroorzaken klinisch significante lijdensdruk of beperkingen in het beroepsmatige functioneren van anderen.
E. De stoornis kan niet beter worden verklaard door de symptomen van een andere psychische stoornis, bijvoorbeeld geldingsdrang van de narcistische persoonlijkheidsstoornis, problemen in het executieve functioneren zoals bij ADD of gebrek aan respect voor de rechten van anderen bij de antisociale persoonijkheidsstoornis.
Specificeer indien
• Met redelijk inzicht: Er is enige weerstand tegen de dwanghandelingen – vergaderen, protocollen opstellen, checklists, procedures – en/of enige twijfel over het nut ervan.
• Met enig inzicht: Er is ruimte voor milde spot, zoals elkaar boekjes cadeau doen als ‘Vergaderen, niet doen’.
• Met afwezig inzicht: Bezoekt veel managementcongressen, leest er vrijwillig boeken over. Gelooft heilig in het nut van de protocollen.
Er is nog discussie over de plaats van bureaucrazie binnen de psychopathologie.
Tegenstanders noemen het medicalisering en misbruik van psychiatrie voor maatschappelijke doeleinden. Ze wijzen erop dat de mensen met bureaucrazie vaak goede maatschappelijke posities hebben en hooguit opgesloten zijn in een gouden kooi. Ook geven ze aan dat bureaucrazie alleen dimensioneel te onderscheiden is van management.
Anderen wijzen erop dat bureaucratie wel degelijk leidt tot problemen in het functioneren en welbevinden, weliswaar voornamelijk bij anderen. Sommigen willen om die reden bureaucrazie opnemen in de disruptieve stoornissen, zoals de antisociale persoonlijkheidsstoornis.
Een grote groep onderzoekers ziet de bureaucrazie liever ingedeeld bij de verslavingen. Het belangrijkste argument hiervoor is dat de dwanghandelingen (protocollen, audits, beleidscycli) lustvol zijn. Deze onderzoekers spreken liever van regelzucht.
Een minderheid ten slotte wil bureaucrazie onderbrengen in een aparte groep, namelijk de managementspectrumstoornissen.
Daar zouden dan ook de BAR (Bureaucratie Allergische Reactie) en BOS (Bureaucratie Overdosis Syndroom) ondergebracht worden. Bij deze aandoeningen is er sprake van hevige allergische reacties zoals braken, uitslag en jeuk en emotionele instabiliteit zoals in tranen uitbarsten, woedeaanvallen en tirades tegen regels en voorschriften.
Ook de overheid maakt zich zorgen over de epidemische vorm die bureaucrazie heeft aangenomen. Zij heeft een Task Force Bureaucrazie (TFB) ingesteld. Deze heeft direct diverse commissies ingesteld met deskundigen uit alle geledingen. Er komt een visiedocument als onderligger voor een discussie over beleidsvoorstellen. Ook worden er hoorzittingen belegd voor een maximaal draagvlak. Er is een MeldPunt Bureaucrazie (MPB) ingericht, er komt een meldingsplicht voor bedrijfsartsen en er is een Bureaucrazie Zorg Autoriteit (BZA) ingesteld.
Het meeste wordt verwacht van het instellen van een verplicht BureauCrazie Proof (BKP)-keurmerk voor instellingen en bedrijven.
Het eindrapport van de Task Force Bureaucrazie wordt eind 2017 verwacht.
Menno Oosterhoff
Nog meer van Menno Oosterhoff
Lees meer van Menno Oosterhoff:-
Menno Oosterhoff
Menno Oosterhoff is (kinder- en jeugd)psychiater eninitiatiefnemer van www.ocdnet.nl en www.ocdcafe.nl. Hij maakt de podcast ‘God zegene de greep’ over de dwangstoornis. Daarover gaat ook zijn boek ‘Vals alarm´ waarin ook zijn eigen dwangstoornis aan de orde komt. Zijn boek ‘Ik zie anders niks aan je’ gaat over psychische aandoeningen in het algemeen. Tenslotte vindt u een bloemlezing van zijn blogs terug in het boek 'De psychiater en ik', een uitgave van Medisch Contact.
N.B.M. Voet
Revalidatiearts
Ik lees alleen maar lovende reacties. Ik herken ook heel veel in het verhaal. Als artsen in heel Nederland moeten we toch in staat zijn deze aandoening te genezen?
C.J.C. Geelen
Bedrijfsarts, HEERENVEEN Nederland
Super, opnemen in DSM 5 R!!!
G.M. Foppen
bedrijfsarts, SOESTERBERG Nederland
Vraag: Vormt vinkje - vanwege veelvuldig voorkomen - vermoedelijke vector, verantwoordelijk voor verdere verspreiding?
GJ Bonte
Neuroloog, Dalfsen Nederland
Ik hoop ook heel hard dat ik ongelijk krijg! Maar ik ben inmiddels ruim boven de 40 en geloof al een tijdje niet meer in sprookjes... Ik verwijs nog maar eens naar het artikel van David Graeber. Ook de zorg heeft zich niet aan de door hem beschreven ...fenomenen weten te onttrekken: http://www.salon.com/2014/06/01/help_us_thomas_piketty_the_1s_sick_and_twisted_new_scheme/?source=newsletter
GJ Bonte
Neuroloog, Dalfsen Nederland
https://decorrespondent.nl/2436/Stel-jezelf-de-vraag-heeft-mijn-werk-eigenlijk-wel-zin-/93652020-2cb6d807
R. Karemaker
Psychiater , ''s- Gravenhage
Beschrijving proefschrift Ruitenburg, MCnr4 dd 28-1-16, pp 10-11. Gebrek aan conrole op de eigen werkindeling leidt tot ziekte.. etc. Niet nieuw qua invalshoek, wel actueel in combinatie met uw terechte kritiek op de huidige GGZ. Goede suggestie van ...coll.Caljouw. Daar droom ik wel es van, dat we en masse stoppen.. fijne droom wel!
Jeanette Caljouw-Vos
huisarts, RIDDERKERK Nederland
Volgens mij is er maar 1 therapie tegen Bureaucrazy net als bij roken: gewoon mee stoppen. En nee, niet ja maar, dat willen we van onze rokers ook niet horen. Zoals in de kamer van mijn POH op de muur staat: Wie wil zoekt mogelijkheden, wie niet wil ...een reden.
oh ja en dan allen Bureaucrazy verwante artikelen voorzien van een sticker: Bureaucrazy brengt u en anderen in uw omgeving ernstige schade toe.
Bart Bruijn
Huisarts, STREEFKERK Nederland
Ik meld me aan voor een nieuwe Task Force, de Task Force tot het uitbannen van Task Forces en daarna de commissie tot het uitroeien van ...
O wacht.
algra
zelfstandig bedrijfsarts - adviseur - blogger, rottredam
En voor de echte liefhebbers - ter verdere verdieping
Even de boekenkast ingedoken en deze vijf 'kanjers' erbij gepakt.
Absolute aanraders.
Over wat bureaucratie met je doet, waarom het ontstaat, hoe je het kunt begrijpen en wat er tegen te doen.
...1. Operatie - werk Arthur de deur uit - dagboek van een ongewenste werknemer.
In-en-in triest verhaal. Bekend verhaal vanuit NRC. Gaat over het bedrijf: de Nza. Je voelt de werkelijkheid van alledag van een bureaucratische organisatie en waar het toe kan leiden.
2. Verwaarloosde organisaties - Joost Kampen
Joost Kampen werkte als organisatie adviseur bij het GVB Amsterdam en kwam er achter dat 'normaal' advies niet werkte en/of verkeerd uit pakte. Ging op zoek naar oorzaak en kwam uit in ortho pedagogisch concept van het verwaarloosde gezin. Bleek één op één toepasbaar op organisaties. Geeft een prachtig inkijkje in echte bureaucratie en de verwoestende werking ervan.
3. Organisatie structuren - Henry Mintzberg
Klassieker over hoe organisaties zich ontwikkelen. Erg inzichtgevend. Over de eenvoudige structuur, de machine bureaucratie, de professionele bureaucratie, de divisie structuur, de adhocratie en verder. Topper
4. Op leven en dood in de directie kamer - Manfred Kets de Vries
Zijn managers, leiders wel zo rationeel ? en wat doet dat met een organisatie. Heel zijn leven al intrigeert die vraag Kets de Vries die doorbrak met zijn 'klassieker' De neurotische organisatie'.
5. Oerdriften op de werkvloer - Bram Buunk
Het komt allemaal niet uit de lucht vallen, ons gedrag. Blijkt diepe evolutionaire bronnen te hebben. Van andere kant aangevlogen.
Ter afsluiting terug naar mijn nummer één voor dit moment - ik noemde hem al:
Minimal Management van Paul Verburgt - een must read
Grappig, onderhoudend, confronterend, inzichtgevend en erg praktisch gericht.
Binnen twee uur heb je instrumenten in handen om de bureaucratie aan te pakken.
Een feest om te lezen. Doe het jezelf kado !
GJ Bonte
Neuroloog, Dalfsen Nederland
Menno, ondanks dat ik een HCH (Hard Core Hetero) ben, ik kan je wel zoenen!!!
F.J. Bot
Patholoog, 'S-GRAVENHAGE Nederland
Hilarisch en helaas zeer herkenbaar. Heeft Menno ook een therapie?
Mijn voorstel is ouderwets chirurgisch: wegsnijden met ruime marges!
Bart Bruijn
Huisarts, STREEFKERK Nederland
@coll. Oosterhoff. Ik suggereer chemotherapie en bestraling. Die kunnen mooi gericht worden toegepast door de voorkeur voor dure wijnen en congressen vlak bij zonnige golfbanen. De kans op collaterale schade is dan niet zo groot.
GJ Bonte
Neuroloog, Dalfsen Nederland
Om in de huidige oorlogszuchtige taal tegen kanker te blijven, wil ik voorstellen om deze strijd op alle fronten te voeren, dus ik neem de suggesties van Bot en De Bruijn over: Eerst wegsnijden met ruime marges, niks schildwachtklier, een volledig kl...iertoilet om zelfs de kleinste metastase weg te nemen, en daarna ruime hoeveelheden chemotherapie, bestraling en wellicht zelfs een stamsteltransplantatie, maar dan wel met een donor, niet uit het eigen materiaal. Want bij gebruik van eigen materiaal is de tumor zo weer terug!
M.D. Oosterhoff
Psychiater, THESINGE Nederland
@ Coll. Bonte. Ik heb er even de richtlijn "Intimiteit op het werk. De do'nt's en do's" op nagekeken. "Ik kan je wel zoenen", valt in de groep opmerkingen: Toegestaan, mits evident schertsend. Gebruik ervan wordt afgeraden.
De HCH toevoeging lijkt m...ij echter voldoende om te spreken van evidente scherts.
M.D. Oosterhoff
Psychiater, THESINGE Nederland
@coll. Bot. Voor ruim wegsnijden is de aandoening niet gelocaliseerd genoeg. Het is meer en gegeneraliseerde aandoening, vrees ik.
M.D. Oosterhoff
psychiater, THESINGE Nederland
Collega Algra geeft blijkt van een grondige kennis van de therapie van bureuacrazie.Nu is alleen nog de vraag hoe we ervoor kunnen zorgen dat die breed wordt toegepast. Bureaucrazie-patienten zijn notoire zorgmijders.
Jos Rensing
huisarts, den Haag
Ik stel voor dat de Task Force Bureaucrazie nog de volgende brandende problemen in haar eindrapport meeneemt:
1. JC = Just Culture = veilig opleidingsklimaat
2. ACT = Acceptance and Commitment (voor mensen met persoonlijkheidsproblemen).
3. SEID = S...ystemic Exortion Intolerance Disease= wat vroeger chronische vermoeidheid was.
4. ACP = Advanced Care Planning = de 2e lijn die uitbehandeld is en de patiënt naar de huisarts terugverwijst.
5. SDM = Shared Decision Making = ik weet het ook niet meer, zeg maar wat u wilt.
M.D. Oosterhoff
psychiater, THESINGE Nederland
De suggesties van coll.Rensing zijn de taskforce op het lijf geschreven natuurlijk. Deze man spreekt hun taal
M.D. Oosterhoff
psychiater, THESINGE Nederland
@coll.Bonte. Het zit allemaal in onze aard. Daarmee ben ik het eens. Ik wil echter niet somber zijn. Uiteindelijk is alles de laatste eeuw een behoorlijk stuk beter geworden.
GJ Bonte
Neuroloog, Dalfsen Nederland
Om even terug te keren naar een meer serieuze toon: Natuurlijk zijn mijn reacties doorspekt van emotie en inderdaad gericht op de bureaucrazie patiënt, maar vooral op de behandelaar. Maar wat wel uit de snelle reacties blijkt en ook uit het enorme aa...ntal retweets en het aantal likes is dat dit een onderwerp is dat sterk leeft binnen de zorg en dat heel veel mensen hier hun buik vol van hebben. Het is niet heel gemakkelijk om de zorg anders in te richten, zeker niet gezien alle afgeleide organisaties met allerlei belanghebbenden die ook hun boterham willen blijven verdienen, en zich niet zo gemakkelijk buiten de deur zullen laten zetten. En, eerlijk is eerlijk, ook artsen hebben bijgedragen aan de huidige misère, onder andere door zich te laten leiden door geldelijk gewin en niet door optimale zorg. Als voorbeeld noem ik maar even het verschil in tonsillectomieen verricht door vrijgevestigde KNO-artsen en door de KNO-artsen in dienstverband. En ik ken nog steeds neurologische praktijken waar men 20 minuten voor een nieuwe patiënt en 10 minuten voor een controle wel genoeg vindt, want dan kan immers meer productie in minder tijd worden gedraaid. Het zal echt niet heel eenvoudig zijn om de zorg zo in te richten dat inderdaad de patiënt de belangrijkste persoon is waar de zorg omheen georganiseerd moet worden.
Maar dat het systeem zo niet door kan gaan lijkt wel duidelijk. Toch zie ik het somber in. In systemen waar men al jaren weet dat het op deze manier niet werkt, gaat men toch onverdroten op dezelfde manier door. Zie de chaos in de NHS en ik heb zelf genoeg gezien van de Duitse Gezondheidszorg. Verandering en vernieuwing zijn er continu merkbaar, maar verbetering maar mondjesmaat...
M.D. Oosterhoff
psychiater, THESINGE Nederland
coll.Caremaker. Graag een link naar het promotieonderzoek. kan het zo niet vinden op Google.
Dat we er ziek van worden betekent helaas niet dat er dus genezing mogelijk is. Ik hoop overigens wel dat het tij ooit keert. De vergelijking met de dwangsto...ornis was niet helemaal alleen maar een grap. Het bevat zeker een kern van waarheid. het verdragen van onvolkomenheid zie ik als kernsymptoom van OCD. Onvolkomenheid in zekerheid, schoonheid, volledigheid, moraliteit. Als je dat niet verdraagt door te vertrouwen dan ontstaat de neiging te zoeken naar absoluutheid. Of het komt doordat we geen geloof meer hebben en alles nu altijd aan iemand moet liggen weet ik niet, maar vertrouwen is iets waar we niet sterk meer in zijn en als je vertouwen niet oefent dan atrofieert het. Use it or lose it.
De ware therapie zal vertrouwen oefenen moeten zijn. Maar nu voel ik me haast een prediker van een heilsleer, als ik dat zo zeg.
Maar ik zou het enorm toejuichen als we dat weer meer gingen doen. Ooit las ik 5% steelt ,is lui of liegt. Dat is geen reden om 95% van de mensheid als zodanig te benaderen.
M.D. Oosterhoff
psychiater, THESINGE Nederland
De agressieve therapie, die coll. Bonte voorstelt wijzen op een emotionele betrokkenheid bij het thema. Het is de vraag of de voorgestelde maatregelen nog gericht zijn op het welzijn van de bureaucrazie patient of dat het meer gaat om degene die last... van hem hebben. Persoonlijk komen de voorgestelde ingrepen mij meer over als een juridisch vonnis dan als een geneeskundige behandeling. Hoewel ik mij goed kan verplaatsen in de emoties van coll. Bonte wil ik er toch voor pleiten ook bij de bureaucraziepatient het medische en niet het morele model te hanteren.
R. Karemaker
Psychiater , ''s- Gravenhage
Briljant stuk! Verwoordt precies het alledaagse leed waaronder de gehele GGZ gebukt gaat elke dag. Ik hoop van harte dat collega Bonte ongelijk krijgt, maar na het feest der herkenning in uw stuk en alle tot nu toe geschreven bijval stemt Bonte's ver...gelijking met de NHS helaas niet heel vrolijk. Maar als iedereen er ziek van wordt (letterlijk als ik het promotie onderzoek van Ruitenberg extrapoleer) waarom is er dan geen verandering mogelijk?
R. Karemaker
Psychiater , ''s- Gravenhage
Excuus: Ruitenburg bedoelde ik
algra
zelfstandig bedrijfsarts -adviseur - blogger, rotterdam
Al weer zo'n prachtige blog van Menno Oosterhoff.
Als input voor de Taskforce raad ik de volgende literatuur aan
1. Minimal Management van Paul Verburgt - over hoe het beter kan met veel minder regels en managers - aanrader !
2. De hoogmoedigen - ...Marcel Metze
Van de achterflap: beroepsmanagers - ze zijn overal . Vroeger beheersten ze een vak, nu reproduceeren ze loze mantra's avn business schools.
3. Hoe wordt ik een rat - Joep Schrijvers
over de kunst van het konkelen en samenzweren - klein briljantje
4. Bij welke reorganisatie werk jij ? van Jaap Peters en Hester Heringa - Gras groeit van zelf, maar je kunt er ook een organisatie omheen bouwen - en nog meer van dit soort zaken
5. Bazen bargoens - ook van Paul Verburgt
het op de taal van de manager en gebruiken in de bureaucratie
verhelderend praktijk boekje in dit verband
Met annotaties over veel gehanteerde uitspraken in de bureaucratie als :
* Mijn deur staat altijd open
* Goed punt. Dat parkeren we even
* Vertrouwen is goed. Controle is beter
* De neuzen moeten toch allemaal de zelfde kant uit staan.
6. Voor meer diepgang: De fatale Staat - van Paul Frissen
Zeer frisse kijk op de symboliek van dit soort fenomenen
7. 50 manieren om dwars te liggen - survivalgids/zelfhulpboek - mag kan ook niet ontbreken op deze lijst
Dit voor deze eerste ronde input
Ter zijde: ik meld me per acuut aan bij de Taskforce.
Dolf Algra
zelfstandig bedrijfsarts - blogger