‘Back to the future’

Deze week drong het pas goed tot me door. De Werkgroep Infectie Preventie houdt ermee op (WIP). Daar wordt geen overtuigende inhoudelijke reden voor gegeven. Maar slechts een financiële. Er is blijkbaar te weinig geld voor. En de sector vertikt het om dit werk structureel zelf te betalen.

Ik vind dat schokkend. Want het feit dat de WIP ermee ophoudt, raakt ons volop. Gaat iedereen nu terug naar 1980: allemaal weer apart aan de slag met eigen regels voor infectiepreventie? Elk ziekenhuis, elke maatschap, ieder verpleeghuis zijn eigen aanpak?

Dream on: alsof alle ‘beestjes’ – lees infecties – zich aan de landsgrenzen koest houden en buiten de deur van de eigen instelling blijven. Mooi niet.

Zelfs de premature gedachte dat de samenwerkende topklinische opleidingsziekenhuizen, de NFU, de NVZ, het RIVM, de wetenschappelijke verenigingen of de zorgverzekeraars straks eigen, uiteraard ‘unieke,’ richtlijnen uitvaardigen, is mij een gruwel. Er moet dus iets anders worden bedacht.

Voor de goede orde: de Werkgroep Infectie Preventie is een noodzakelijk samenwerkingsverband van wetenschappelijke verenigingen. Hier komt alle relevante informatie samen. De WIP heeft draagvlak geschapen, dat is een asset.

Het gaat hier om een unieke netwerkorganisatie, die erop is gericht elkaar snel te informeren over allerlei infecties en bedoeld om (potentiële) uitbraken van ziektes te voorkomen. Voor een efficiënte bestrijding van infecties en epidemieën is deze netwerkfunctie onmisbaar.

Nederland is in meerdere opzichten verwend geraakt, maar wij zijn gelukkig wel verschoond gebleven van vele en rap om zich heen grijpende plagen. Dat komt door al het werk van de WIP, de lessen uit het verleden, door de hoge kwaliteitseisen maar ook de alertheid en de samenwerking van alle medewerkers in de gezondheidszorg. Op andere continenten is veelal het tegenovergestelde het geval.

De WIP is bovendien een organisatie waar financiële belangen of belangenorganisaties niet de boventoon voeren. Patiëntveiligheid en de continuïteit van zorg staan voorop. Dat is uitzonderlijk. Daar kan de samenleving op bouwen. Niet voor niets heeft de IGZ deze uitgangspunten in 1992 tot norm verheven. Het meest schrijnende is evenwel dat vooralsnog niemand het lijkt te willen opnemen voor het succesvolle infectiebeleid zoals wij dat kennen.

Investeren in infectiepreventie is investeren in patiëntveiligheid. Daarom mijn pleidooi. Als iedereen weer voor zich aan de slag gaat, is dat weggegooid geld. Want investeren in een richtlijn voor operatiekamers is niet het exclusieve terrein van alleen chirurgen of alleen de WIP, maar van alle betrokkenen bij de ok’s. Als we dan verder vooruitkijken, is het van belang om ook de risico’s, de kosten en uitvoerbaarheid beter en bovenal meer gezamenlijk in te richten.

Nadeel van een netwerk is dat je er helaas niet één organisatie op kunt aanspreken. Tenslotte kan een richtlijn alleen succesvol zijn als iemand ergens de coördinatie op zich neemt. Laat het dus niet gebeuren dat straks iedereen weer naar elkaar wijst. Maar laat ons opnieuw de handen ineenslaan. Wij, dat zijn de wetenschappelijke verenigingen, de ziekenhuizen, de zorgverzekeraars, de overheid én de overige aanbieders samen.

Leer van wat er wel en niet goed is gegaan met de Werkgroep Infectie Preventie. Red de opgebouwde kennis. Richt een WIP 2.0 voor iedereen op die meer en vooral beter samenwerkt met de aanbieders. En investeer structureel in een vernieuwend netwerk. Concreet betekent dit niet slechts een oproep aan alle medewerkers in ziekenhuizen, maar juist aan alle ziekenhuisbestuurders die elke dag genieten van dit werk, om de benodigde 1 miljoen euro per jaar samen op tafel te leggen.

Maak daar bovendien geen jaarlijks terugkerende bedelronde van. Als zelfs dat nu niet lukt, dan zijn we in elk geval op het gebied van patiëntveiligheid geen knip voor de neus waard.