‘Wilde’ polio officieel uitgeroeid in Afrika

Polio is officieel uitgeroeid in Nigeria, dat maakt de Afrikaanse regionale certificeringscommissie van de WHO dinsdag bekend. Hiermee is heel Afrika vrij van de ‘wilde’ variant van polio.

Van het poliovirus bestaan drie verschillende (sero-)typen: type 1, 2 en 3. De ‘wilde’ variant van het type 1 virus (wpv1) is nu nog actief in Pakistan en Afghanistan. Tot nu zijn daar in 2020 65 respectievelijk 37 gevallen gemeld. De andere twee varianten zijn wereldwijd uitgeroeid: wpv2 sinds 1999 en wpv3 sinds 2012. Bij incidentele polio-uitbraken is sprake van een gemuteerd vaccinvirus: een vaccine-derived poliovirus (vdpv).

In feite was wpv1 al sinds 2016 verdwenen uit Nigeria, maar volgens de voorschriften moet er minstens drie jaar met goede surveillance zitten tussen de laatste detectie en de officiële verklaring, zegt poliodeskundige Erwin Duizer (RIVM).

Injectie

Als een land of gebied gedurende langere tijd een lage vaccinatiegraad heeft en slechte hygiënische omstandigheden, krijgt het virus vanuit een vaccin de kans om zich te verspreiden. Het onschuldige vaccinvirus kan weer veranderen in ziekmakend poliovirus. Duizer: ‘Dit gebeurt in zeldzame gevallen, en alleen als landen voor hun vaccincampagnes gebruikmaken van een levend, verzwakt poliovirus.’

Dit orale poliovaccin (opv) wordt wereldwijd verreweg het meest ingezet. Het is goedkoper en gemakkelijker toe te dienen. Nederland maakt gebruik van een vaccin met een doodgemaakt poliovirus dat geïnjecteerd wordt.

In de praktijk blijkt vooral dat de type-2-stam van het opv makkelijker kan terugveranderen naar vdpv. Duizer: ‘Met name in Afrikaanse landen zoals Tsjaad, Ivoorkust en DR Congo, maar ook in Afghanistan en Pakistan zijn nu vdpv2-uitbraken gaande, daarnaast is helaas nu in Jemen een vdpv1-uitbraak.’

Lees meer over de geschiedenis van polio.