Laatste nieuws
Nieuws

Veel jonger covid-19 bij verstandelijke beperking

Plaats een reactie

In Nederland overleden voor zover bekend tijdens de eerste golf van de coronacrisis 57 mensen met een verstandelijke beperking aan covid-19. ‘Het grootste deel van hen was tussen de 40 en 69 jaar oud. Veel jonger dan de meeste mensen uit de algemene bevolking die aan de ziekte overleden’, zegt Geraline Leusink, hoogleraar geneeskunde voor mensen met een verstandelijke beperking (Radboud Universiteit). Zij leidt daar de academische werkplaats ‘Sterker op eigen benen’, die in samenwerking met het ministerie van VWS een onlinedatabase heeft opgezet waar gegevens over covid-19 bij deze groep worden bijgehouden.

Leusink: ‘9 procent van de zieken in deze groep overleed: een veel hoger percentage dan in de algemene bevolking. Er was daarnaast vaker sprake van comorbiditeit, zoals epilepsie en overgewicht.’ Het past in het bredere beeld van de gezondheid van mensen met een verstandelijke beperking: ze overlijden gemiddeld vijftien tot twintig jaar eerder dan de algemene bevolking. Leusink: ‘Ze verouderen sneller, hun immuunsysteem is waarschijnlijk sneller verzwakt, en ze lijden veel vaker dan gemiddeld aan vrijwel alle chronische aandoeningen, zoals diabetes, astma/COPD en cardiovasculaire ziekten. Maar het gaat om veel meer aandoeningen: 48 procent lijdt aan gastro-oesofageale reflux, 20 procent aan epilepsie, ze hebben vaker obstipatie, schildklierafwijkingen, slecht gehoor en visus. En oorsmeer.’

Dat is één kant van het verhaal van de slechtere levensverwachting. De andere is de gezondheidszorg voor deze groep. Die wordt lang niet altijd door artsen voor verstandelijk gehandicapten (AVG) gegeven, zegt Leusink, die zelf van huis uit huisarts is. ‘Al was het maar omdat er te weinig zijn. Maar het heeft er ook mee te maken dat deze mensen vroeger vooral in intramurale instellingen zaten, en nu veel meer in de gewone samenleving wonen. En dus bij de huisarts staan ingeschreven. Tijdens de huisartsopleiding is daar echter weinig aandacht voor, terwijl dat wel nodig is.’

‘De presentatie van klachten is vaak heel anders dan je gewend bent, zeker bij de mensen die zich niet verbaal kunnen uitdrukken. Die zeggen bijvoorbeeld niet dat ze slecht horen, maar raken geïrriteerd en vertonen afwijkend gedrag. Je herkent de klachten daardoor minder snel. De communicatie verloopt anders, wat je niet altijd goed doorhebt. Er zit iemand tegenover je die sociaal-emotioneel misschien verder ontwikkeld is dan intellectueel. Een volwassene met levenservaring, maar het denkniveau van een kind. Daar moet je in je taalgebruik rekening mee houden.’

Binnen de onderzoeksgroep van Leusink werkt men inmiddels aan een screeningsonderzoek dat het verlenen van algemene gezondheidszorg aan mensen met een verstandelijke handicap moet verbeteren. ‘In de toekomst kan dat de huisarts hopelijk helpen, maar we voeren het nu uit in instellingen, om de werking te valideren.’

Een positieve afsluiter? Leusink: ‘Kanker komt bij mensen met een verstandelijke beperking 30 tot 50 procent minder vaak voor. We weten nog niet waar dit door komt, of we kanker bijvoorbeeld vaker over het hoofd zien. Maar dat is niet het hele verhaal: bij bevolkingsonderzoek is het percentage afwijkende bevindingen lager bij mensen met een verstandelijke beperking.’

Geraline Leusink zal tijdens het digitale  Special Olympics Health congres voor huisartsen en studenten geneeskunde op 23 november meer vertellen over covid-19 bij mensen met een verstandelijke beperking. Andere onderwerpen die aan bod zullen komen zijn onder meer gezondheidsscreenings en communicatie.

Op de website van de academische werkplaats Sterker op eigen benen is meer informatie te vinden over algemene gezondheidszorg voor deze doelgroep.

lees meer
Nieuws Wetenschap covid-19
  • Sophie Broersen

    Sophie Broersen was journalist bij Medisch Contact van 2008 tot 2021. Na haar studie geneeskunde en huisartsopleiding ging zij als journalist aan de slag. Bij Medisch Contact schreef zij over geneeskunde en zorg in de volle breedte: van wetenschap tot werkvloer, van arts-patiëntrelatie tot zorg over de grens. Samen met de juristen van de KNMG becommentarieerde zij tuchtzaken. Na haar journalistieke carrière is zij in 2021 weer als arts gaan werken.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.