Vaccin Johnson & Johnson effectief, maar minder in Zuid-Afrika

Johnson & Johnson liet vandaag weten dat een eenmalige dosis van zijn vaccin sterke bescherming biedt tegen covid-9. Maar ook – en dat is een domper op de vreugde – dat de werkzaamheid van het vaccin daalde van 72 procent in de Verenigde Staten tot 57 procent in Zuid-Afrika, waar zoals bekend een zeer besmettelijke variant de kop heeft opgestoken. Komende week zal het bedrijf autorisatie aanvragen bij de FDA. Het Johnson & Johnson-vaccin is net als het AstraZeneca-vaccin gebaseerd op een adenovirus.

Het bedrijf kwam slechts met een samenvatting van de resultaten, een peer-reviewde publicatie is er nog niet. Uit de samenvatting blijkt dat het voor de meest ernstige symptomen van covid-19 voor 85 procent beschermt: na 28 dagen hoefde geen van de gevaccineerde deelnemers die covid-19 ontwikkelden in het ziekenhuis te worden opgenomen. Het vaccin heeft verder belangrijke voordelen vergeleken met dat van Moderna en Pfizer/BioNTech: het vereist slechts een enkele inenting en het kan gedurende drie maanden worden bewaard in een normale koelkast.

Mogelijk dat de Zuid-Afrika-variant ook de effectiviteit van de covidvaccins van Pfizer/BioNTech, Moderna en Novavax afzwakt. Deze variant heeft zich inmiddels verspreid naar minstens 31 landen. Dat gegeven maakt Amerikaanse onderzoekers nogal zenuwachtig, zo blijkt uit berichtgeving door The New York Times. Het is hoogst noodzakelijk dat zoveel mogelijk mensen zo snel mogelijk worden gevaccineerd, vinden ze. Het verlagen van de infectiegraad zou de besmettelijke varianten kunnen dwarsbomen terwijl ze nog zeldzaam zijn, en zou kunnen voorkomen dat andere virussen nieuwe mutaties krijgen die nog meer problemen kunnen veroorzaken.

Eerder deze week maakte ook Novavax goede resultaten van een vaccin bekend: een analyse van een trial (n= 15.000) zou aan het licht hebben gebracht dat het effectief is (90%), maar ook dat de effectiviteit in Zuid-Afrika daalde tot onder de 50 procent. En farmaceut Merck liet deze week weten de ontwikkeling van twee vaccins te staken, nadat fase-1-onderzoek had laten zien dat ze te weinig antistoffen genereren. Het bedrijf wil zich nu toeleggen op de ontwikkeling van medicijnen tegen covid-19.