Toepassing consult op afstand varieert flink

Klinisch genetici maken het meeste gebruik van consulten op afstand, psychiaters het minste. Ook bestaat er veel variatie in de mate waarin verschillende medisch-specialistische instellingen gebruikmaken van beeldbellen of andere vormen van consulten op afstand, blijkt uit een inventarisatie van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).

Medisch specialisten mogen sinds 2018 drie soorten consulten op afstand declareren, zodat patiënten minder vaak zelf naar het ziekenhuis hoeven te reizen voor een afspraak met een arts. Het betreft screen-to-screenconsulten (beeldbellen) die een poliklinisch bezoek vervangen, en belconsulten of schriftelijke consulten die een poliklinisch herhaalbezoek vervangen. De NZa heeft in kaart gebracht hoe vaak medisch specialisten die drie mogelijkheden vorig jaar gebruikten.

Het belconsult ter vervanging van een poliklinisch herhaalbezoek werd het vaakst benut, namelijk rond de 200 duizend keer per maand landelijk. Voor de schriftelijke consultatie ter vervanging een poliklinisch herhaalconsult lag dat aantal een stuk lager; dat schommelde maandelijks tussen de 600 en 1500 keer. Hekkensluiter is het beeldbellen als vervanging van een poliklinisch bezoek: die mogelijkheid werd maandelijks 400 tot 500 keer toegepast.

Vooral categorale ziekenhuizen en gespecialiseerde centra (bijvoorbeeld voor radiotherapie en klinische genetica) hebben de nieuwe toepassingen benut. Zbc’s en academische centra gebruiken die juist het minste en algemene ziekenhuizen vormen de middenmoot. Volgens de NZa varieert de mate waarin deze zorgaanbieders de drie mogelijkheden benutten van 0 tot 30 procent van het totaal aantal polikliniekbezoeken plus eerstehulpbezoeken.

De afstandsconsulten werden het vaakst benut op poliklinieken voor klinische genetica, in 23 procent van het totaal aantal poliklinische en eerstehulpbezoeken. Daarna volgen gastro-enterologie (19%) en anesthesiologie (18%). Het minst zijn de consulten op afstand ingezet bij psychiatrie (1%), oogheelkunde en cardiopulmonale chirurgie (beide 2%).

De NZa ziet nog geen gelijke afname van het aantal fysieke consulten. De toezichthouder kan nog niet zeggen of dit betekent dat er zorg is bijgekomen, omdat mogelijk een andere manier van registreren die vergelijking lastig maakt en de nieuwe manier van declareren nog in de opstartfase zit. De NZa ziet wel graag dat zorgaanbieders hun ervaringen uitwisselen om te leren van elkaar over deze manier van werken.