Presymptomatische patiënten spelen rol bij verspreiding covid-19 in verpleeghuis

Pre- en asymptomatische patiënten lijken een belangrijk aandeel te hebben bij snelle verspreiding van covid-19 in verpleeghuizen. Dat schrijven Melissa Arons e.a. in The New England Journal of Medicine.

Arons e.a. deden onderzoek in een Amerikaans verpleeghuis waar op 1 maart een zorgverlener SARS-CoV-2-positief testte. Deze persoon had de dagen voorafgaand klachten gehad en op een van de afdelingen gewerkt. Een inwoner van deze afdeling kreeg op 2 maart klachten en testte op 3 maart ook positief. Toen deze uitslag bekend werd (op 5 maart), werden bezoekmogelijkheden en gemeenschappelijke activiteiten gestopt. Op 8 maart werden dertien van de vijftien inwoners van deze afdeling op vrijwillige basis getest: zes waren positief, van wie er twee geen klachten hadden.

De onderzoekers boden aan de bewoners van alle afdelingen testen aan, op 13 maart en een week later. Zij onderzochten ook of en wanneer de bewoners symptomen hadden, tot veertien dagen vóór de eerste test. Het personeel werd niet getest; bij symptomen moesten zij naar hun eigen arts. Bij één op de vijf personeelsleden werd covid-19 vastgesteld.

Bij de testrondes van de onderzoekers bleken 48 bewoners besmet met SARS-CoV-2. Van hen hadden er 27 (56%) geen symptomen. Van deze groep kregen er 24 in de week daarop alsnog klachten, zoals koorts, hoesten en malaise. Zij waren dus bij nader inzien presymptomatisch ten tijde van de positieve test. Slechts drie bleven asymptomatisch. Een kwart van alle besmette bewoners overleed. De mediane PCR-Ct-waarden (cycle threshold, wat iets zegt over hoeveel virusdeeltjes in een sample aanwezig zijn) waren voor de verschillende groepen (typische symptomen, atypische symptomen, pre- of asymptomatisch) vergelijkbaar. Er was geen correlatie tussen Ct-waarden en moment van afname (afgezet tegen het moment dat de eerste klachten optraden; bijvoorbeeld ‘twee dagen voor eerste klachten’ of ‘al drie dagen klachten’). Hetzelfde gold voor de mogelijkheid om virus te kweken: dat lukte bij samples die vanaf zes dagen voor tot negen dagen na eerste (typische) symptomen waren afgenomen. Daaruit valt op te maken dat ook pre- en asymptomatische patiënten een hoge viral load kunnen hebben en dat bij hen levensvatbaar virus te vinden is.  

De onderzoekers erkennen de beperkingen van het onderzoek: ze kunnen achteraf niet met zekerheid zeggen wie wie heeft besmet, de rol van de zorgverleners bij verspreiding van covid-19 is onvoldoende bekend én het is in een verpleeghuispopulatie lastig om lichte luchtwegklachten of malaise met zekerheid vast te stellen. Desondanks denken zij dat de snelle verspreiding (het aantal besmettingen verdubbelde elke drie, vier dagen) voor een deel moet zijn veroorzaakt door de besmette bewoners bij wie geen sprake was van symptomen.

In een bijbehorend commentaar pleiten Monica Gandhi e.a. ervoor om in dergelijke instellingen ook bewoners én medewerkers zonder klachten te testen, in aanvulling op andere maatregelen.

https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2008457?query=recirc_curatedRelated_article

DOI: 10.1056/NEJMoa2008457 en /NEJMe2009758