Opleiding psychiatrie GGzE tijdelijk geschorst vanwege onveilig leerklimaat

De opleiding psychiatrie van GGzE, een ggz-instelling in Eindhoven, is sinds 1 juli tijdelijk geschorst en de instelling staat onder intensief toezicht van de Registratiecommissie Geneeskundig Specialisten (RGS). Dit heeft de RGS besloten nadat enkele maanden geleden een melding binnenkwam over de opleiding bij GGzE. Op dit moment doet de RGS verder onderzoek, waarna mogelijk maatregelen volgen.

Dat bevestigt een woordvoerder van de KNMG namens de RGS na berichtgeving van Omroep Brabant over het schorsen van de opleiding vanwege klachten van (voormalig) aiossen over een onveilig leerklimaat bij GGzE.

Onveilige leerklimaat

De klachten over het onveilige leerklimaat betreffen hoofdopleider Machteld Marcelis, die sinds 2013 werkzaam is bij GGzE en daarnaast als hoogleraar transdiagnostiek in de psychiatrie verbonden is aan de Universiteit Maastricht.

Medisch Contact sprak met meerdere (voormalig) aiossen van GGzE die bevestigen dat er namens een groep van (voormalig) aiossen melding is gedaan bij de RGS over het leerklimaat en de rol van Marcelis daarin. Het zou daarbij gaan om een groep van zeker tien tot mogelijk twintig personen. ‘Het gaat om machtsmisbruik en intimidatie vanuit de hoofdopleider waar meerdere aiossen sinds 2013 het slachtoffer van zijn geworden. Als er eenmaal een conflict ontstond, dan werd er alles aangedaan om je in een slecht daglicht te zetten, op een heel persoonlijke en bedreigende manier. Dat heeft verregaande beschadigingen opgeleverd en heeft tot gevolg gehad dat meerdere aiossen hun opleiding voortijdig hebben afgebroken of elders voortgezet. Zij hebben op een zeker moment contact met elkaar gezocht en na goed overleg melding gedaan bij de RGS, waarna daar ook meldingen van anderen binnen zijn gekomen’, aldus een van de (voormalig) aiossen.

Signalen

GGzE erkent in een bericht op de eigen website dat er signalen zijn van een onveilig opleidingsklimaat bij de opleiding tot psychiater. Volgens woordvoerder Reginald Snijder is dit GGzE pas duidelijk geworden nadat de RGS hierover enkele maanden geleden aan de bel trok bij de organisatie. Snijder: ‘Eerder heeft de organisatie geen signalen gehad over het onveilige leerklimaat, het was ons niet bekend. We hebben nu zelf een externe vertrouwenspersoon in de arm genomen die onderzoek doet naar de geconstateerde problemen.’

Dat er geen eerdere signalen zouden zijn geweest, wordt niet herkend door de (voormalig) aiossen. ‘Er is binnen GGzE in de afgelopen jaren bij meerdere gremia melding gedaan. Maar dit heeft geen verandering teweeggebracht. Het is een patroon van machtsmisbruik en intimidatie dat zich afspeelt door alle lagen van de organisatie heen en in stand is gehouden door de organisatie, waardoor Marcelis vrij spel had. Niet alleen aiossen, maar bijvoorbeeld ook arts-onderzoekers en ondersteunend personeel hebben te maken gehad met intimidatie door deze persoon.

Taken neerleggen

Volgens de woordvoerder van GGzE heeft Marcelis uit eigen initiatief besloten tijdelijk haar taken neer te leggen. Dit in ieder geval gedurende het onderzoek dat wordt uitgevoerd door de externe vertrouwenspersoon die is aangetrokken. Haar taken worden waargenomen door een plaatsvervangend opleider.

In een schriftelijke reactie aan Medisch Contact stelt Marcelis: ‘Enige tijd geleden waren er signalen van aiossen van de opleiding tot psychiater bij GGzE over een onveilig opleidingsklimaat. Daar ben ik van geschrokken. Er loopt nu een onderzoek naar aanleiding van die klachten. Ik heb op eigen verzoek mijn taken als hoofdopleider tijdelijk neergelegd om rust en ruimte te creëren voor een zorgvuldig onderzoek. Om dat onderzoek niet te verstoren, wil ik het hier voor dit moment bij laten.’

Tijdelijke schorsing

Een woordvoerder van de KNMG benadrukt dat Marcelis een lopende erkenning heeft als opleider en dat de schorsing de opleiding binnen GGzE betreft. ‘Er is sprake van een tijdelijke schorsing van de opleiding en de instelling staat onder intensief toezicht. Het doel daarvan is om verder onderzoek te kunnen doen naar de betreffende opleiding. Dat is direct na de melding gestart en nog gaande. Op de uitkomst van het onderzoek kunnen we uiteraard niet vooruitlopen. Het bestuur van de RGS, dat over herregistraties en erkenningen gaat, buigt zich op korte termijn over de onderzoeksresultaten en de te nemen maatregelen met betrekking tot GGzE. Ook zal er in september een hoorzitting plaatsvinden van de Adviescommissie van de RGS.’

Een blijvende schorsing van de opleiding heeft grote gevolgen voor de 25 aiossen die momenteel in opleiding zijn bij GGzE, zo vertelt de KNMG-woordvoerder. Zij kunnen de opleiding nog een halfjaar voortzetten na het ingaan van de schorsing. Ook kunnen er op dit moment al geen nieuwe aiossen worden aangenomen.

Ook nog bestuurscrisis

Ondertussen is er ook een zware bestuurscrisis gaande bij GGzE. Een kleine twee weken geleden zette de raad van toezicht de raad van bestuur, bestaande uit twee personen, op non-actief. Uit een brief van de ondernemingsraad van GGzE in handen van Medisch Contact blijkt dat er een conflict is ontstaan tijdens de wervings- en selectieprocedure van een nieuw bestuurslid voor de raad van bestuur.

Een eerdere werving- en selectieprocedure leverde geen geschikte kandidaat op, waarna de raad van toezicht tijdens de volgende werving eenzijdig een andere invulling aan het profiel gaf, zo schrijft de ondernemingsraad. Uit de brief blijkt dat dit tegen het verkeerde been was van de ondernemingsraad, de centrale cliëntenraad, de medische staf en de raad van bestuur.

‘Zij kunnen zich niet vinden in dat aangepaste profiel en zijn naar de Ondernemingskamer gestapt’ licht Ewoud Nysingh toe, die als externe woordvoerder optreedt voor de ondernemingsraad en de centrale cliëntenraad (CCR). ‘In een spoedprocedure die donderdag plaatsvond is er een schikking getroffen tussen de ondernemingsraad, CCR en RvT, die inhoudt dat er in overleg met elkaar binnen één week zowel een nieuwe voorzitter voor de raad van bestuur als voor de raad van toezicht – want die is nu ook teruggetreden – moet worden gevonden. Als het niet lukt, dan benoemt de Ondernemingskamer nieuwe bestuursleden.’

Gevolgen voor 25 aiossen

De bestuurscrisis binnen GGzE staat los van de opleidingscrisis, benadrukt Nysingh. ‘Het gaat echt om twee verschillende crisissen. Maar de bestuurscrisis is ontegenzeggelijk van invloed op de opleidingscrisis. De ondernemingsraad was het niet eens met het ontslag van voorzitter Machteld Ploeg van de raad van bestuur door de raad van toezicht. Zij was namelijk als bestuurder verantwoordelijk voor het oplossen van de opleidingscrisis. Deze heeft heel grote gevolgen voor de 25 aiossen die in dienst zijn en die – als dit niet goed afloopt – per 1 januari weg zijn. En dat heeft heel grote gevolgen voor de hele instelling. We kunnen dan echt veel minder patiënten behandelen. Dat wil je niet hebben als organisatie. Maar door de huidige bestuurscrisis kunnen we de opleidingscrisis niet goed oplossen.’