‘Ook bij een rustige GGD is werklast erg hoog’

Ook bij een rustige GGD is de werklast al bijzonder hoog, zei directeur publieke gezondheidszorg Annette de Boer van de GGD-Haaglanden tijdens een technische briefing voor de Tweede Kamer op dinsdagavond. Zij is daarom blij dat het RIVM maatregelen en richtlijnen heeft aangepast die de druk op de GGD’s beperken.

De Boer praatte samen met Jaap van Dissel (RIVM) en Paulien Ellerbroek (UMC Utrecht) Tweede Kamerleden bij over de huidige situatie rondom de covid-19-uitbraak in Nederland. De Boer vertelde dat haar GGD-regio een vrij gemiddelde was, met tien bevestigde covid-19-gevallen, waarvan er één in het ziekenhuis is opgenomen. ‘Rond al die patiënten moeten we contactonderzoek uitvoeren, dat is zeer bewerkelijk en vergt heel veel capaciteit. Daarnaast bellen er dagelijks honderden mensen met vragen.’ Binnen de GGD-Haaglanden is daarom extra capaciteit ingezet, heeft extra scholing plaatsgevonden, zitten er ook beleidsmedewerkers en secretaresses als voorwacht aan de telefoon, zodat verpleegkundigen en artsen de achterwacht kunnen doen. De GGD’s ondersteunen elkaar onderling ook. ‘Mensen vervullen functies die ze normaal niet uitoefenen, en werken in weekenden en avonden door. Dat vergt zijn tol, en we zijn nog maar aan het begin.’ De Boer liet zoals gezegd weten blij te zijn met de maatregelen en richtlijnen die de druk op de GGD’s verminderen. ‘Alles wat met thuisisolatie kan worden opgevangen waardoor contactonderzoek eenvoudiger wordt, helpt.’

Eerder had Van Dissel uiteengezet dat RIVM-adviezen steeds meer rekening houden met druk op de GGD’s. Zo is het advies voor mensen die uit een risicogebied komen of contact met een covid-19-patiënt hebben gehad, bij de eerste klachten (zoals neusverkoudheid) in sociale isolatie te gaan. Bemonstering vindt dan nog niet plaats. Mocht later sprake zijn van besmetting, dan hoeft de GGD minder contacten op te sporen. Dit is verantwoord, zei Van Dissel, omdat de voorafkans dat de klachten door bijvoorbeeld influenza worden veroorzaakt veel groter is dan de kans op covid-19. Ook voor gezinsleden van covid-19-patiënten geldt dat bemonstering niet per se nodig is. Deze mensen moeten wel in thuisisolatie. Bij deze groep is de voorafkans op covid-19 dan wél weer hoog als zij klachten ontwikkelen, maar de vraag is of testen dan nog nodig is. Voor kwetsbare mensen zal dat wel het geval zijn. Ook deze werkwijze beperkt de druk op de GGD, én zo behoudt men testcapaciteit voor bijvoorbeeld zorgmedewerkers. Mochten deze waarschijnlijk besmette gevallen inderdaad niet meer getest gaan worden, dan is de vraag hoe zij moeten meetellen bij de dagelijkse updates van het RIVM.

Van Dissel noemde verder nog dat uit genetisch onderzoek – aan de hand van kleine mutaties in het RNA van SARS-CoV-2 kijken welke virussen waarvandaan komen – blijkt dat er in Noord-Brabant sprake is van meerdere introducties. Het is niet zo dat in één ziekenhuis iedereen elkaar heeft besmet, of dat de besmettingen terug te voeren zijn op één gebeurtenis. Het onderzoek onder ziekenhuispersoneel, waaruit naar voren kwam dat ongeveer 4 procent van de medewerkers met lichte klachten positief testte, duidt volgens Van Dissel op circulatie van het virus buiten het ziekenhuis. De strengere maatregelen voor Noord-Brabant zijn in dat kader opgesteld. Of deze effect gaan hebben, moet de komende tijd blijken. Van Dissel benadrukte dat de situatie binnen en buiten Nederland dagelijks verandert, en dat men per dag de meest rationele aanpak bepaalt, met het grootste effect op tegengaan van verspreiding en de minste ontregeling van de samenleving als gevolg.