Nabestaanden houden steeds vaker orgaandonatie tegen
2 reactiesHet aantal orgaantransplantaties in Nederland is vorig jaar met 6 procent gedaald tot 769. Minder mensen hebben na hun overlijden gedoneerd, meldt de Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS) bij het bekendmaken van hun jaarcijfers.
In 2019 werden 304 orgaandonoren aangemeld en doneerden uiteindelijk 250 mensen één of meer organen na overlijden, onder wie 14 mensen na een euthanasieprocedure. Het aantal van 250 houdt een afname van 8 procent in. Tegelijk waren iets meer (3%) hoornvliestransplantaties.
NTS-directeur Bernadette Haase wijst op de ‘verontrustende ontwikkeling’ dat nabestaanden in 19 procent van de gevallen een donatie tegenhielden, terwijl de overledene zelf een ‘ja’ had vastgelegd in het Donorregister. Het is de organisatie niet duidelijk waarom er een toename van de weigeringen is. Op 1 juli 2020 wordt de Kwaliteitsstandaard Donatie van kracht. Deze standaard beschrijft de zorg aan naasten en wat hun rol is ten aanzien van de registratie van de overledene in het Donorregister. Haase wijst erop hoe belangrijk het is om met elkaar te praten over donatie, zodat bij overlijden de vastgelegde keuze geen verrassing is.
De meeste overledenen doneerden na het stilvallen van de bloedsomloop (147). Bij 103 mensen was voorafgaand aan de donatie de hersendood vastgesteld. In 2019 doneerden 500 mensen bij leven een nier en 22 mensen een stukje van de lever, dat is net zoveel als in het jaar ervoor.
lees ook-
Marieke van Twillert
Marieke van Twillert is sinds eind 2015 journalist bij Medisch Contact. Arbeidsmarkt en internationale gezondheidszorg hebben haar speciale aandacht, maar ze volgt ook het levenseindedebat, medische technologie en internationale gezondheid. Marieke is een van de presentatoren van MC de Podcast en schrijft geregeld een bijdrage voor de rubriek Media en Cultuur.
Cees Zomers
anesthesioloog/intensivist, Hulshorst
Mogelijk speelt ook een volgend aspect nog mee. Bij het aanmelden van een orgaan- of weefseldonor wordt er om begrijpelijke redenen een hele waslijst aan informatie over de donor gevraagd.
Het beantwoorden van de vragen kost echt enorm veel tijd. So...ms weet je sommige zaken niet eens en moet je die nog uitzoeken.
Het beantwoorden van deze vragen, vaak ook tijdens je normale (drukke) werkzaamheden kost zoals gezegd heel veel tijd.
Ik ben er van overtuigd dat artsen hierdoor afzien om met name bij weefseldonatie dit traject in te gaan.
Cees Zomers
anesthesioloog/intensivist, Hulshorst
Rond 1997 wilde minister Borst een nieuwe wet op de orgaandonatie invoeren. Met als doel: meer donoren. Omdat politici van het proces rondom orgaandonatie geen begrip hebben werd er een commissie uit het veld opgericht, met daarin een neuroloog met... uitgebreide expertise op het gebied van hersendood, 2 intensivisten en 2 verpleegkundig hoofden van een intensive care; zowel van perifere als academische ziekenhuizen.
We zouden dan met een aantal sessies een voorstel moeten doen omtrent een nieuw te implementeren wet.
Na één vergadering waren we er uit: iedereen is donor tenzij: Dus eigenlijk de wet zoals die nu voorligt. We werden bij een tweede meeting teruggefloten want dit was politiek niet haalbaar. In twee jaar tijd waren er in totaal 8 vergaderingen; alles wat wij als commissie voorstelden was "politiek niet haalbaar".
Toen is er de vorige wet ingevoerd waarbij je in een register kon aangeven wat je wens was met betrekking tot donorschap.
De minderheid van de bevolking heeft zich in het register aangemeld, waarbij er natuurlijk ook aanmeldingen waren waarbij je van donatie afzag.
Als je een restrictie aanbracht voor de acceptor (bijvoorbeeld mijn lever niet naar een alcoholist), dan was je om "ethische redenen"ook geen donor.
De wet heeft alleen maar geleid tot minder potentiële donaties. Net als nu waren er familieleden die donatie ondanks een positieve wilsbeschikking afwezen. En ondanks de positieve wens van de donor wordt in de praktijk nooit aangestuurd op een conflict hierover in de precaire situatie van het verlies van een naaste.
Ook opmerkelijk was dat als een potentiële donor niet in het register was aangemeld, bij het vragen of de patiënt in kwestie als donor gebruikt mocht worden, het antwoord vaak was: Als hij of zij dit gewild had, dan had hij of zij zich wel als donor aangemeld.
Er zijn na het invoeren van deze wet wel eens Kamervragen over gesteld aan de verantwoordelijke politici, die dan als antwoord gaven: ""De wet is op basis van advies"