Menselijke stofwisseling piekt vroeg en daalt laat
1 reactieDe menselijke stofwisseling piekt veel eerder en neemt pas veel later af dan tot voor kort werd aangenomen, zo blijkt uit onderzoek door Herman Pontzer e.a. gepubliceerd in Science.
De onderzoekers maakten gebruik van een database met gegevens van ruim 6400 mensen afkomstig uit 29 landen, in leeftijd variërend van een week tot 95 jaar.
Gedurende de eerste levensmaand hebben baby’s nog dezelfde stofwisseling als hun moeders. Maar kort daarna schiet die omhoog, zodat een 1-jarige 50 procent sneller calorieën verbrandt dan een volwassene. En dat is niet alleen omdat baby's in hun eerste jaar bezig zijn met het verdrievoudigen van hun geboortegewicht, want zelfs als je daarvoor corrigeert is hun energiegebruik hoger dan je zou verwachten. Tijdens de adolescentie neemt de snelheid van verbranding weer af tot ze na het 20ste levensjaar lange tijd stabiel blijft. Het metabolisme vertraagt pas weer na de leeftijd van 60 jaar – heel geleidelijk, met 0,7 procent per jaar. Een persoon van in de 90 heeft elke dag 26 procent minder calorieën nodig dan iemand van middelbare leeftijd. Verloren spiermassa naarmate we ouder worden, kan daarvan deels de oorzaak zijn, aldus de onderzoekers, omdat spieren meer calorieën verbranden dan vet. Maar er is meer aan de hand. ‘We hebben gecontroleerd op spiermassa’, zei Pontzer in een toelichting. ‘Het komt omdat hun cellen langzamer gaan werken.’
Metabole levensfasen
Twee commentatoren, Timothy Rhoads en Rozalyn Anderson, merken in Science mede daarom op dat de ‘metabole levensfasen’ voortaan een rol moeten spelen bij de keuze van dierlijke ziektemodellen. Vooral in onderzoek naar de etiologie van leeftijdsgebonden ziekten en aandoeningen. Factoren die gemakkelijk kunnen worden aangepakt bij jonge dieren in de groei, zijn immers mogelijk niet gevoelig voor interventies bij oudere dieren.
Eerdere grootschalige studies onderzochten vooral hoeveel energie het lichaam gebruikt om elementaire vitale functies uit te voeren, waaraan 50 tot 70 procent van de calorieën die we dagelijks verbranden wordt ‘besteed’. Maar in al die studies werd geen rekening gehouden met de energie die mensen gebruiken voor alle andere activiteiten: van afwassen tot sporten. De gouden standaard om hier zicht op te krijgen is de ‘tweevoudig gemerkt water’-methode, waarvoor onderzoekers zwaar water gebruiken: een stabiele, dus niet-radioactieve isotoop van water. De waterstof is daarin vervangen door een versie met twee protonen en zuurstof door een versie met achttien protonen. Als je dit water drinkt, komt het zware zuurstof als CO2 terecht in je uitademingslucht en in het water van je urine. Vervolgens valt met deze meetgegevens te berekenen hoeveel CO2 is uitgeademd en dus hoeveel energie werd gebruikt.
Vetvrije massa
Onder de ruim tachtig auteurs van de studie is ook Klaas Westerterp, hoogleraar humane energetica aan de Universiteit Maastricht, die al jaren met deze methode werkt. Hij wijst erop dat vanaf de adolescentie het energiegebruik tot ongeveer 60 jaar op groepsniveau gemiddeld constant blijft, maar dat de variatie tussen individuen zeer groot is. Dat hangt samen met de hoeveelheid vetvrije massa. Westerterp: ‘In de Science-studie corrigeren we daarvoor. In onderzoek dat over een paar weken verschijnt hebben we (Westerterp e.a., American Journal of Clinical Nutrition) uitgezocht wat die vetvrije massa bepaalt. Het blijkt dat dit vooral afhangt van de mate waarin mensen tot hun 20ste lichamelijk actief zijn geweest. Hoe actiever, hoe hoger de vetvrije massa. Het zal dan vooral gaan om spiermassa, maar misschien ook orgaanmassa.’ Aangezien die lichamelijke activiteit niet is gedaald over dezelfde periode dat de obesitascijfers zijn gestegen, en het dagelijkse energiegebruik van de moderne mens in overeenstemming is met het energiegebruik van wilde zoogdieren is het overigens, volgens Westerterp, onwaarschijnlijk dat verminderde activiteit de obesitasepidemie heeft bevorderd.
doi: 10.1126/science.abl4537
doi: 10.1126/science.abe5017
doi: 10.1093/ajcn/nqab260
doi: 10.1038/ijo.2008.74
Piet van Loon
Orthopeed / houdingsdeskundige, Oosterbeek
Komen de onderzoekers uit de tabaksindustrie? Of uit de groep klimaatontkenners? Hoe durf je het aan om je wetenschappelijke resultaten met conclusies te verbinden, die de wel degelijk afgenomen beweeglijkheid van de mens door hun enorm veranderde le...efpatroon (sedentair, mechanisatie, computerisatie, alleen "digitaal bewegen" etc.) niet verantwoordelijk stellen voor de obesitas pandemie? Het is het afremmen van de bewegingsdrang en bewegingsmogelijkheden vanaf de start van een jong kind, dat de transmitterhuishouding, daarmee het neurohormonale apparaat en dientengevolge ook de hormoonhuishouding afhoudt van optimalisatie. De natuurlijke ontwikkelingsprocessen zijn optimalisatieprocessen en de mens is het enige dier, wat zijn "offspring" daar van onbewust tot doelbewust van afhoudt. Met heel dure zorgsystemen tot gevolg en veel verdriet over almaar minder makkelijk te bereiken duurzame gezondheid. Preventie, maatregelen en goede informatie uit het hygiëneveld van houding en bewegen, ooit speciaal voor het groeiende kind ingericht ( Orthopaedie; gymnastiek; buitenspelen etc.) aan ouders en het hele onderwijspersoneel is waarschijnlijk de enige weg (naast verbeteren hygiënekennis rond voeding) om de obesitas- en een paar andere pandemieën te gaan beteugelen. Het is jammer, dat ook onze wetenschappers het uitgebreide kennisgebied rond gezond laten ontwikkelen van het kinderlichaam, waar zelfs de common sense van onze (groot-)ouders in gepokt en gemazeld was, heeft losgelaten. Naast biochemie bestond er al sinds Leonardo da Vinci een goed biomechanisch wetenschapsveld die vorm en functie met elkaar verbond. Vorm volgt echt nog steeds Functie.