‘Meer aandacht voor morbiditeit covid-19 nodig’

Laten we meer aandacht hebben voor hoe het mensen vergaat voorbij de acute fase van covid-19, zodat we naast de mortaliteit ook de morbiditeit van de ziekte beter in beeld krijgen. Dit schrijft de Britse publieke-gezondheidsonderzoeker Nisreen Alwan in een blog op de BMJ-website.

Alwan richt zich in haar stuk vooral op long covid (langdurige covid). Zij haalt gegevens van de Office of National Statistics aan waaruit blijkt dat één op de vijf mensen langer dan vijf weken na een positieve covidtest nog klachten heeft, en één op de tien zelfs na twaalf weken nog. Dat verschilt sterk per leeftijdscategorie. Voor volwassenen (25-69 jaar) heeft één op de vier nog klachten na vijf weken, tegenover één op de zeven bij tieners (12-16 jaar) en één op de acht bij kinderen onder de 12 jaar.

Gegevens van de NHS laten zien dat van bijna 50 duizend patiënten die met covid-19 in het ziekenhuis hadden gelegen (van wie ruim 90 procent níet op de intensive care was beland), binnen enkele maanden 29 procent opnieuw werd opgenomen, en 12 procent was overleden. Ze hadden vaker aandoeningen van hart, lever, nier en diabetes dan gematchte patiënten die geen covid-19 hadden gehad.

Volgens Alwan zijn er drie vormen van preventie van belang bij long covid: primaire (voorkomen dat iemand covid-19 krijgt), secundaire (voorkomen dat een patiënt met covid-19 long covid ontwikkelt) en tertiaire (mensen met long covid zo goed mogelijk behandelen om complicaties te voorkomen en de kwaliteit van leven te verbeteren). Wat betreft secundaire en tertiaire preventie is er op dit moment te weinig bekend over wat werkzaam kan zijn.

Alwan stelt voor om in de registratie van covid-19 meer dan alleen positieve tests, sterfte en ziekenhuisopnames op te nemen. Er zou bijvoorbeeld ook gekeken kunnen worden welk percentage patiënten na vier, acht en twaalf weken nog niet is hersteld en hoe vaak complicaties en heropnames plaatsvinden. Dit zou met e-healthtoepassingen mogelijk zijn.

In Nederland is op verzoek – en met financiële steun – van het ministerie van VWS de stichting C-support opgericht, die patiënten met langdurige klachten van een coronabesmetting ‘informeert, adviseert en ondersteunt’. Op de site valt te lezen dat de mensen die zich daar sinds 1 oktober 2020 hebben gemeld relatief jong zijn (20 tot 50 jaar). Vrijwel geen één van hen heeft met covid-19 in het ziekenhuis gelegen.