Medisch specialisten in touw tegen verplichte loondienst
9 reactiesEen ‘maximale demotivator’ die enkel tot nieuwe problemen leidt. Zo noemen de zestig Nederlandse medisch-specialistische bedrijven (msb’s) de dreigende plicht tot loondienst die het kabinet hen voorhoudt. In een manifest spreken de msb’s zich daartegen uit. ‘We zijn het zat’, aldus vaatchirurg en woordvoerder namens de msb’s Paul van Schaik.
Alle zestig msb’s hebben hun handtekening gezet onder een manifest dat naar VWS-minister Ernst Kuipers en de VWS-commissie van de Tweede Kamer is gestuurd. In het manifest dringen zij erop aan om de vrije beroepskeuze voor medisch specialisten te behouden. Ze laten weten dat het kabinetsvoornemen om de specialisten mogelijk tot loondienst te dwingen veel specialisten heeft ‘verontwaardigd’.
Grens bereikt
Het manifest is ‘een reactie op de stroom kritiek die vanuit Den Haag op medisch specialisten komt’, aldus woordvoerder Paul van Schaik. ‘De grens is bereikt’, zegt hij. ‘Wees eens trots op ons. De irritatie is groot onder vrijgevestigde artsen. We werken ons het leplazarus voor patiënten maar worden weggezet als grote graaiers. Dat knaagt aan onze intrinsieke motivatie. Als medisch specialisten zijn we er klaar mee dat we altijd maar overal de schuld van krijgen. We willen nu onze stem zelf laten horen, naast de inzet van de Federatie Medisch Specialisten, en als verenigde dokters een signaal afgeven naar de overheid en regering.’
Politieke partijen en bestuurders lijken in de loondienstdiscussie vooral gedreven door ‘emotie’, of ‘electorale afwegingen’, aldus Van Schaik. ‘Het is moeilijk om hierover inhoudelijk het gesprek met ze aan te gaan. Als je vraagt wat het oplevert, krijg je geen duidelijk antwoord. Dat het geld zou opleveren als medisch specialisten allemaal in loondienst gaan, is zeer ongewis, daar zijn allemaal rapporten over.’
Onjuist
Het Haagse verwijt dat vrijgevestigde medisch specialisten vatbaar zijn voor perverse productieprikkels, noemt Van Schaik ‘feitelijk onjuist’. ‘Ziekenhuizen en zorgverzekeraars zijn degenen die afspraken maken over een budget. In het hoofdlijnenakkoord is nulgroei opgelegd. Dat het budgetplafond wordt bereikt, komt door de toenemende zorgvraag als gevolg van de vergrijzing.’ Volgens Van Schaik speelt productiedrang juist meer in sommige ziekenhuizen met artsen in loondienst waar artsen bonussen ontvangen als ze een bepaalde productieomvang weten te behalen. Het verdeelmodel onder vrijgevestigde medisch specialisten is daarnaast niet meer op productie ingesteld, maar inmiddels gericht op andere parameters zoals kwaliteit en capaciteit, aldus Van Schaik.
Ook het standpunt dat msb’s niet goed zijn voor de gelijkgerichtheid en bestuurbaarheid van ziekenhuizen kan wat Van Schaik betreft naar het land der fabelen: ‘De msb’s hebben dat juist verbeterd. Voorheen zaten raden van bestuur aan tafel met dertig vakgroepbestuurders, nu met één gesprekspartij.’
In het manifest waarschuwen de msb’s voor ‘hogere kosten, administratieve rompslomp, juridisch getouwtrek en rechtszaken’ als gevolg van verplichte loondienst. Vrijgevestigde medisch specialisten brengen volgens hen ‘creativiteit, flexibiliteit en innovatiekracht’, en dragen zo al bij aan meer kwaliteit en passende zorg.
Luister in de podcast van Medisch Contact naar een interview met Paul van Schaik.
Lees ook
M.C. Merhai
Anesthesioloog medisch manager, Lelystad
Graag zou ik antwoord hebben op de volgende vragen:
1 voldoet de vrijgevestigde medisch specialist aan alle criteria van ondernemerschap?
2 zijn medisch specialisten in staat om in het ziekenhuis op een vrije manier zorg te bieden aan elke patient ...die binnenkomt?
3 wie bepaald het volume van de geleverde zorg per jaar?
4 heeft gereguleerde marktwerking gebracht wat er beoogd was , namelijk kostenbeheersing?
5 is er afstemming van instroom en uitstroom om te voorkomen dat er werkloze artsen zijn in relatie tot een acceptabele werkdruk?
6 heeft taakverschuiving werkloosheid bij dokters in de hand gewerkt ?
Mijn antwoorden:
Ad 1: NEE
ad2: NEE
ad 3: DE ZORGVERZEKRAAR
ad 4 : NEE
ad 5 : NEE
ad 6: NEE
Conclusie:
het systeem is door en door verrot. Het wordt tijd voor wat anders.
Loondienst?
Weet het niet.
Maar wil er wel stevig over onderhandelen met bovenstaande 6 punten als verbeterpunt.
H.H.D. Idzerda
Cardioloog, Delden
Uw reactie gaat uit van een soort ideaalbeeld van hoe een vrij ondernemer zou moeten werken. In de praktijk heeft elke ondernemer te maken met beperkingen: de vrij ondernemende boer zit met stikstofquota, melkprijzen, vergunningen. Wat dacht u van he...t notariaat of de advocatuur?
En kostenbeheersing is (ondanks alles) met name wel goed gelukt.
De kern is dat de medisch specialist mee moet in de dialoog. In het hele speelveld is het belangrijk om ieders belangen goed op tafel te krijgen en niet te blijven roepen vanuit het eigenbelang.
Het belang van de overheid/wetgever is om de kosten niet uit de klauwen te laten lopen. En dat is belangrijk, zowel voor de sector als voor de maatschappij als geheel. De zorgverzekeraars hebben van de overheid een belangrijke rol toebedeeld gekregen, juist omdat die goed zijn met geld én minder last hebben van politieke bemoeienis.
Loondienst voor de dokter is daarbij juist geen goede optie omdat je dan wel nog meer controle krijgt maar tegelijk lijdzame dokters (want WGBO en tegelijk taakstellingen van bovenaf) en geen innovatie (want dokters in loondienst innoveren nu eenmaal binnen de bekende en gestelde kaders). En zoals Bernhoven toont uiteindelijk niet het gewenste effect. Arts is niet voor niets een vrij beroep.
Het belang van dokters is om goed te kunnen dokteren, de patiënten goed te bedienen en daarbij de vrijheid hebben om de zorg zo goed mogelijk neer te kunnen zetten. Waarbij maatschappelijke verantwoordelijkheid ook één van de CANMEDS competentiegebieden is.
Hier moet toch op de één of andere manier een goede mouw aan te passen zijn..
H.H.D. Idzerda
Cardioloog, Delden
Ziekenhuizen maken afspraken met de verzekeraars over krimpmodellen waarbij de vrijgevestigde medisch specialist nog een laatste sta-in-de-weg is van managers want: eigenwijs. Ziekenhuis Bernhoven werd op het schild gehesen als voorbeeldmodel voor he...el Nederland.
Intussen kopt de laatste MC dat menig jonge huisarts het voor gezien houdt omdat er "veel over de schutting wordt gegooid", lees: de ziekenhuizen gaan daadwerkelijk over tot uitvoering van de "zinnige zorg"-afspraken die met overkoepelende huisartsenorganisaties zijn gemaakt. Een vertegenwoordiger van een huisartsenorganisatie hield de medisch specialisten in ons ziekenhuis nu al voor dat "niet alles dat in de eerste lijn kan, ook in de eerste lijn moet". De gemiddelde huisarts heeft het zwaar; ondanks de slogan "ont-regel de zorg" is er keer op keer toename van de toch al enorme regeldruk; recent nog maakten de Twentse huisartsen terecht al een vuist tegen nog verdere toename van administratieve rompslomp. En in onze praktijk merken we een toename van verwijzingen van patiënten die door de huisarts zelf niet eens gezien zijn alsmede eerstelijns irritatie als een patiënt conform de geldende afspraken wordt terugverwezen voor verdere controle.
Voorbeeldmodel Bernhoven is inmiddels een financieel fiasco waarbij de geplande zorgproductie wel maar de voorgespiegelde kostenreductie niet werd gehaald. Inmiddels moet dit ziekenhuis, waar de medisch specialist in loondienst werd gedwongen en de prioriteit bij de samenwerking met de verzekeraars lag, nu samenwerken met een groter centrum, zichzelf daarbij op termijn reducerend tot een buitenpoli, zoals het met veel kleinere ziekenhuizen is gegaan.
De patiënten hebben tenslotte het nakijken: waar kunnen zij nog terecht voor hun chronische zorg als de huisarts een stap terug doet en de medisch specialist in het ziekenhuis verder wordt geknecht? Ik voorzie een tweedeling in de zorg als deze trend zich doorzet waarbij de mondige patiënt de zorg die hij of zij nodig heeft nog wel weet te vinden en de overigen tussen wal en schip vallen.
Laat dokters in vrijheid dokteren. Huisartsen en medisch specialisten kunnen goede en innovatieve oplossingen bedenken die echt werken en tegelijk kostenreductie met zich mee brengen, aangetoond. Dat werkt niet in een loondienstmodel met monolithische zorgaanbieders, zo toont Bernhoven maar aan. En dat werkt ook niet met afspraken die (onder druk) met koepelorganisaties worden gemaakt, zo toont het artikel in MC ook maar weer aan.
N. Mak
Huisarts, Groningen
Het standpunt van Dhr van Schaik is mij duidelijk. Maar zou loondienst geen mooie oplossing zijn voor alle jonge specialisten die thuis zitten zonder werk? Ben benieuwd wat zijn reactie daarop is.
J.W. Hummelink
AIOS bedrijfsgeneeskunde, Den Haag
Beste Collega,
Loondienst is inderdaad een oplossing tegen werkloosheid. In plaats van dat het nu voor de specialist lucratief is om zo veel mogelijk DBC’s onder een zo klein groepje mensen te verdelen, krijg je dat de arts dan geen enkel belang ...heeft om het met minder mensen te doen, als dat de kwaliteit meer artsen vereist. Ik moet nog maar zien dat de ziekenhuismanager bij de specialisten kan afdwingen ”jullie moeten meer patiënten op de poli zien in kortere tijd” als zowel de patiënt als de specialist daar geen belang bij heeft en juist liever in deze situaties wel meer tijd wil hebben en pleit voor een extra collega voor de toegenomen werkdruk.
Mijn eigen ziekenhuis ervaring als ANIOS was dat het MSB me verplichte werkweken van 45-50 uur te maken (doorgaans meer uren dan de specialisten er zelf maakten) en het MSB maar 38 uur uitbetaalde. Dat deed ik toen zonder morren, maar nu begrijp ik dat ANIOSen dit op sommige plekken succesvol hebben aangevochten. Als we ons aan de 38 uur hadden gehouden, dan hadden het MSB ook een extra arts moeten aannemen.
In de CAO medisch specialisten 2021 is het maximum maandsalaris in loondienst 12.572 euro per maand. Dat zou geen belemmering moeten zijn om als arts zo goed als mogelijk te functioneren.
Met hartelijke groet,
Joost Hummelink
R.R. van Rijn
Radioloog
Was het maar zo eenvoudig. In loondienst betekend zeker niet meer banen. De afspraken worden door ziekenhuis en verzekeraars gemaakt en daarna in huis verdeeld. Zelfs als duidelijk is dat er teveel werk voor de artsen is, is er geen geld voor meer pe...rsoneel en wordt er gewoon verteld dat je intern maar moet oplossen. Dus laat die droom van zo maar meer banen bij loondienst maar varen.
J.W. Hummelink
AIOS bedrijfsgeneeskunde
Zo lang we nog jong en vitaal genoeg zijn om het prachtige artsenvak uit te mogen voeren, zie ik geen enkele reden om dromen over betere zorg te laten varen. Als je in loondienst werkt is het zeer makkelijk om middels je dagplanning aan te tonen wat ...je zoal al doet en dan is er geen directeur of manager die zal zeggen dat je je beter in tweeën kan opsplitsen.
P.M. van Schaik
Chirurg, Arnhem
Beste collega, graag reageer ik op uw vraag,
Ik heb zelf 5 jaar in loondienst gewerkt, overigens met veel plezier. Het probleem is dat als je dan wilt uitbreiden of wilt vervangen (bijv met pensioen) je tegen de managers van het ziekenhuis aanloopt.... Het enige wat zij willen is een goede jaarrekening. Er wordt gewoon gezegd: er is geen geld en je redt het maar met de mensen die je hebt. Dit zal het probleem van de jonge specialisten alleen maar vergroten. In. mijn vakgroep hebben wij de afgelopen jaren 4 FTE medisch specialist aangenomen terwijl wij 0% mogen groeien in hoofdlijnen akkoord. Dit zou ondenkbaar zijn geweest in loondienst.
Met vriendelijke groet,
Paul
[Reactie gewijzigd door Schaik, Paul van op 25-03-2022 20:35]
N. Mak
Huisarts, Groningen
Bedankt voor de snelle en interessante reactie!