Kabinet wil meldplicht, crisisfonds en maatschappelijk curatoroog bij zorgbankroet

Een wettelijke meldplicht voor zorgaanbieders in financiële nood. Zorgverzekeraars moeten geld beschikbaar hebben om noodzakelijke zorg na een faillissement door te kunnen laten gaan. En curatoren moeten het maatschappelijk belang boven het crediteurenbelang mogen stellen. Dat zijn enkele maatregelen die het kabinet wil nemen om verdere ongecontroleerde faillissementen in de zorg te voorkomen.

Er zijn inmiddels meerdere onderzoeksrapporten verschenen over wat er misging bij de faillissementen van MC Slotervaart en MC IJsselmeerziekenhuizen: in maart van de door het kabinet ingestelde commissie-Van Manen, eind vorig jaar van de Onderzoeksraad voor Veiligheid en van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Minister voor Medische Zorg Martin van Rijn heeft in een Kamerbrief uiteengezet welke lessen het kabinet hieruit wil trekken, en welke maatregelen worden getroffen.

Zoals eerder aangegeven wil het VWS-ministerie eerder en actief worden geïnformeerd over financiële problemen bij zorgaanbieders ‘waarvan de discontinuïteit een grote maatschappelijke impact’ zou hebben en zij er met de zorgverzekeraars niet uitkomen, aldus Van Rijn. Een ‘earlywarningsysteem’ tussen partijen als de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en de IGJ is verbeterd om te zorgen dat zij eerder op de hoogte zijn. Van Rijn wil ook kijken of zorgaanbieders die er financieel slecht voor staan, kan worden verplicht dit zelf te melden bij de IGJ en NZa. Hij onderzoekt nu of zo’n meldplicht uitvoerbaar is, voor welke categorie zorgaanbieders die zou moeten gelden en welke consequentie aan niet-melden kan worden verbonden.

Het ministerie kan in uitzonderlijke situaties ook besluiten om onder voorwaarden een financiële bijdrage te leveren (zoals al is gebeurd bij het Maasziekenhuis). Daarnaast ligt er lagere wetgeving klaar die ervoor moet zorgen dat zorgaanbieders bij financiële problemen niet zomaar zelf de stekker uit acute zorgonderdelen kunnen trekken, maar dat dit in overleg moet worden bekeken. Verder wil Van Rijn een verwerkingsgrondslag opnemen in de Uitvoeringswet AVG, zodat medische dossiers door een andere partij kunnen worden overgenomen als er geen overnamepartij is.

Hij wil daarnaast met zorgverzekeraars afspreken dat zij ‘altijd onverwijld’ geld beschikbaar stellen om te zorgen dat noodzakelijke zorg blijft geleverd na een faillissement. De zorgplicht van zorgverzekeraars in zo’n situatie wordt ook preciezer omschreven. Minister voor Rechtsbescherming Sander Dekker werkt verder aan aanpassingen van het faillissementsrecht, om een ‘stille doorstart’ (met meer kans op overname) te vergemakkelijken en een faillissementscurator meer recht te geven om maatschappelijke belangen het zwaarst te laten wegen in een faillissementsafwikkeling. En er wordt gedacht over een pool van curatoren die ervaring hebben met zorgfaillissementen.

Er volgt nog een onderzoeksrapport van de IGJ en NZa naar mogelijk onbehoorlijke financiële constructies en niet naleven van governanceregels bij de twee failliete ziekenhuizen.