Ik vermoed dat mijn collega-arts te veel drinkt. Wat moet ik doen?

Casus
Eén van mijn collega’s ziet er al een tijdje slecht uit. Ik weet dat hij van een wijntje houdt. Nu valt me op dat hij soms naar alcohol ruikt. Ook vergeet hij de laatste tijd afspraken. Ik heb het vermoeden dat hij zijn alcoholgebruik niet meer onder controle heeft. Ik twijfel of ik hier iets van kan en wil zeggen. Moet ik in actie komen als ik vermoed dat mijn collega-arts te veel drinkt?

Advies

Als je vermoedt dat je collega-arts te veel drinkt, heb je de morele verantwoordelijkheid in actie te komen door het vermoeden bespreekbaar te maken.

Maak een afspraak met je collega om het vermoeden te bespreken. Bereid het gesprek goed voor. Het kan zijn dat de collega ontkent, boos wordt of anderszins emotioneel reageert tijdens het gesprek. Het is goed je te realiseren dat vaak meerdere gesprekken nodig zijn voordat de collega erkent dat hij hulp nodig heeft. Soms kan het helpen om iemand anders, zoals een collega, leidinggevende of vertrouwenspersoon, erbij te betrekken. Je kunt voor advies ook terecht bij ABS-artsen. Zij kunnen bijvoorbeeld tips geven om als collega’s op een goede manier met elkaar in gesprek te gaan.

Toelichting

Als je vermoedt dat het alcoholgebruik van je collega-arts risico’s voor het welzijn van je collega, de patiëntveiligheid of de kwaliteit van zorg met zich meebrengt, heb je de morele en professionele verantwoordelijkheid om actie te ondernemen door het gesprek aan te gaan. Deze verantwoordelijkheid wordt groter als de risico’s voor patiënten of andere betrokkenen toenemen.

Daarnaast geldt voor jou en je collega-arts de KNMG-gedragsregel ‘Nul is de norm’. Uitgangspunt is dat artsen hun werk nuchter horen te verrichten. Deze gedragsregel kun je mogelijk gebruiken in het gesprek met je collega-arts.

Het kan zijn dat je ertegen opziet om in gesprek te gaan met je collega-arts. Gedachten die je kunnen weerhouden, zijn bijvoorbeeld:

- ‘Stel dat ik het mis heb…’

- ‘Waarschijnlijk zal mijn collega direct ontkennen, dus het maakt niet uit of ik er iets van zeg.’

- ‘Wie ben ik om hier iets van te zeggen. Wat mijn collega doet in zijn vrije tijd is zijn eigen zaak.’

- ‘Ik heb geen klachten van patiënten gehoord.’

- ‘Ik wil onze samenwerking niet schaden.’

- ‘Als de collega zich ziek meldt, moet ik diensten overnemen en ik heb het al zo druk.’

Dit zijn veel voorkomende gedachten. Het zijn echter geen redenen om niet in actie te komen. Door in gesprek te gaan, toon je medemenselijkheid richting je collega en draag je mogelijk bij aan zijn herstel, de patiëntveiligheid en de kwaliteit van zorg. Niets doen helpt je collega niet verder en kan risico’s meebrengen voor de patiëntveiligheid. Als je niet in actie komt, terwijl dat wel binnen jouw mogelijkheden lag, kan dit aanleiding geven voor een (tuchtrechtelijk) verwijt bij een klacht, afhankelijk van de ernst en de risico’s voor de kwaliteit en veiligheid van zorg.

Het is mogelijk dat zich een calamiteit voordoet die verband houdt met overmatig alcoholgebruik van je collega-arts. Meld dit dan bij de daarvoor verantwoordelijke functionaris of volg het protocol bij vermeend disfunctioneren. Bij een dergelijke calamiteit is de zorgaanbieder wettelijk verplicht hiervan melding te doen bij de IGJ.