‘Defusie ziekenhuizen Achterhoek gebeurt zonder goede afweging’

De beslissing om het Slingeland Ziekenhuis in Doetinchem en het Streekziekenhuis Koningin Beatrix per 2021 te defuseren is genomen zonder dat er echt inhoudelijke afwegingen aan ten grondslag liggen en zonder dat er een brede interne dialoog heeft plaatsgevonden. Die kritiek uit verkenner Marcel Daniëls na zijn onderzoek bij de Achterhoekse ziekenhuizen.

Discussies binnen deze twee Santiz-ziekenhuizen over het zorgaanbod leidden tot grote onrust binnen de instellingen en de regio. Daarom stelde tijdelijk minister voor Medische Zorg Martin van Rijn dit voorjaar cardioloog en voormalig FMS-voorzitter Marcel Daniëls aan als verkenner. Daniëls moest als eerste kijken of de bestuurlijke verhoudingen nog konden worden hersteld en of verdergaande fusie van de in 2017 bestuurlijke gefuseerde instellingen nog een optie was. De eerste verkennersfase is nu afgerond met een rapport.

Chaos

Daniëls schetst daarin hoe een mix van ‘onvoldoende transparantie en ongelukkige miscommunicatie’ hebben geleid tot de chaos van het afgelopen halfjaar. Maar dat volgde op een periode sinds 2017 waarin er ‘weinig energie is gestoken in het ontwikkelen van een gezamenlijke Santiz-gedachte onder zorgmedewerkers en binnen de medische staf’, aldus Daniëls. De raad van bestuur en raad van toezicht hebben volgens hem sinds 2017 ‘onvoldoende geïnvesteerd in het meenemen van de organisatie naar de mogelijke toekomst’. En de medische staven toonden volgens hem na de fusie te weinig leiderschap, en de meeste vakgroepen zochten te weinig naar samenwerkingsmogelijkheden waardoor er amper iets van samenwerking op medisch vlak tot stand kwam.

Emoties

Eind 2019 ontstond er volgens hem ‘een omslag’ door rapporten die plotseling naar buiten kwamen met een toekomstvisie over het zorgaanbod, en dan met name over de SEH, ic en acute verloskunde. Die werden besproken tijdens ‘ongelukkige en verwarrende’ bijeenkomsten waardoor de status en inhoud onduidelijk waren, aldus Daniëls. Vooral aan ‘SKB-zijde’ liepen de emoties volgens hem hoog op. Zorgverzekeraars VGZ en Menzis hebben volgens hem ‘geen uitgesproken sturende rol in de situatie’ genomen.

De vraag of een verdergaande fusie nog haalbaar is, is volgens Daniëls ‘achterhaald door de realiteit’. Zijn bezigheden werden doorkruist door de aanstelling per juli van de nieuwe interim-bestuursvoorzitter Jeltje Schraverus. Zij kondigde in haar eerste werkweek een ‘volledige defusie per januari 2021’ aan. Ook de ontvlechting van de gezamenlijke medische staf eerder dit jaar was ‘de facto al een vorm van defusie’, aldus Daniëls.

Verdergaande samenwerking tussen de twee ziekenhuizen als zelfstandige instelling is volgens hem nog wel mogelijk, als alle betrokkenen erin slagen om daar een gezamenlijke toekomstvisie voor op te stellen ondanks ‘alle emotie, wantrouwen en woorden’. Daniëls adviseert daar een extern begeleider bij te betrekken – voor de medische staven oppert hij de FMS of wetenschappelijke verenigingen. Hij merkt nog op dat hij niet het vertrouwen deelt van de SKB-partijen dat dit ziekenhuis nog vele jaren op dezelfde voet zorg kan blijven leveren. En dat het Slingeland zijn nieuwbouwplannen doorzet.

De volgende stap is nu dat er een regioklankbordgroep komt die de voortgang van de toekomstvisie in de gaten houdt. De nieuwe minister voor Medische Zorg Tamara van Ark (VVD) heeft Daniëls gevraagd de rol van voorzitter van deze groep op zich te nemen.