Bij juiste aanpak kan aantal lepragevallen drastisch lager

Voor de meeste van de 110 landen waarin lepra voorkomt, kan in vijf jaar het aantal nieuwe gevallen met de helft omlaag als ongeveer 21 miljoen mensen preventief worden behandeld. Op de veel langere termijn kan het aantal nieuwe patiënten wereldwijd zelfs met maar liefst 90 procent omlaag. Maar dan hebben we het over een tijdsbestek van 22 jaar waarin ruim 40 miljoen mensen een preventieve behandeling krijgen.

Dat blijkt uit berekeningen van Anneke Taal e.a. (Leprastichting en het Erasmus MC) op basis van een mathematisch model dat de verspreiding van lepra in een bevolking en de effecten van behandeling nabootst. Hun analyse is gepubliceerd in PLOS Neglected Tropical Diseases.

Dé manier om dit te bereiken heet postexpositieprofylaxe (PEP). Daarbij krijgen nauwe contacten, zoals familie, vrienden en buren van gediagnosticeerde leprapatiënten uit voorzorg een eenmalige behandeling met het antibioticum rifampicine.

Decennialang is leprabestrijding gebaseerd op (passieve) casusdetectie en verstrekking van een combinatie van drie antibiotica: rifampicine, dapson, en clofazimine. Maar intussen zijn nieuwe preventieve interventies ontwikkeld, zoals contactopsporing gecombineerd met PEP. Onderzoek in Bangladesh heeft laten zien deze aanpak de kans op lepra bij contacten met 57 procent kan verminderen. 

De haalbaarheid van contactopsporing en PEP is bovendien onderzocht in het Leprosy Post-Exposure Prophylaxis Program (LPEP) dat in zeven landen werd uitgevoerd. Die studie toonde aan dat PEP veilig is en kan worden geïntegreerd in routinematige leprabestrijdingsactiviteiten, en dat er een hoge mate van acceptatie is door patiënten, contacten en gezondheidswerkers. Bovendien bleek het traceren van contacten en PEP een kosteneffectieve strategie te zijn op korte (5 jaar) en lange (25 jaar) termijn. De kosten werden geraamd op bijna 3 dollar per contact.

De Rotterdamse studie is een modelstudie, benadrukte de laatste auteur van de studie, hoogleraar infectieziekten en publieke gezondheid Jan Hendrik Richardus in een persverklaring. ‘De getallen moeten daarom niet worden geïnterpreteerd als een nauwkeurige berekening, maar als een ordegrootte waaraan beleidsmakers op het gebied van leprabestrijding moeten denken.’