Algemene Rekenkamer: ‘Corona-uitgaven VWS vaak niet volgens de regels’

Het ministerie van VWS schiet nog steeds ernstig tekort als het gaat om financieel beheer. Vooral het geld dat is uitgegeven aan de bestrijding van corona is niet altijd volgens de regels uitgegeven en niet altijd kan achteraf goed worden verantwoord waaráán het geld is besteed.

Dat concludeert de Algemene Rekenkamer in haar jaarlijkse verantwoordingsonderzoek, waarin de besteding van het publiek geld door het rijk onder de loep wordt genomen. Dat onderzoek wordt altijd op de derde woensdag van mei – ofwel op ‘Verantwoordingsdag’ – gepubliceerd. Volgens de Algemene Rekenkamer was in totaal ruim 4,1 miljard euro van de in 2021 aangegane verplichtingen onrechtmatig of onzeker en bij de uitgaven was dit bijna 2 miljard euro. Wel ging het in 2021 volgens de Algemene Rekenkamer beter dan in 2020, toen VWS een tik op de vingers kreeg van de Algemene Rekenkamer. In beide jaren ging het vooral om (onverwachte) coronagerelateerde uitgaven die niet volgens de regels verliepen; de niet-coronagerelateerde uitgaven zijn grotendeels wel volgens de regels gedaan.

Overigens is het ministerie van VWS niet het enige ministerie dat tekortschiet in het financieel beheer. Volgens de Algemene Rekenkamer staat van bijna 5 procent van alle verplichtingen die de rijksoverheid in 2021 aanging en die leiden tot uitgaven in de toekomst de rechtmatigheid niet vast. Daar is in totaal 15,5 miljard euro mee gemoeid. De Algemene Rekenkamer noemt dat zorgwekkend. Bijvoorbeeld bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat ging het om nog meer geld, dat vanwege de coronacrisis werd uitgegeven aan de Tegemoetkoming Vaste Lasten voor ondernemers.

De Algemene Rekenkamer stelt verder vast dat het ministerie van VWS in 2021 ruim 33 miljard euro heeft uitgegeven, dat is ruim 10 procent van de totale rijksuitgaven over 2021. Er werd in 2021 5,9 miljard euro extra uitgegeven. De uitgaven stegen met 22 procent ten opzichte van 2020, toen er ook al 51 procent extra werd uitgegeven. Die extra uitgaven hadden onder meer met de coronacrisis te maken. De coronagerelateerde uitgaven bedroegen in 2021 8,2 miljard. Dat is meer dan in 2020 toen er 5,1 miljard werd uitgegeven vanwege de coronacrisis.