Aantal zelfmoorden onder jongeren stijgt sterk

Het aantal jongeren tot 30 jaar dat zichzelf van het leven heeft beroofd, is in 2021 met ongeveer 15 procent toegenomen ten opzichte van voorgaande jaren. De grootste toename is te zien bij mannen tussen de 20 en 30 jaar oud. Het aantal zelfdodingen onder de gehele bevolking bleef wél stabiel. Dit heeft de Commissie Actuele Nederlandse Suïcideregistratie naar buiten gebracht.

De Commissie Actuele Nederlandse Suïcideregistratie (CANS) is in maart 2020 opgericht uit vrees voor een toename van het aantal zelfdodingen door de gevolgen van de coronapandemie. Deze gevreesde toename blijft over de gehele bevolking bezien uit, maar geldt wel voor jongeren, blijkt uit de cijfers van CANS. In voorgaande jaren pleegden ongeveer twintig jongeren per maand zelfmoord, in januari, februari en december van 2021 waren dit er ruim dertig per maand.

Wintermaanden

Tijdens deze wintermaanden golden er strenge maatregelen vanwege de coronapandemie, al staat volgens Scarlet Hemkes, persvoorlichter van 113 zelfmoordpreventie, niet vast dat de toename van het aantal zelfdodingen direct te koppelen is aan de coronamaatregelen. ‘Corona kan een factor spelen, maar dit is nog niet met zekerheid te zeggen. Het is mogelijk dat negatieve situaties, zoals schulden en eenzaamheid, versterkt worden door corona.’

Een oplossing om de stijging van suïcide onder jongeren tegen te gaan, vindt Hemkes lastig. ‘Er wordt vaak naar de ggz gewezen, maar bij de meeste gevallen van zelfdoding gaat het om iemand die niet bij de ggz in beeld is. Als maatschappij moeten we meer open zijn over gedachten van zelfmoord en het gesprek aangaan.’

Netwerk

113 Zelfmoordpreventie is samen met MET ggz, GGD Limburg-Noord en de gemeenten Roermond en Weerd een campagne begonnen om het taboe rondom suïcide te doorbreken. Doel van het project is het vormen van een netwerk rondom personen met suïcidale gedachten. Onderdeel van zo’n netwerk zijn bijvoorbeeld: politie, school, UWV en ggz. ‘Praten over zelfdoding helpt om het te voorkómen’, zegt Fien Beijers van MET ggz tegen 1Limburg. ‘Mensen vinden het lastig om daarnaar te vragen. Het taboe dat daarop rust is enorm groot. Als we praten met elkaar en vragen waarom die persoon het zo moeilijk heeft, kan dat juist ruimte bieden om andere opties te zien.’

Vergrootglas

Volgens Anita Kraak van het Nederlands Jeugdinstituut hebben jongeren het in onze samenleving sowieso niet makkelijk en werken de coronamaatregelen als vergrootglas op de problemen waar zij tegenaanlopen. ‘Jongeren ervaren al langer steeds meer prestatiedruk en stress.’ Dit betekent niet dat corona geen factor is. ‘De sociale ongelijkheid is toegenomen, niet ieder kind heeft bijvoorbeeld een eigen kamer om rustig huiswerk te maken of ouders die daarbij kunnen helpen. Daarnaast hebben jongeren veel sociaal contact nodig om zich te ontwikkelen. Het is een leeftijdsfase waarin ze vaak vriendschappen voor het leven sluiten, ontdekken wie ze zijn en welke bijdrage ze willen leveren aan de samenleving. Door de coronamaatregelen kon dit niet, gevoelens van angst en eenzaamheid zijn onder jongeren toegenomen.’

Grote vraagstukken

Verder spelen de grote vraagstukken van deze tijd ook een rol in het welbevinden van onze jeugd. ‘We schuiven als maatschappij grote problemen voor ons uit, denk aan klimaatverandering, de woningmarkt en onzekerheid op de arbeidsmarkt. Dit komt straks allemaal op het bordje van de nieuwe generatie. Hierdoor maken veel jongeren zich zorgen over hun toekomst. Een toekomst waar ook zij ideeën over hebben’, vervolgt Kraak. ‘Zo hebben jongeren tijdens de coronapandemie weinig mee mogen beslissen, maar kregen ze soms wel de schuld.’

Denk je aan zelfdoding of maak je je zorgen om iemand? Praten helpt en kan anoniem via de chat op www.113.nl of telefonisch op 113 (gebruikelijke belkosten) of 0800-0113 (gratis).