Minder terugkeer uitgezaaid melanoom bij goede respons op neoadjuvante behandeling

Een goede respons op neoadjuvante therapie bij een uitgezaaid melanoom leidt tot een lager recidiefpercentage. Dat blijkt uit twee recente publicaties in Nature Medicine.

Internist-oncoloog Christian Blank (Antoni van Leeuwenhoek) onderzocht met collega’s via een fase-I- en -II-studie de respons op neoadjuvante ipilimumab plus nivolumab bij patiënten met een melanoom (klinisch stadium 3). Na de operatie stelt de patholoog de pathologische respons vast, dus of het tumorweefsel wel of niet goed op de neoadjuvante therapie heeft gereageerd. In deze studie werd bij 98 procent van de 71 patiënten met een goede respons op de neoadjuvante immuuntherapie in de twee jaar erna géén recidief gevonden. Bij de kleine groep non-responders was dat slechts bij 1 op 3.

Om te onderzoeken of zo’n tumorweefselrespons inderdaad een goede voorspeller voor de langetermijnuitkomst is, namen de onderzoekers van de tweede publicatie de resultaten van de bovengenoemde studies plus vier andere bijeen. Uit de gepoolde data van 192 patiënten bleek dat 40 procent een pathologisch complete en 25 procent een partiële tot bijna complete respons had op neoadjuvante immuuntherapie (op PD-1 gebaseerde combinatie- of monotherapie) of doelgerichte therapie (BRAF of MEK). De overige 35 procent viel in de categorie non-responders.

Een complete respons correleerde met een significant hogere recidiefvrije overleving (89%) en totale overleving (95%) tijdens een mediane follow-upduur van twee jaar ten opzichte van patiënten bij wie die respons niet werd behaald (respectievelijk: 50 en 83%). Bij neoadjuvante immuuntherapie (n=141) duidde een partiële respons al op een lager recidiefrisico, terwijl bij doelgerichte therapie (n=51) minimaal een complete respons nodig was.

De onderzoekers schrijven dat deze recidiefpercentages lager liggen dan in studies die deze behandelingen in een adjuvante setting onderzochten. Bovendien pleiten ze ervoor om de pathologische respons als surrogaatmarker voor het eindpunt, (recidiefvrije) overleving, in gerandomiseerde trials mee te nemen – zoals dat voor enkele andere kankertypen al gebeurt.