ACHTER HET NIEUWS

Pakweg tweehonderd protesterende huisartsen starten het nieuwe jaar zonder contract met de zorgverzekeraar. Psychologen, psychiaters, fysiotherapeuten, tandartsen en andere paramedici werken al jaren contractvrij. De enige nadelen: meer gedoe over geld met de patiënt en pestende zorgverzekeraars.

Van de ongeveer 2150 huisartsen aan wie VGZ een contract heeft voorgelegd, zijn er zo’n tweehonderd niet van plan om dat ook te tekenen. De protesterende huisartsen hebben verschillende bezwaren. Zo willen ze zelf kunnen besluiten tot een bepaald medicijn of laboratorium, vinden zij de vergoeding voor extra verrichtingen te laag, en biedt het contract onvoldoende garanties voor de privacy van patiënten. Een van de weigeraars is huisarts Patrick Albert in Reuver, initiatiefnemer van de niet-tekenactie in Noord-Limburg. Het steekt hem dat geld wordt weggehaald bij de zorg om huisartsen premies te geven als zij goedkoop doorverwijzen en voorschrijven: ‘Het contract is strijdig met mijn beroepseed, want ik mag geen financieel belang hebben bij mijn adviezen aan patiënten’.

Huisartsen hoeven geen overeenkomst met een zorgverzekeraar te tekenen, want inschrijftarieven en consulten kunnen ook zonder contract gedeclareerd worden, inclusief negen van de oude M&I-prestaties die daar nu ook onder vallen (maar niet de POH-ggz). Alleen voor segment 2 (ketenzorg, tweedelijnszorg) en segment 3 (rest van de M&I-prestaties, innovatie) is een contract nodig (zie ook het kader). Huisartsen die geen contract tekenen met de zorgverzekeraar lopen gemiddeld ruim 20 procent van hun omzet mis, schat de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV).

Omzetplafond
Contractvrij werken is voor huisartsen een nieuw fenomeen, maar in andere disciplines is het al langer aan de orde. Fysiotherapeuten Eveline Bosselaar en Corenne Boeve zijn een website gestart om zich met andere contractvrij werkende collega’s te verbinden: contractvrijfysiotherapie.nl. Al snel sloten 170 fysiotherapeuten zich aan. Ook psychologen en psychotherapeuten kiezen er steeds vaker voor om zonder contract te werken. Zij wisselen informatie uit op de website zorgvoorkwaliteit.nu, waar 400 grotendeels contractvrij werkende psychologen hun steunbetuiging vastlegden. Ook de website contractvrijepsycholoog.nl is een platform voor praktische tips.

Psycholoog-psychotherapeut Kees Kleywegt heeft een psychotherapiepraktijk aan de Amsterdamse Keizersgracht en is een van de initiatiefnemers van zorgvoorkwaliteit.nu. Pas sinds 1 januari 2015 werkt hij contractvrij, de maanden ervoor heeft hij gebruikt om zijn patiënten voor te lichten over de ‘juiste’ polis. ‘Mijn grootste bezwaar tegen de contracten van de zorgverzekeraar is het omzetplafond. Dit betekent dat een behandeling tussentijds gestopt moet worden als het plafond bereikt is, of dat ik nieuwe patiënten zou moeten weigeren. Voor een psycholoog is dit niet werkbaar.’

Fraude
Klinisch psycholoog-psychotherapeut Liedeke Vis heeft een praktijk aan de Utrechtse Weerdsingel en zij werkt al sinds 2008 contractvrij. ‘De voornaamste reden was dat in de contracten staat dat de zorgverzekeraar “bij een vermoeden van fraude” inzage in mijn dossier kan krijgen. Ik heb hierover contact gehad met een jurist, die aangaf dat ik daarmee elk recht tot beroepsgeheim opgaf’, aldus Vis. ‘Ik pleeg geen fraude, nooit, maar dit kan gewoon niet.’ Ook in het huisartsencontract van VGZ staat dat de verzekeraar inzage mag vragen. De Nederlandse Zorgautoriteit vult aan dat controle op fraude altijd mogelijk is, ook zonder contract, binnen de grenzen van de wet. Psychiater Kaspar Mengelberg kan de bezwaren van de huisartsen tegen deze zin echter goed invoelen. ‘Dit kan echt niet. Het beroepsgeheim wordt alleen verbroken via een getrapte toegang, die in een ministeriële verordening beschreven staat.’ Zelf heeft hij nooit een contract met een zorgverzekeraar gehad. De ggz mag zelf een rekening sturen naar de patiënt als er geen contract is met de zorgverzekeraar, in tegenstelling tot de huisartsen (zie het kader).

Pesten
Zowel psychiater Mengelberg als psychotherapeut Vis is tevreden over het werken zonder contract; ze voelen zich bevrijd van de eisen van de zorgverzekeraars. Ook is het prettig dat de patiënt door de rekeningen een heldere inzage krijgt in de kosten. Bovendien hoeft daar geen dbc-naam op te staan, dankzij eerdere juridische strijd van Mengelberg. Maar er is ook een keerzijde. De patiënt krijgt een rekening, en moet de kosten voorschieten. Dit kan omzeild worden, bijvoorbeeld met een ‘acte van sessie’, waarmee de zorgverlener toestemming krijgt van de patiënt om direct bij de zorgverzekeraar te declareren, of door de rekening pas te innen als de zorgverzekeraar al heeft uitgekeerd aan de patiënt. Tweede probleem is dat de patiënt niet alles terugkrijgt als hij de ‘verkeerde’ polis heeft. Er gaat tijd zitten in het bespreken van de financiën, en dat is zonde van de behandeltijd. Psychiater Mengelberg maakt wel eens mee dat patiënten vanwege het voorschieten naar een andere behandelaar gaan die wel gecontracteerd is door de zorgverzekeraar. Het derde probleem, door beide zorgverleners genoemd, is opmerkelijk – het probleem van ‘pesten’ door zorgverzekeraars. Psychotherapeut Vis: ‘Zorgverzekeraars raken regelmatig de nota kwijt. Soms moet hij vier keer verstuurd worden, soms zelfs twee keer aangetekend. Het kan dus maanden duren voor de rekening betaald wordt.’

Mengelberg ziet dat rekeningen vooral bij de vier grote zorgverzekeraars kwijtraken of blijven liggen en dat patiënten aanmaningen moeten sturen om het geld te krijgen. De tussentijdse rekeningen willen zorgverzekeraars ook vaak niet betalen, ze willen de eindrekening van de behandeling zien. Psychotherapeut Vis vult aan: ‘De rekeningen worden bij latere controle vaak afgewezen ‘om onzinnige redenen’, zoals een datum of code die niet klopt, terwijl dan blijkt dat de zorgverzekeraar het zelf verkeerd heeft ingevuld. De afgelopen jaren heb ik gemerkt dat dit alleen voorkomt bij zorgverleners die werken zonder contract.’

Toch op de website
Terug naar Patrick Albert en zijn conflict met VGZ. Het steekt Albert dat hij op de website van VGZ nog altijd wordt aangeduid als een van de huisartsen met wie de verzekeraar een contract heeft gesloten: ‘De mensen denken dus dat de kosten volledig worden vergoed.’ VGZ erkent de omissie, maar – zegt een woordvoerder – voor basiszorg kan men inderdaad terecht bij huisartsen zonder contract. ‘Om technische redenen kunnen we dat onderscheid op de site niet maken. En de opmerking “zonder contract” zou alleen maar verwarring geven.’

Contractvrij werken: huisartsen versus ggz

Huisartsen mogen de patiënt geen rekening sturen voor de niet-gecontracteerde zorg, zegt een woordvoerder van de Nederlandse Zorgautoriteit bij navraag. Psychologen en psychiaters mogen dit wel, dat is dus een verschil.

Voor de zorg in segment 2 en 3 moet er een contract zijn met de zorgverzekeraar van de individuele patiënt. Dat is een verschil met segment 1. Vaak worden deze contracten gesloten op een hoger niveau. Niet-tekenende huisarts Patrick Albert uit dit artikel heeft bijvoorbeeld wel een contract met VGZ voor ketenzorg via zijn zorggroep.

Psychiaters en psychologen mogen wel een rekening sturen aan de patiënt, die het vervolgens declareert bij de zorgverzekeraar. Bij een naturapolis krijgt de patiënt (nu nog) 75-80 procent terug van het NZa-tarief. Bij een restitutiepolis is dit 100 procent.

Bronnen: contractvrijepsycholoog.nl/contracten en zorgvoorkwaliteit.nu

Heleen Croonen, h.croonen@medischcontact.nl, @HeleenCroonen

Joost Visser, j.visser@medischcontact.nl, @JoostVisserMC

Meer info

• contractvrijfysiotherapie.nl
• contractvrijepsycholoog.nl/contracten
• zorgvoorkwaliteit.nu
  

Meer lezen

Dossier Werk en inkomen

Huisartsen en hun contracten met de zorgverzekeraar:

• VGZ wacht op akkoord van 500 huisartsen (6 januari 2015)
• Geen contract, 20 procent minder inkomsten (16 december 2014)
• Meer huisartsen weigeren contract (15 december 2014)
• Huisartsen weigeren contract zorgverzekeraars (11 december 2014)
• Red de traditionele huisarts (4 december 2014)
• Huisartsen maken zich zorgen over contractering (6 november 2014)