Wankelend vertrouwen

We hebben het de afgelopen weken allemaal mogen meemaken. Het wereldwijd omvallen dan wel duur stutten van instituties die eens synoniem waren voor ‘veiligheid’: de banken. Hoewel deskundigen zeggen dat bijvoorbeeld Fortis een gezonde bank is met winst op de activiteiten, is toch paniek uitgebroken.

Spaarders haalden 5 miljard euro van hun rekeningen, koersen daalden dramatisch. Tja, niet de koele cijfers maar emotie en perceptie bepalen uiteindelijk het vertrouwen in een bank. Zelfs een toezichthouder als De Nederlandsche Bank moet alle zeilen bijzetten om te redden wat er te redden valt. Vertrouwen blijkt in feite het belangrijkste kapitaal van de bancaire wereld. Een bank kan financieel nog zo gezond zijn, als klanten het vertrouwen verliezen, is het over en sluiten. Dat kan snel gaan, want vertrouwen komt te voet en gaat te paard.

Vul voor ‘bank’ nou eens ‘ziekenhuis’ of ‘arts’ in. De overeenkomsten zijn frappant, zeker nu. Je kunt wel mooie statistieken en cijfers tonen. De beste dokters in huis halen. Je kunt fraaie slogans als ‘de patiënt centraal’ op je voorgevel hangen. Als de patiënten het vertrouwen kwijtraken, als de onzekerheid groeit of zij nog wel in goede handen zijn, is het al bijna te laat.

De IJsselmeerziekenhuizen als recent voorbeeld met de Inspectie voor de Gezondheidszorg als een soort toezichthoudende Nederlandsche Bank. Of je nou een dierbare aan het ziekenhuis of je geld aan de bank toevertrouwt, je rekent hoe dan ook op een veilige omgeving. Zonder onrustig gedoe. Om te voorkomen dat – net zoals nu wereldwijd bij de banken – de overheid bijspringt, de sector ontprivatiseert en verstikkende regels oplegt, zullen we zelf orde op zaken moeten houden dan wel stellen.

Alert moeten zijn. Raden van bestuur én medisch specialisten zullen meer dan ooit moeten beseffen dat ze samen de ziekenhuiskar moeten trekken. Dat ze samen verantwoordelijk zijn en die verantwoordelijkheid ook moeten durven dragen. Nog te vaak vormen medische staf en management twee gescheiden en elkaar beloerende entiteiten in het ziekenhuis. Maar in de huidige DBC-financieringsstructuur kun je van nog zo veel voorzitters van raden van bestuur afscheid nemen, de omzet van en het vertrouwen in de artsen krijgt hoe dan ook een knauw als het misgaat. Om over de schade aan de patiënten nog maar te zwijgen.

Ben. V.M. Crul