‘Vimizim anders financieren’

De effecten van het dure geneesmiddel elosulfase alfa zijn te gering om het te vergoeden vanuit de basisverzekering. Dit concludeerde Zorginstituut Nederland (ZiN) in een advies vorig jaar al en na een herbeoordeling publiceert het adviesorgaan deze week dezelfde conclusie. Wel adviseert ZiN de minister van VWS om andere opties voor financiering te onderzoeken.

De kosten van elosulfase alfa – Vimizim – kunnen oplopen tot een half miljoen euro per patiënt per jaar. Uit een placebogecontroleerde studie van zes maanden bleek elosulfase alfa effectief bij de zeldzame stofwisselingsziekte Morquio-A-syndroom, waar zeventien Nederlanders aan lijden. Zes van hen hebben meegedaan aan deze internationale studie en vijf anderen zijn later gestart met het middel. Bij al deze patiënten is de behandeling in juni 2016 gestaakt toen ZiN voor het eerst had geadviseerd het niet in het pakket op te nemen.

Het Europese Geneesmiddelen Agentschap EMA registreerde het middel en sprak de verwachting uit dat de producent internationaal verzamelde onderzoeksgegevens zou delen. Die kunnen meer licht werpen op de werkzaamheid van het middel, bijvoorbeeld op de langere termijn. Het zorginstituut concludeert nu dat de farmaceut ‘echter geen afdoende opening van zaken’ heeft gegeven en dat in de toekomst misschien ook niet zal doen. ‘Dit is potentieel nadelig voor de patiënt. In zekere zin is hier sprake van een vorm van systeemfalen’, aldus ZiN.

Er moet meer onderzoek komen naar het middel en de overheid moet een faciliterende rol spelen om de ‘impasse’ te doorbreken, stelt ZiN. Een zekere ‘druk op de fabrikant om het middel ter beschikking te stellen tegen een zeer sterk gereduceerde prijs die recht doet aan de vooralsnog beperkte prestaties van het product’ moet meer onderzoek naar de effectiviteit mogelijk maken.

Internist Carla Hollak en kinderarts Frits Wijburg van het expertcentrum voor lysosomale stapelingsziekten Sphinx (onderdeel van het AMC) deden vorig jaar een voorstel voor een protocol dat het mogelijk maakt dat elosulfase alfa beschikbaar is voor de patiënten met het Morquio-A-syndroom. Wijburg maakt zich zorgen over de ongelijkheid binnen Europa, nu het Europese beoordelingsorgaan EMA het middel heeft toegelaten, maar Zorginstituut Nederland op nationaal niveau blokkeert. Wijburg: ‘In de meeste EU-landen is het wel beschikbaar.’

Ook het voorwaardelijk opnemen in het pakket is geen optie, stelt ZiN, omdat de kans dat de behandeling kosteneffectief zal blijken, gering is. Het spreekt de hoop uit dat aanpassingen van de regels deze constructie in de toekomst wel mogelijk maken. In een reactie op het voorstel van de artsen heeft ZiN laten weten het te betreuren dat er geen ruimte is voor zo’n toelating onder strenge voorwaarden, zegt Wijburg. Voorbeeld van zo’n voorwaarde is bijvoorbeeld dat er ook een niet-academisch centrum voorschrijft. Wijburg: ‘Dat kan helemaal niet bij deze extreem zeldzame en complexe aandoening.’ De bal ligt nu bij VWS, zeggen zowel ZiN als de artsen. Wijburg: ‘VWS moet een gereduceerd tarief afspreken met de fabrikant en het middel beschikbaar stellen voor de patiënten waarna in de komende jaren het effect van het medicijn beter kan worden vastgesteld.’ Ook in Groot-Brittannië krijgen patiënten het middel via deze weg en is het onderzoek naar het effect van behandeling op langere termijn vlot getrokken.

Zorginstituut Nederland: Vimizim ook na herbeoordeling niet in basispakket