Laatste nieuws
Wetenschap

Vegetatieve man minimaal bewust na stimulatie nervus vagus

3 reacties

Een 35-jarige man die 15 jaar in een vegetatieve toestand verkeerde na hersentrauma als gevolg van een auto-ongeluk, vertoont weer tekenen van minimaal bewustzijn na langdurige stimulatie van de nervus vagus met een stimulator die neurochirurgisch bij hem was ingebracht. Dat rapporteren de Franse onderzoekers/artsen Martina Corazzol e.a. in Current Biology.

Een vegetatieve toestand is, aldus de auteurs, meestal het gevolg van laesies in de cortex, de hersenstam, de thalamus en de witte stof, hetgeen leidt tot disconnecties tussen onder meer delen van de hersenschors en ‘modulerende’ subcorticale gebieden (met name de thalamus) en tussen frontopariëtale gebieden. Aangenomen wordt dat met name deze verbindingen belangrijk zijn voor het onderhouden van bewustzijn en dus dat verbetering daarvan kan leiden tot enig herstel daarvan. Bij sommige patiënten is dat ook al eerder waargenomen.

Corazzol e.a. stimuleerden de nervus vagus van de 35-jarige man gedurende een maand en volgden de effecten daarvan gedurende zes maanden. Al na vier weken zagen ze veranderingen in zijn bewegingen en aandacht. Hij reageerde adequaat op simpele verzoeken als het volgen van een object of draaien van zijn hoofd. Ook constateerden ze rudimentaire schrikreacties: als het hoofd van één van de onderzoekers plotseling in het gezichtsveld van de patiënt kwam, dan gingen zijn ogen wijd open. Al met al menen Corazzol e.a. dat de patiënt in een toestand van minimaal bewustzijn was terechtgekomen.

Extra munitie daarvoor vonden ze in zijn hersenactiviteit, die opvallende veranderingen onderging. Het thetasignaal in het eeg – vaak aangewend om onderscheid te maken tussen de vegetatieve toestand en de toestand van minimaal bewustzijn – nam significant toe in gebieden van het brein die betrokken zijn bij de aansturing van beweging, aandacht en zintuiglijke waarneming. Ook de ‘functionele connectiviteit’ nam toe, en een PET-scan liet verhoogde metabole activiteit zien in corticale en subcorticale regio’s.

Dr. Jan Lavrijsen, specialist ouderengeneeskunde, onderzoeker op het gebied van langdurige zorg voor patiënten met ernstig niet-aangeboren hersenletsel en niet betrokken bij dit onderzoek, zegt dat Corazzol e.a. zich vooral baseren op de bewustzijnsschaal CRS-r en dan met name op de visuele onderdelen zoals visueel volgen. ‘In de CRS-r-schaal past visueel volgen en fixeren inderdaad bij een laagbewuste toestand’, aldus Lavrijsen. ‘Maar de vraag is wat dat klinisch betekent voor de patiënt. Daar gaan de onderzoekers helaas nauwelijks op in, al staat er vaag iets vermeld over indrukken van clinici en familieleden. Ook is er nauwelijks iets vermeld over de ethische aspecten, zoals de vraag of het ethisch wel verantwoord is een patiënt vanuit de beschreven context in deze nieuwe toestand te brengen. Momenteel doen we nader onderzoek naar de betekenis van visueel volgen en fixeren in relatie tot bewustzijn. Een literatuurreview over de diagnostische waarde van visueel volgen en fixeren bij patiënten met ernstige bewustzijnsstoornissen zal binnenkort worden afgerond.’

Current Biology, http://dx.doi.org/10.106/j.cub.2017.07.060

Lees ook:

Wetenschap vegetatieve toestand
  • Henk Maassen

    Henk Maassen is journalist bij Medisch Contact, met speciale belangstelling voor psychiatrie en neurowetenschappen, sociale geneeskunde en economie van de gezondheidszorg.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Henk de Poot

    Biofysicus, Enschede

    Het onderzoek van Corazzol et al doet terugdenken aan de ten onrechte enigszins vergeten markante studie van Flight & Verheijen uit 1993 waarin zij aantoonden dat gedecapiteerde palingen na combinatie van hoofd en romp na vier tot zes weken weer norm...aal gedrag vertoonden.
    FLIGHT, W. G. F. and VERHEIJEN, F. J. (1993), The ‘neck-cut’ (spinal transection): not a humane way to slaughter eel, Anguilla anguilla (L.). Aquaculture Research, 24: 523–528.
    Zij stelden:
     inspection of eels with a neck-cut revealed no visible injury to the brain. Repeating the method as a laboratory experiment and subsequent observation of the experimental eels resulted in spinal regeneration, as reflected by behavioural recovery through four stages in about 6 weeks. It seems that after the neck-cut the brain is still intact, both structurally and functionally, and remains so as long as the slaughtering has not been completed. Thus a prolonged state of suffering cannot be ruled out.
    dr HJG de Poot - Enschede

  • Bart Bruijn

    Huisarts, Streefkerk

    Kijk, dit vind ik nu een mooi en afgewogen stuk. Geen ballyhoo die we op andere plaatsen lezen, maar twee kanten en afgewogen de feiten en meningen geven.

    En met de reactie van coll. Lavrijsen ben ik blij. Hij verwoordt precies het dilemma dat ik ...voelde toen ik er voor het eerst over las.

  • jan keppel hesselink

    arts-pijnbehandelaar, Bosch en Duin

    De verklaring van dit fenomeen kan ook gezocht worden en een veel oudere theorie van de beroemde professor von Monakow, die we dan meteen even in het zonnetje zetten. In 1909 sprak de hooggeleerde voor het eerst over het principe van de 'Diaschisis',... in het 'Deutsche Medizinische Wochenschriftt van 23 september. Hij gat aan dat er bij beschadiging van bepaalde hersengebieden, op afstand ook andere zenuwcircuits kunnen gaan disfunctioneren. Door het stimuleren van een bijzonder belangrijk autonoom deel van het zenuwstelsel, zoals de nervus Vagus, is het goed voorstelbaar dat functionele disconnecten elders weer uit de toestand van de 'Diaschisis' komen en dus weer minimaal kunnen functioneren.
    Diaschisis is dus een oeroude verklaring voor wat we nu in een supermodern (en bizar) onderzoek mogen vernemen, waarbij de functionaliteit 'bewustzijn' hersteld wordt geclaimd te zijn.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.