Transplantatieweefsels onderdeel van ziekenhuis-DBC

Vanaf 2019 worden weefsels voor transplantatie, zoals hoornvliezen en hartkleppen, onderdeel van de DBC. Ook komen er tarieven voor de activiteiten van de weefselbanken: de bewerking en opslag van weefsels voor transplantatie. Dat schreef minister Schippers afgelopen week in een brief aan de Tweede Kamer over de veranderingen in de bekostiging van de weefselketen.

De financiering van de weefselketen is nu onvoldoende transparant, schrijft de minister. Mede naar aanleiding van een advies van de Gezondheidsraad wordt de ‘weefselketen’ opgesplitst in drie kostenposten. De eerste is de Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS). ‘De NTS beheert het 24-uurs callcenter waar het donorregister wordt geraadpleegd en donoren worden aangemeld. Als een donor medisch geschikt wordt bevonden, schakelt de NTS een uitnameorganisatie in’, vertelt manager beleid & orgaancentrum Brigitte Schaefer van de NTS.

Er zijn nu drie organisaties die weefsels uitnemen en vervoeren. Vanaf 2019 is dat er nog maar één, want ‘de situatie van drie uitnameteams wordt niet gezien als meest doelmatige invulling van de weefselketen’, aldus Schippers in haar brief. Deze nieuwe uitnameorganisatie – gevormd door de huidige instellingen – vormt dan de tweede kostenpost en wordt betaald door middel van een beschikbaarheidsbijdrage op grond van de Wet marktordening gezondheidszorg (WMG). ‘Hierdoor is uitname gegarandeerd en kan de donatiewens op elk moment en overal in het land, van Groningen tot Maastricht, gehonoreerd worden’, zegt Schaefer.

De weefselbanken ten slotte vormen de derde post. Zij bewerken weefsels en slaan ze op. Hiervoor komen tarieven die de weefselbanken rechtstreeks in rekening gaan brengen bij de ziekenhuizen. De weefsels worden onderdeel van de DBC. Nu nog onderhandelt de NTS als budgethouder voor de weefselbanken met de zorgverzekeraars. De combinatie van de rollen van de NTS als regisseur, onderhandelaar en kassier noemt de minister ‘ongewenst’. De nieuwe constructie maakt hieraan een einde en waarborgt dat de kosten van uitnames niet meer drukken op de begroting van de weefselbanken. In het verleden dreigde er nog wel eens een weefselbank om te vallen. ‘Vanwege de vooraf gegarandeerde opbrengst door de begrotingsbekostiging via de NTS is er voor de weefselbanken onvoldoende prikkel om doelmatiger te werken’, stelt de minister.

Met de keuze voor een prestatiebekostiging krijgen de banken de prikkel wel en sluit de wijze van financiering aan bij andere medisch-specialistische zorg. ‘Begin en eindpunt van de weefselketen liggen bij ziekenhuizen. De bekostiging van de weefselketen loopt voor het grootste deel echter buiten de reguliere ziekenhuisbekostiging om’, noemt Schippers als een van de bezwaren tegen het huidige systeem. De banken blijven vrij hun weefsels onder strikte voorwaarden in het buitenland te verkopen – onder toeziend oog van de NZa. Dit mag bijvoorbeeld niet ten koste gaan van de zogenoemde ‘ijzeren voorraad’, de overeengekomen minimale hoeveelheden huid-, bot- en peesweefsel en dergelijke die op voorraad moeten zijn voor Nederlandse patiënten.

Kamerbrief over aanpassing organisatie en bekostiging postmortale weefselketen