Statines kunnen stolsels niet voorkomen

Ondanks eerdere studies die het tegendeel vonden, hebben statines mogelijk geen preventief effect op het ontstaan van veneuze trombo-embolieën. Dat concluderen onderzoekers in PLoS Medicine op basis van een meta-analyse.

Omdat verschillende studies vonden dat statinegebruikers een lager risico hebben op het ontstaan van veneuze trombose, en de medicijnen geen verhoogd risico op bloedingen geven, is er veel interesse in dit mogelijke preventieve effect. Een van de overtuigendste aanwijzingen voor dit effect werd gevonden in de Jupiter-trial met rosuvastatine. Daarin verminderde statinegebruik het risico op veneueze trombo-embolieën (VTE) met 43 procent. Maar omdat dit was gebaseerd op een relatief klein aantal patiënten (34 vs. 60), is het mogelijk dat de bevinding geheel of gedeeltelijk op toeval berust. Kazem Rahimi van de universiteit van Oxford en collega’s onderzochten het effect van statines daarom met behulp van een meta-analyse.

In 22 geselecteerde studies met meer dan 100.000 patiënten kwam in totaal 986 keer een VTE voor. Er werd geen duidelijk effect van statines gezien; onder statinegebruikers kregen 465 patiënten een VTE, in de controlegroep 521 (0,9% vs. 1%). Ook zeven onderzoeken waarin de effecten van hoge en lage dosis statines met elkaar werden vergeleken, lieten niet zien dat (hoog gedoseerde) statines het ontstaan van een VTE kunnen voorkomen (1% vs. 1%). De uitkomsten van de meta-analyse ondersteunen dan ook niet het idee dat statines trombo-embolieën kunnen voorkomen, concluderen Rahimi en medewerkers. Een bescheiden, maar mogelijk toch klinisch relevant effect kan volgens hen echter niet worden uitgesloten.

Frits Roosendaal van het LUMC in Leiden sluit daar in een commentaar op de studie bij aan. Ondanks dat de meta-analyse geen definitief antwoord geeft, is er hoogstens een klein effect en misschien alleen voor rosuvastatine. Het dogma dat effectieve anticoagulantia aanleiding geven tot bloedingen, geldt daarmee volgens hem nog steeds.

Twan van Venrooij

Bron:

• PLoS Med 2012, 9(9); e1001310, doi: 10.1371/journal.pmed.1001310
• PLoS Med 2012, 9(9): e1001311, doi: 10.1371/journal.pmed.1001311