Stapsgewijze accijnsverhoging helpt tegen roken

Een stapsgewijze verhoging van de prijs van tabaksproducten is de meest effectieve beleidsmaatregel om het aantal rokers te verlagen. Dat blijkt uit een factsheet van Nationaal Expertisecentrum Tabaksontmoediging, onderdeel van het Trimbos-instituut. Mensen die het roken niet kunnen laten, zullen er minder sigaretten door gaan roken. De factsheet wordt uitgebracht aan de vooravond van Wereld Niet Roken Dag, komende zondag.

In landen met een hoog welvaartsniveau, zoals Nederland, daalt de vraag naar tabak bij een prijsverhoging met 10 procent gemiddeld met 4,8 procent, zo blijkt uit internationale studies. Jongeren lijken gevoeliger voor een prijsstijging van tabaksproducten dan volwassenen. Een hogere sigarettenprijs weerhoudt hen ervan om meer te gaan roken en zet hen aan om te stoppen. Maar of een hogere accijns ook voorkomt dat jongeren beginnen met roken, is nog niet duidelijk; jongeren kopen hun eerste sigaretten immers niet zelf, maar krijgen die van vrienden of anderen uit hun omgeving. 

Een pakje sigaretten, nu nog rond de 5 euro, had in 2013 gemiddeld 11,22 euro moeten kosten om effectief bij te dragen aan minder tabaksgebruik, zo berekende het expertisecentrum. Een (forse) accijnsverhoging zal echter ook neveneffecten hebben. Er zullen rokers zijn die tabak gaan kopen in landen waar dat goedkoper is, en een deel van hen zal overstappen op goedkopere tabaksproducten.

Voor een forse accijnsverhoging is geen politiek draagvlak, bleek deze week uit een artikel in Medisch Contact. De inkomsten uit accijnzen – zo’n 2,4 miljard euro per jaar – zijn voor de politiek kennelijk vele malen belangrijker dan de gezondheid van de burgers, concluderen de auteurs.

Joost Visser

Factsheet Nationaal Expertisecentrum Tabaksontmoediging

Lees ook:

• Overheid weigert het roken te bestrijden  (28 mei 2015)
• Dappere dokters: ‘Massaal in actie tegen roken’ (23 april 2015)
• Waarom baby’s van rokende moeders lichter zijn (15 april 2015)