Laatste nieuws
Marco van Ravesteyn
4 minuten leestijd
opinie

Specialist blijft ook in 2015 ondernemer

2 reacties

KOSTEN & BATEN

Nieuwe declaratievorm heeft geen fiscale gevolgen

Vanaf 2015 gaan medisch specialisten niet meer via maar áán het ziekenhuis declareren. Daarmee is het fiscaal ondernemerschap echter niet van de baan, zegt deskundige Marco van Ravesteyn. Voor de belastingdienst verandert er volgens hem helemaal niets.

Eind jaren negentig werden, onder aanvoering van staatssecretaris Vermeend, de medisch specialisten die deel uitmaakten van een maatschap waarin het declaratierecht was ingebracht, aangemerkt als ondernemer. Om verdere politieke discussie te vermijden besloot Vermeend destijds dat het fiscaal onder-nemerschap van de medisch specialist behouden kon blijven, onder de voorwaarde dat zowel ziekenhuizen als medisch specialisten moesten werken met een Model Toelatingsovereenkomst. Nu de declaratietechniek in 2015 gaat veranderen – specialisten declareren dan niet langer via, maar aan het ziekenhuis – bestaat bij sommigen de vrees dat daarmee ook hun fiscaal ondernemerschap op de helling gaat. Maar dat is geenszins het geval.

Risico
In de Wet op de inkomstenbelasting wordt het zelfstandig uitgeoefende beroep gelijkgesteld met een onderneming. Daarbij valt het accent op de persoonlijke bekwaamheid van de ondernemer, wat tot uitdrukking komt bij werkzaam-heden van intellectuele of kunstzinnige aard. De arts valt hier eveneens onder. De Hoge Raad definieert een onderneming als: ‘zelfstandig duurzame activiteiten die zijn gericht op een risicodragende deelname in het economische verkeer’ en zegt met betrekking tot het onder-
nemingsrisico: ‘voor antwoord op de vraag of belanghebbende ondernemers-risico heeft gelopen, is slechts van belang of het debiteurenrisico voor haar rekening was, en niet of het risico zich daadwerkelijk heeft gemanifesteerd.’

De feiten en omstandigheden in de dagelijkse praktijk van de medisch specialist zullen, zoals vaak geldt in de fiscaliteit, van doorslaggevende betekenis zijn bij de vraag of voldoende ondernemersrisico wordt gelopen. Het aantonen van ondernemersrisico zal voor de ene maatschap eenvoudiger zijn dan voor de andere. Zelf kom ik veel maatschappen tegen die op zelfstandige wijze op zoek zijn naar betere verdienmogelijkheden, en samenwerking met andere maatschappen aangaan of op eigen titel investeren in diagnostische centra. Maar niet alle diagnostische centra leveren in deze tijd de verwachte resultaten op, waardoor afwaarderingen plaatsvinden en een reële verliessituatie ontstaat voor de investerende specialist. Ook niet onbelangrijk in dit verband is dat in de Model Toelatingsovereenkomst specifiek staat vermeld dat het risico voor wanbetaling van hetgeen door het ziekenhuis wordt gedeclareerd voor rekening is van de medisch specialist.

Zelfstandigheid
Het belangrijkste kenmerk van een dienstbetrekking is de aanwezigheid van een gezagsverhouding tussen werkgever en werknemer. Terecht vinden veel arbeidsdeskundigen dat de specialist weliswaar rekening moet houden met de instructies van de raad van bestuur, maar dat van een gezagsverhouding zoals die in het kader van een normale arbeidsverhouding bestaat, geen sprake is. Een instructiebevoegdheid zoals vermeld in de wet ontbreekt. De zelfstandigheid van de medisch specialist blijkt eveneens uit de Wet BIG. Hierin is bepaald dat artsen de bevoegdheid hebben om zelfstandig bepaalde handelingen te verrichten. De medisch-inhoudelijke kant wordt ingevuld naar de wens van de medisch specialisten in samenwerking met het management van het ziekenhuis. De Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) beschouwt de medisch specialist, die feitelijk de kwaliteit van zorg verleent, als ‘primair verantwoordelijk’ voor de medische zorg, ook al legt hij daar wel verantwoording voor af aan de raad van bestuur.1 Hieruit zou kunnen worden afgeleid dat het ziekenhuis de verantwoordelijkheid en de dagelijkse leiding over het facilitaire bedrijf voert en dat de medisch specialist primair verantwoordelijk is voor de directe patiëntenzorg. Het ziekenhuis stelt apparatuur, ruimte en personeel ter beschikking en wordt hiervoor vergoed uit de opbrengst van de verrichtingen van de medisch specialist. De kosten die blijvend worden voldaan uit de opbrengst van verrichtingen brengt omzetverantwoordelijkheid bij de medisch specialist met zich mee. Als de omzet te laag is, zal sprake kunnen zijn van faillissement. Dit is een totaal andere verantwoordelijkheid dan die een werknemer normaal gesproken zal dragen.

Belangrijke partner
Al met al is het veranderen van de structuur voor het verkrijgen van de beloningen slechts een door de overheid gestuurde organisatorische wijziging, waarmee het ondernemersrisico niet verandert. Voor medisch specialisten die vóór 1 januari 2015 op grond van de fiscale wet- en regelgeving voldoen aan de vereisten van ondernemerschap, zal dit daarom ook na 1 januari 2015 het geval zijn. De hiërarchische relatie in de dagelijkse praktijk tussen de medisch specialist in maatschapsverband en het ziekenhuis blijft onveranderd. Toetsing van het fiscaal ondernemerschap door de belastingdienst vindt, zoals gebruikelijk is bij ondernemers, achteraf plaats. Hierdoor zullen de modellen, die de Orde van Medisch Specialisten heeft gecreëerd om voldoende ondernemerschap te waarborgen, overbodig zijn.

Het behoud van ondernemerschap en zelfstandigheid is niet alleen belangrijk voor het behoud van de fiscale faciliteiten, maar zal ook betekenen dat de medisch specialist een belangrijke partner dient te zijn bij toekomstige beslissingen in de zorg en beloning.


mr. Marco van Ravesteyn, belastingadviseur van maatschappen en medisch specialisten bij FiscaMed

contact: info@fisca-med.nl; cc: redactie@medischcontact.nl


Geen belangenverstrengeling gemeld


Lees ook

specialisteninkomens opinie kosten en baten
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • P.J. Roscam Abbing

    Radioloog, OEGSTGEEST

    Dit artikel, samen met een artikel in het Financieel Dagblad van de hand van de heer Rademaker afgelopen vrijdag 28/2. dat dezelfde strekking heeft, doet bij mij de vraag rijzen of men misschien te ver is doorgeschoten in het opstellen van allerlei s...cenario's die de positie van de vrijgevestigde specialist moeten waarborgen. Of wordt in beide artikelen een belangrijke factor over het hoofd gezien?

  • M.H. Hemmelder

    Internist, GROU

    Van Ravestyn slaat de spijker 2 keer op de kop. Ten eerste bieden de ingewikkelde OMS modellen geen garantie vooraf over fiscaal ondernemerschap. Slechts de consultancy branche die zich nu aan de collectieven/staven aanbieden spinnen hier garen bij. ...Ten tweede, zelfstandigheid voor medisch specialisten dient primair de invloed op de inrichting van de zorg. De OMS modellen vergeten volledig de verankering van medisch specialisten in de raad van bestuur van elk ziekenhuis. Alleen op die wijze ontstaat er voedingsbodem voor de zo gewenste gelijkgerichte belangen. Aansturing van beleid op basis van gedeelde verantwoordelijkheid met ziekenhuis bestuurders is cruciaal en noodzakelijk voor toekomst bestendige zorg. Blindstaren op fiscale voordelen is "oud" denken. Focus op reële invloed op ziekenhuis beleid door medisch specialisten kan niet snel genoeg van start. Ik stel voor dat elke staf per 2015 een volwaardig lid van de raad van bestuur levert. Ziekenhuis bestuurders zullen ons vast met open armen ontvangen.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.