Laatste nieuws
Ella Walstock
3 minuten leestijd
Wetenschap

SOLK-training helpt de specialist

4 reacties

Getrainde specialisten communiceren effectiever met SOLK-patiënten dan hun ongetrainde collega’s. Dit blijkt uit onderzoek van Anne Weiland (Erasmus MC), dat in samenwerking met onder meer het VUmc en het Nivel is uitgevoerd. De resultaten zijn recentelijk gepubliceerd in PLoS One.

‘SOLK is een onderbelicht onderwerp in de geneeskunde’, zegt Anne Weiland, eerste auteur van het artikel waarin bovenstaande bevindingen worden gepresenteerd. ‘In de opleiding leren artsen primair oorzaken van lichamelijk klachten op te sporen en daar een behandeling op af te stemmen. Als er dan na alle mogelijke onderzoeken geen diagnose kan worden gesteld, vinden veel artsen dat lastig.’

Zowel huisartsen als medisch specialisten zien veelvuldig patiënten met somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK) op hun spreekuur. In de eerste lijn staat het onderwerp tijdens opleiding en nascholingen op de agenda, maar in de tweede lijn is dat minder het geval. Onterecht, gezien het grote aandeel onverklaarde klachten onder doorverwezen patiënten. Ruim 40 procent van de nieuwe patiënten bij gynaecologie, neurologie en reumatologie kampt met klachten die de specialist onvoldoende medisch kan verklaren. Veel van deze patiënten voelen zich onbegrepen. Specialisten willen geen onderliggende pathologie missen of denken de patiënt met aanvullend onderzoek gerust te kunnen stellen. Dat leidt gemakkelijk tot overdiagnostiek, overbehandeling en soms zelfs iatrogene schade.

Weiland bewerkte een reeds bestaande training voor huisartsen tot een training voor medisch specialisten. ‘Het accent in de training voor specialisten ligt op het goed doorvragen bij de patiënt en het geven van een aansprekende uitleg aan de patiënt over de aard van de klachten en instandhoudende factoren. De specialist moet leren om ook in het geval van SOLK een concreet advies aan de patiënt en de huisarts te geven op basis van zijn kennis en autoriteit’, legt Weiland uit.

In een gerandomiseerde, gecontroleerde studie naar de effectiviteit van de training werden 123 medisch specialisten en aiossen willekeurig toegewezen aan interventie- of controlegroep. De artsen includeerden in totaal 478 patiënten met SOLK en legden de consulten vast op video. De training die de artsen in de interventiegroep ontvingen, stimuleerde artsen om op zoek te gaan naar factoren die de klachten van de patiënten versterken. Ook leren artsen effectief gerust te stellen en de patiënt een begrijpelijke verklaring voor de klachten te geven.

Drie getrainde psychologen beoordeelden de video’s; zij wisten bij het bekijken van de video’s niet tot welke groep de artsen behoorden. De getrainde artsen exploreerden uitgebreider en patiëntgerichter de klachten, ze betrokken hierbij vaker de impact van de klachten op emoties, gedrag en de sociale omgeving. Ze gaven vaker een duidelijkere uitleg over de oorzaak van de klachten en betrokken hierin vaker de instandhoudende factoren. Specialisten gaven aan zich na de training beter op hun gemak te voelen en baat te hebben gehad bij de training.
Weiland hoopt dat de training in de toekomst deel gaat uitmaken van de opleiding van medisch specialisten die veel SOLK-patiënten in hun spreekuur zien. De training wordt ondertussen aangeboden via het Erasmus MC (erasmusmc.nl/onverklaarde-klachten) en de Academie voor Medisch Specialisten.

Tot slot geeft Weiland de volgende tips voor het consult met een SOLK-patiënt: ‘Wees nieuwsgierig en exploreer de somatische, maar ook de psychosociale aspecten van de klacht en de gedachten van de patiënt over de klacht. Geef een uitleg waarin de patiënt zich gekend weet. Spreek duidelijke taal.’

Ella Walstock

Woensdag 30 september promoveert Anne Weiland in het Erasmus MC op dit onderwerp.


PLoS One: Training Medical Specialists to Communicate Better with Patients with Medically Unexplained Physical Symptoms 

Lees ook


© shutterstock / medisch contact
© shutterstock / medisch contact
Wetenschap solk
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Myriam Lipovsky

    internist, Altrecht Psychosomatiek Eikenboom, Zeist

    Het duurde even voordat ik de titel ‘SOLK-training helpt de specialist’ begreep in het kader van de ingezonden brief van collega Melchers, bedrijfsarts (in gedrukte versie van MC 29 okt 2015), want zo te horen heeft de collega de training niet gevolg...d, en heeft hij weinig interesse in dit onderdeel van zijn medische praktijk. Jammer, want als hij, als beoordelend medicus, de huidige wetenschappelijke literatuur zou lezen over bijvoorbeeld de neuropathofysiologische achtergrond van chronische pijn, dan zou dit hem kunnen helpen om de problematiek van zijn patiënten beter te begrijpen. Ik ben hem graag ter wille.

  • R.O.B. Gans

    Internist, GRONINGEN Nederland

    Alvorens dit op te nemen in de Medisch specialistische vervolgopleiding, zou Ik eerst onderzoeken of patienten ook beter af zijn.

  • R.U. Melchers

    bedrijfsarts, HOUTEN Nederland

    Artsen die geen ziektes behandelen maar niet medische condities, rijden mij als bednrijgsarts behoorlijk in de wielen.
    Mijn hoofdtaak bij verzuim is beoordelen of daar een medische verklaring voor is. Als dat zo is, moet de werkgever wettelijk het lo...on doorbetalen. Anders is de loonschade voor rekening van de werknemer.
    Als nu een behandelaar door gaat met het maken van spreekuurafspraken terwijl er niets te genezen is, denkt een werknemer al gauw dat ie toch ziek is terwijl mijn conclusie is: geen medische verklaring voor het verzuim.
    Dergelijke 'behandelaren' doen meer kwaad dan goed met hun gedrag. Zo frustreren ze ook de queeste van de werknemer om elders een oplossing te zoeken voor hun lijden... Ze lopen immers al bij een dokter!

    Ook als verzekerde ben ik niet blij met zulke collega's: ik wil dat mijn zorgverzekeraar mijn geld uit geeft aan het behandelen van ziektes... niet aan flauwekul zoals het behandelen (?) van non-ziektes.

  • P.J.M. van Loon

    orthopeed,scoliosedeskundige, OOSTERBEEK Nederland

    Iets uitzoeken over "aanpakken" van een complex van factoren en subjectieve uitingen, die door het ontbreken van gegeneraliseerde kennis over samenhang van orgaansystemen tot deze nietszeggende "benaming" is gaan leiden, zal geen sinecure geweest zij...n. Het onderkennen van ,waarschijnlijk,breed onder de bevolking aanwezige suboptimale ontwikkeling van het CZS door de sinds de jaren zestig wegvallende preventie op gezonde houdingsontwikkeling en neuromusculaire "training"in driedimensionaliteit maakt de omgang met niet direct aan klassieke aandoeningen te verbinden klachten niet makkelijk. Door het boven water halen van de meer natuurwetenschappelijke kennis over hoe groei van ons CZS nu precies loopt ( neuro-ossale groeirelaties, waarbij alleen rek op de zenuwcel oorzaak kan zijn van de lengtegroei op het CZS). Deze kennis en de observaties bij kinderen met houdingsstoornissen als scoliose, kyfose , maar zeker ook de "Gameboyrug"als metafoor voor de rem op ontwikkeling door het vele zitten.
    Uit eigen ervaring: scoliose was rond 1900 een evident van lifestyle en matige conditie afhangende vervorming, waar d ejuiste preventieve maatregelen voor waren ingevoerd. Maar door het na 1960 aangehangen "idiopatisch" (USA) werd het een volledig in aanpak versnipperd geheel, waar ten lange leste de high tech oplossing als je preventie en conservatief bijsturen niet meer (er-)kent, het volledig vastzetten in zo recht mogelijke stand, zelfs door de patiënt als de "verlossing"werd gezien. Als "SOLK" patienten het aanwezige antwoord, waarom deze klachten om begrijpelijke redenen ( niet vrijliggen van het CZS door wanverhoudingen bij slechte houdingen) kunnen ontstaan, niet te horen ( kunnen ) krijgen, dan is het wachten op onbeheersbare incidentie stijgingen van "fibromyalgie", "aspecifieke lage rugklachten", "Irritable Bowel Syndrome" , "Carpal tunnnel syndroom" etc. en kunnen we niet alleen het coopinggedrag bijsturen als "behandeling" aan blijven bieden.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.