‘Semi-alternatieve’ huisarts goedkoper
1 reactiePatiënten van huisartsen die ook alternatieve geneeswijzen toepassen, maken minder gezondheidskosten. De lagere kosten komen door minder ziekenhuisverblijven en voorgeschreven medicijnen.
Dit blijkt uit onderzoek van Peter Kooreman, hoogleraar gezondheidseconomie aan de Universiteit van Tilburg, en Erik Baars, arts-epidemioloog en lector antroposofische gezondheidszorg aan de Hogeschool Leiden. Het artikel hierover is ingediend bij wetenschappelijke tijdschriften, maar is nu al in te zien. (zie onderstaande link)
De onderzoekers gebruikten voor hun onderzoek data van 150.000 Azivo-verzekerden. De patiënten die een huisarts hadden die opgeleid was in de antroposofie, homeopathie of acupunctuur, maakten minder kosten die door de verzekeraar werden vergoed. Erik Baars: ‘We hebben gekeken naar alle vergoedingen, ook die onder de aanvullende verzekering vallen. En we mogen aannemen dat patiënten van een alternatief werkende huisarts aanvullend verzekerd zijn voor die kosten.’
Na correctie voor mogelijke factoren van invloed, zoals sekse, leeftijd en woonwijk, bleken de gemaakte kosten bij patiënten van alternatieve huisartsen ongeveer 15 procent lager, zegt Baars: ‘Dat verschil zou nog groter kunnen zijn, als we hadden gecorrigeerd voor ernstige en chronische aandoeningen. Het is bekend dat patiënten met deze aandoeningen vaker voor een alternatief werkende huisarts kiezen.’ De mortaliteit was in de vier jaar waarover gegevens zijn verzameld, iets lager in de ‘alternatieve’ groep.
Zelf geven Kooreman en Baars als mogelijke verklaringen voor hun bevindingen dat patiënten die weinig zien in medische interventies sneller voor een dergelijke huisarts zullen kiezen, of dat de huisartsen in kwestie minder overbehandelen en meer met preventieve en gezondheidsbevorderende zorg bieden.
Sophie Broersen
Lees hier het artikel van Kooreman en Baars
Meer nieuws:
Arie Bos, huisarts
, Amsterdam
“Semi-alternatieve artsen”
In de online versie van MC van 10 juni is een onderzoek gepubliceerd van Kooreman en Baars dat onthult dat “semi-alternatieve” huisartsen goedkoper werken dan reguliere en dat hun patiënten ook nog langer lev...en, ondanks het feit dat hun populatie meer chronische- en ernstige zieken kent.
De onderzoekers leveren er de vermoedelijke oorzaken bij: minder ziekenhuisopnamen en minder medicijnen, minder overbehandelingen en meer preventieve maatregelen. Met “semi-alternatief” bedoelen de onderzoekers huisartsen die zich naast hun reguliere praktijk bekwaamd hebben in homeopathie, acupunctuur of antroposofische geneeskunde. De laatste combinatie komt, gezien het oorspronkelijke artikel, het meeste voor. De onderzoekers opperen niet dat het de complementaire interventies zelf zijn die voor het verschil zorgen, maar het vermijden van onnodige reguliere maatregelen. Als dat zo is, geeft dat te denken. Sinds Sylvia Millekamp noemen tegenstanders van alternatieve of complementaire behandelingen het juist een gevaar als het inzetten hiervan ervoor zorgt dat een patiënt geen reguliere behandeling krijgt. Hier lijkt het zowaar juist omgekeerd te zijn. Bij Millekamp was overigens geen “semi-alternatieve” huisarts betrokken. Die had ongetwijfeld op het belang van reguliere kankerzorg gewezen. Maar hoe zit het nu? Blijkt nu de reguliere geneeskunde een potentieel gevaar te zijn?
Een interview met Jozien Benzing, voormalig directeur van het NIVEL en nu hoogleraar Klinische Psychologie en Gezondheidspsychologie in Utrecht, in het blad “Supplement” geeft misschien wel het antwoord. Mevrouw Benzing heeft zo’n zestienduizend gesprekken tussen huisartsen en patiënten op video verzameld. Ze heeft de toon van deze gesprekken in de loop van de tijd zien veranderen en hierover gepubliceerd . Haar conclusie: patiënten hebben in dit gesprek dertig procent minder inbreng dan 15 jaar geleden. De huisartsen zijn steeds meer aan het woord. En dat terwijl in de huisartsenopleiding hier nu juist de meeste aandacht naar uitgaat: de patiënt moet vooral aan het woord gelaten. Hoe komt het dat dit niet in de praktijk wordt gebracht? Benzing heeft het over de verzakelijking van de geneeskunde , de eenzijdige nadruk op technologie en het verminderen van empathie. Waar zou dat door kunnen komen? De verzakelijking en nadruk op technologie gaat mijns inziens hand in hand met de evidence based medicine (EBM) zoals die nu in engere zin wordt gehanteerd. Patiënten worden geacht op geneesmiddelen te reageren zoals de grote groepen proefpersonen uit de trials, die meestal in het geheel niet lijken op de patiënten uit de spreekkamer. Als ze niet volgens het boekje reageren, voldoen ze niet aan de norm: het ziektemodel dat zelf ook ‘evidence’ heeft verworven. Individuele kenmerken komen in dit soort onderzoeken vanzelfsprekend niet voor, en in de medische literatuur ook niet meer. Casuïstiek, het verhaal van één unieke patiënt, heeft geen bewijskracht en is daarom niet interessant. Veel auteurs hebben al op dit soort nadelen gewezen en op het feit dat EBM het monopolie van de farmaceutische industrie op het behandelen alleen maar heeft vergroot. Empathie veronderstelt juist belangstelling voor individuele kenmerken. Dat wordt door de EBM niet aangemoedigd, maar nu juist wel door de verschillende vormen van complementaire geneeskunde. Ook al ligt het niet in je aard om empathisch te zijn, en heb je bij de huisartsenopleiding niet opgelet, het biosociale model van de complementaire geneeskunde dwingt je er a.h.w. toe om belangstelling te tonen voor individuele kenmerken van de patiënt. Bij onderzoek naar placebo-effecten is gebleken, zo zegt ook Benzing, dat het de dokter zelf is die de grootste placebowerking kan tentoonspreiden. Door empathie en door te luisteren. Tegenstanders van complementaire geneeskunde vinden het tegen deze vorm van geneeskunde pleiten dat de placebowerking hier meer kansen krijgt. Alsof het om slimme verkooptrucs gaat. Nee, de strikt zakelijke aanpak, die is superieur, zelfs als mensen er niet beter van worden.
Het is jammer dat de achtereenvolgende ministers van Volksgezondheid de complementaire mogelijkheden steeds meer hebben ingeperkt. De antroposofische geneesmiddelen zijn vrijwel allemaal inmiddels verboden. Waarom eigenlijk? Omdat ze zo gevaarlijk zijn?
Elk jaar worden zo’n 19.000 mensen in Nederland opgenomen als gevolg van “verkeerd” geneesmiddelengebruik, waarvan er 6% overlijden en 9% blijvende schade ondervinden. Navraag bij de stichting Lareb, die de bijwerkingen van geneesmiddelen bijhoudt, leert dat van de 90.000 meldingen die er inmiddels binnen zijn, 300 afkomstig zijn van alternatieve middelen, waarvan 1 antroposofisch middel (biodoron, dat zwarte tanden gaf, waarvoor in de bijsluiter wordt gewaarschuwd: niet op kauwen maar met water doorslikken). Nee de reden is dat antroposofische medicijnen niet homeopathisch en evenmin bekende kruidenmiddelen zijn, maar vaak combinaties. En die kent de wet niet.
In haar boek De God van kleine dingen beschrijft de Indiase schrijfster Arundhati Roy de besognes van haar hoofdpersonen met hun conservenfabriek: “Vroeger maakten ze er zuur, vruchtensap, jam, ananas in blik en allerlei soorten kerriepoeder. En bananenjam, maar dat was illegaal nadat de voedselorganisatie de fabricage had verboden omdat bananenjam volgens hun criteria jam noch moes was. Te dik voor moes, te dun voor jam. Een onduidelijke niet-classificeerbare substantie, zeiden ze.” Zo’n bureaucratische redenering geldt kennelijk voor antroposofische middelen ook. Het zal dus niet lang duren of de genoemde “semi-alternatieve” huisartsen zullen noodgedwongen net zo duur gaan werken als hun reguliere collega’s en medicatie met evenveel bijwerkingen gaan voorschrijven. Dat was tot nu toe het ideaal van het minister van Volksgezondheid. Hopelijk is de volgende wijzer.
Arie Bos, semi-alternatieve huisarts