Screening op delier kan veel beter

Door gebrek aan gekwalificeerd personeel wordt een derde van de patiënten die een delier doormaakt, niet in het ziekenhuis opgemerkt. De schatting is van hoogleraar verplegingswetenschap Marieke Schuurmans, verbonden aan het UMC Utrecht. Zij is één van de deskundigen die vanavond in een uitzending van Zembla aan het woord komen.

Sinds 2012 zijn alle ziekenhuizen verplicht oudere patiënten te screenen op delier, als onderdeel van het VMS veiligheidsprogramma. Het Nivel onderzocht de invoering van de VMS-screeningsmethode. De onderzoekers concludeerden vorig jaar dat 40 procent van de kwetsbare ouderen niet volgens de verplichte VMS-methode wordt gescreend.

Deskundigen spreken in Zembla hun twijfel uit over de effectiviteit van deze VMS-screeningslijst. Vanwege die twijfels heeft klinisch geriater Kees Kalisvaart van het Kennemer Gasthuis in Haarlem een eigen, uitgebreidere puntenlijst opgesteld. Wie daarop hoog scoort en dus een hoog risico heeft op het ontwikkelen van een delier, wordt in het Haarlemse ziekenhuis extra in de gaten gehouden. Volgens Kalisvaart is het gemakkelijk om delier te voorkomen. Dat dit niet altijd gebeurt, noemt hij in de uitzending ‘jammer en ook wel een beetje schandalig’. In Haarlem is het aantal patiënten dat een delier ontwikkelt door de speciale aanpak teruggebracht van 40 naar 20 procent. Bij sommige patiënten, weet hij, is een delier echter niet te voorkomen.

Het is onduidelijk hoeveel patiënten jaarlijks in Nederlandse ziekenhuizen een delier krijgen. De inspectie doet in 2005 in een rapport een ruime schatting: tussen de 40.000 en 160.000 keer. IGZ heeft geen actuele cijfers. Ook de NVZ kent geen cijfers. Hoogleraar Schuurmans vindt dat kwalijk, zegt ze in het programma: ‘Als je niet meet hoeveel patiënten een delier krijgen, weet je ook niet of je aanpak effectief is en is verbeterd’.

Henk Maassen

Zembla: ‘Vader ziet spoken’, donderdag 22 mei om 20.50 uur bij de VARA op Nederland 2.

Lees ook:

• Simpele eeg-meting stelt delier vast 
• Nog lang last van postoperatief delier 
• Treurige langetermijngevolgen van delier 
• Delier op ic vaak niet herkend