RIVM wil norm rubbergranulaat bijstellen

Het sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat is veilig en verantwoord, volgens het RIVM dat nieuw onderzoek heeft verricht. De gezondheidsrisico’s zijn ‘praktisch verwaarloosbaar’. Desondanks adviseert het RIVM om de norm voor rubbergranulaat naar beneden bij te stellen, zodat deze ‘dichter in de buurt komt’ van de norm voor consumentenproducten.

Het RIVM heeft de stoffen onderzocht in rubbergranulaat van honderd kunstgrasvelden. Daarnaast zijn laboratoriumtesten en literatuuronderzoek verricht. Rubbergranulaat zijn rubberen korrels gemaakt van vermalen oude autobanden. Ongeveer 90 procent van de 2000 kunstgrasvelden in Nederland is ermee ingestrooid. Aanleiding voor het onderzoek was de maatschappelijke bezorgdheid die ontstond na de televisie-uitzending van Zembla ‘Gevaarlijk spel’ in oktober 2016. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van VWS.

Verscheidene wetenschappers vonden het gebruik van rubbergranulaat onverantwoord, omdat het kankerverwekkende stoffen zou kunnen bevatten. Het leidde tot veel onrust bij amateurclubs en ouders van voetballende kinderen.

Uit het dinsdag gepubliceerde onderzoek blijkt dat er ‘geen signalen zijn aangetroffen die duiden op een verband tussen sporten op kunstgras met rubbergranulaat en ontstaan van leukemie en lymfeklierkanker’. Rubbergranulaat bevat weliswaar schadelijke stoffen, maar deze komen ‘slechts in beperkte mate vrij (…) na inslikken, bij huidcontact of door verdamping met warm weer’.

Dat gezegd hebbende, vindt het RIVM dat de norm voor rubbergranulaat moet worden bijgesteld. De onderzoekers wijzen erop dat rubbergranulaat weliswaar voldoet aan de algemene Europese norm voor ‘mengsels’, maar ‘als de normen voor consumentenproducten en speelgoed van toepassing zouden zijn, dan zou een groot deel van de monsters vanwege de concentratie polycyclische aromatische koolwaterstoffen niet voldoen aan de normen’.

Hoogleraar hematologie Bob Löwenberg (Erasmus MC), die zich eerder bezorgd had uitgelaten over het onderwerp, zegt in een reactie dat het nieuwe RIVM-onderzoek ‘veel degelijker’ is: ‘er is aanvullend onderzoek gedaan’. Het advies om de norm te verlagen naar de consumentennorm noemt Löwenberg ‘belangrijk’. ‘Het rapport is verdedigbaar, toch blijf ik niet helemaal rustig. Het is niet voor niets, denk ik, dat het RIVM voorzichtigheid propageert en kennelijk ook pleit voor bijstelling van de toelaatbare concentraties van de kankerverwekkende stoffen naar de lagere consumentennorm.’ In reactie op de RIVM-conclusie dat er geen verband te vinden is met onder meer leukemie, zegt de hematoloog: ‘Dat is ook ontzettend moeilijk. Leukemie is een zeldzame ziekte, bovendien zijn eventuele effecten pas na verloop van tijd te zien – als het verband al gelegd kan worden.’

In Europa en de VS wordt langlopend onderzoek gedaan naar de mogelijke gezondheidsrisico’s van rubbergranulaat. In de loop van 2017 zal daarover meer bekend worden; het RIVM zal dat onderzoek op de voet volgen.

Voetbalbond KNVB is blij met de conclusie van het RIVM dat voetballen op kunstgras met rubberkorrels niet gevaarlijk is, maar blijft ‘alert’. Dat zei een woordvoerder van de bond in een eerste reactie op het onderzoek van het RIVM.

Rapport RIVM: Beoordeling gezondheidsrisico’s door sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat