‘Promoveren doe je voor opleidingsplek, niet voor onderzoeksfunctie’
4 reactiesPromoveren is nuttig, voor jezelf en voor de maatschappij, want de meeste gepromoveerden krijgen uiteindelijk een baan in hun sector en besteden een groot deel van hun werktijd aan onderzoek. Maar binnen het wetenschapsgebied ‘gezondheid’ verloopt de carrière van gepromoveerden anders. Dit concludeert het Rathenau Instituut na het bestuderen van enquêtegegevens van 16 duizend gepromoveerden, op basis van gegevens afkomstig van het CBS.
Bijna een derde van alle gepromoveerden is gepromoveerd binnen het wetenschapsgebied ‘gezondheid’. Het jaarlijks aantal gepromoveerden voor dit wetenschapsgebied is in 25 jaar met 256 procent gestegen, en dat is een sterkere stijging dan binnen de andere wetenschapsgebieden. De accenten liggen hier ook anders. Twee derde van de gepromoveerden binnen gezondheid werkt in de gezondheidszorg, vooral in de umc’s (33%), overige ziekenhuizen (12%) of als zelfstandige binnen een praktijk van medisch specialisten (10%). Bijna de helft (44%) werkt dan ook als medisch specialist. Ze verdienen het meest (gemiddeld 110.000 euro per jaar, mediaan is 82.000 euro) en de werkeloosheid is het laagst (1,6%), in vergelijking met andere wetenschapsgebieden.
Bijna 90 procent van de gepromoveerden binnen ‘gezondheid’ vindt dat de promotie een meerwaarde heeft gehad, voornamelijk vanwege de kans op een specialistische opleiding en niet zozeer als voorbereiding op een functie met een belangrijke onderzoekscomponent. Ze zien een promotie vaak als voorwaarde voor toelating tot de opleiding van medisch specialist. Tijdens of na de opleiding maakt onderzoek minder vaak deel uit van hun werkzaamheden in vergelijking met andere gepromoveerden.
Lees ook:
Jan Keppel Hesselink
arts-pijnbehandelaar, Bosch en Duin
Ik schrik behoorlijk van het extreme utilisme wat hier ten toon gespreid wordt, de functie van promoveren gedefinieerd aan de hand van kansen om banen te krijgen en opleidingsplaatsen. Niemand die meer beseft dat promoveren bedoelt is (was?) als een ...proces, waarbij je leert om zelfstandig en wetenschappelijk te denken. Misschien leert niemand ook meer zelfstandig en wetenschappelijk denken binnen de hedendaagse promotie trajecten. OMG, call me old-fashioned, maar de essentie van promoveren is niet om in de maatschappij sneller, hoger en verder te komen, maar om jezelf te scholen in wetenschappelijk-zindelijk denken. Mag dat nog, anno 2018?
Karin Pouw
Arts in opleiding tot specialist ouderengeneeskunde en onderzoeker (AIOTO), Utrecht
Hoe kom je in opleiding?
In mijn eerste jaar geneeskunde werd al gezegd: als je kinderarts (of een ander populair specialisme) wilt worden, moet je in jaar 2 of 3 al beginnen met voorbereiden: onderzoekjes doen en jezelf profileren. Ook kun je na je... studie als ANIOS aan de slag om ervaring op te doen bij je gekozen specialisme. Een bepaalde longarts zei met klem: “Meid, ga alsjeblíeft die kroeg in! Wij willen juist zien dat je méér met je leven doet dan alleen geneeskunde.”
Dus: iets naast je studie of werk doen, en je persoonlijke ontwikkeling zoals bestuurswerk en sport zijn net zo belangrijk.
Maar soms (vaak) is dat blijkbaar toch niet genoeg. Om die felbegeerde plek te bemachtigen, “moet” je soms wel gepromoveerd zijn, anders kom je er niet in. Aan de ene kant logisch: hiermee weet een opleider zeker dat een arts echt zo graag wil dat hij er jaren voor over heeft. Het levert de arts nuttige ervaring op, en het draagt bij aan de ontwikkeling van de geneeskunde.
Maar: promotie onderzoek is een langlopend slopend project. Aan het eind heb je veel kennis, maar je bent lang de kliniek uit. En wat als je vervolgens in opleiding komt en dat valt tegen? Dan heb je jezelf “vastgespecialiseerd”.
Daarnaast vind ik het eigenlijk belachelijk dat je onderzoek moet doen om te komen waar je wilt. Daardoor krijg je artsen die het eigenlijk niet willen, en het onderzoek doen omdat het moet. Dat lijkt mij de verkeerde insteek voor een jarenlang project, en het is gevaarlijk voor je wetenschappelijke integriteit.
Ik heb eerst mijn plek gevonden bij de ouderengeneeskunde, en ben toen aan onderzoek begonnen. Toch fantastisch dat dit kan, en dat het gefaciliteerd wordt vanuit de opleiding?
ouderengeneeskunde.nu
Sebastiaan van Jole
Student, Rotterdam
Er lijkt een perceptie te zijn dat het gebruiken van jonge dokters in opleiding voor een promotietraject (wat vaak een enorme prestatiedruk met zich meebrengt) nuttig is als je kijkt naar 'de bottom line', het spijt me die term te moeten gebruiken. I...k verwijs hierbij ook naar wat dr. Bronzwaer zegt en vraag me daarbij af of de universiteiten het kwantitatief produceren van artikelen in high-impact journals niet al veel te lang de voorkeur hebben gegeven boven het doen van kwalitatief onderzoek ongeacht de naam van het journal. In feite zou een peer-review als in Plos One de drempel moeten zijn natuurlijk.
Beseffen de beleidsmakers van universiteiten echter wel dat het laten doen van een promotietraject, zeker wanneer deze personen niet intrinsiek gemotiveerd zijn (en dat zijn er dus nogal wat!), ook heel veel resources vraagt? Deze personen hebben ook vaak langdurige, kostbare begeleiding van ervaren onderzoekers nodig.
Onderzoek doen is een knappe prestatie en wie een promotietraject volbrengt kan dan ook zeker geprezen worden om zijn volhoudingsvermogen. Het ene promotietraject is het andere echter niet, d.w.z. de benodigde inzet varieert en maakt het dus moeilijk studenten te vergelijken.
Het is dus een heel nare ontwikkeling dat diegenen die er in slagen zo'n traject af te ronden straks de enigen zijn met een kans op een fijne opleidingsplek in een specialisme dat bij hen past. Er zijn namelijk wel meer dingen een knappe prestatie dan onderzoek doen.
Sommige studenten leggen bv. hun tijd bij het geven van bijles geven neer. Anderen hebben het om wat voor reden dan ook iets minder breed en hebben een bijbaan waardoor ze aan extra onderzoek niet toekomen. Anderen zijn vanuit empathie vrijwilliger in het ziekenhuis. Al deze kinderen verdienen het -mits gedrag goed is en cijfers ook- om in opleiding te komen! Wat voor dokter creeren we als we slechts promotietrajecten belonen? Inderdaad zorgelijk.
Daan Backes
Huisarts i.o., Utrecht
Zorgelijk dat een promotietraject wordt gezien als een voorwaarde om te worden toegelaten tot de opleiding tot medisch specialist, maar wetenschap na de promotie minder vaak onderdeel uitmaakt van het werk. Dit leidt tot perverse prikkels om een prom...otietraject aan te gaan voor aios, en levert weinig op voor de wetenschap. Een promotie-onderzoek is slechts 1 van de kwaliteiten die een sollicitant voor een medisch specialistische opleiding kan hebben: er moet meer aandacht zijn voor andere kwaliteiten zoals medisch leiderschap, bestuurservaring, nevenfuncties en opleidingen, talenten en communicatievaardigheden.