Pijnbestrijding neonaten kan beter

De intensieve zorg voor neonaten brengt veel pijnlijke en stressvolle behandelingen met zich mee. Volgens Franse onderzoekers is er op dit punt nog veel winst te boeken.

In Journal of the American Medical Association van 2 juli schrijven Ricardo Carbajal c.s. van het Franse nationale centrum voor pijnbestrijding in kinderziekenhuis Armand Trousseau dat neonaten gevoeliger zijn voor pijn dan kinderen en volwassenen. Het is niet uitgesloten dat langdurige pijnervaringen gedrag en ontwikkeling op lange termijn schaden. Het voorkómen van pijn is daarom van groot belang.

Om de omvang van het probleem in kaart te brengen, inventariseerden de onderzoekers het wel en wee van 430 neonaten in de eerste twee weken van opname in 13 neonatale intensive care units (NICU’s).

In die periode ondergingen de baby’tjes ruim 60.000 pijnlijke of stressvolle interventies, zoals het inbrengen van intraveneuze canules, centrale katheters en perifere lijnen. Dit getal betreft eerste pogingen. Vaak mislukten die, zodat er in totaal nog ruim 11.000 herhaalingrepen bij kwamen. Bij 18 procent van de neonaten mislukten sommige standaardingrepen vier keer of meer. Van één baby werd in twee weken tijd 153 keer de luchtwegen uitgezogen, een andere baby kreeg 95 hielprikken.

Per neonaat werden er gemiddeld 10 pijnlijke handelingen per dag uitgevoerd. In 80 procent van de gevallen werd geen specifieke pijnbestrijding toegepast, al kreeg een derde van de neonaten - meestal vanwege beademing - algemene anesthesie.

In hun beschouwing winden de auteurs zich op over het grote aantal pijnlijke en stressvolle ingrepen dat neonaten moeten ondergaan en de frequentie waarmee interventies mislukken en moeten worden herhaald.

Zij halen aanbevelingen aan van de American Academy for Pediatrics. Die raadt aan vervelende interventies zo veel mogelijk te bundelen, overbodige laboratoriumbepalingen en radiologische beeldvorming te vermijden, transcutane metingen te bevorderen en een maximum te stellen aan het aantal keren dat een mislukte interventie mag worden herhaald. De Franse auteurs raden ook aan om de frequentie van standaardingrepen, zoals het uitzuigen van de luchtwegen, kritisch tegen het licht te houden.

Ook de pijnbestrijding kan beter. Algemene anesthesie is waarschijnlijk niet werkzaam tegen acute pijn. Ook beademde baby’s hebben daarom behoefte aan niet-farmaceutische (fopspeen en sucrose) en farmaceutische (fentanyl en topische anesthetica) pijnbestrijdingsmiddelen. RC

JAMA 2008; 300: 60-70