Pappen en nathouden

Column

Met spanning kijk ik uit naar het regeerakkoord. Kiest men voor pappen en nathouden? Dan blijft een duurzame besparing in de zorg met behoud van kwaliteit en toegankelijkheid uit.

De tijdens Prinsjesdag gepresenteerde rijksbegroting heeft voor de zorg alle kenmerken van pappen en nathouden. Dat was te verwachten nu er wordt gewerkt aan een regeerakkoord.

Een beperkte verhoging van de eigen bijdrage. Kortingen waar overschrijdingen hebben plaatsgevonden. Inzet op doelmatigheid, zoals het volgen van standaarden, veilig werken en zogenaamde stepped care. Meer aandacht voor stoppen met roken en afname van de kindersterfte. De pil voor 21+ en de rollator uit het pakket en een hogere eigen bijdrage voor verblijf in een instelling voor langdurige zorg. Zolang het bekostigingsmodel niet op de schop gaat, zijn deze maatregelen ad hoc en is het kostenbesparend effect ervan nogal speculatief.

Met spanning kijk ik dan ook uit naar het regeerakkoord dat op het moment dat ik deze column schrijf nog volop in bewerking is. Kiest men ook in dit akkoord voor pappen en nathouden, dan blijft een duurzame besparing in de zorg met behoud van kwaliteit en toegankelijkheid uit. In vroeger tijden legden dokters een papje op de wond om deze week te maken. Men verwachtte dat het dan wel goed zou komen. Wij weten nu dat dat niet zo werkt. En dat geldt ook voor de zorg, waar meer constructieve maatregelen broodnodig zijn.

Zorg toesnijden op de vraag
Niet alleen de KNMG roept al enige tijd om structurele hervormingen van de zorg, de afgelopen maanden verschenen ook tal van rapporten met concrete voorstellen hiertoe. De twintig stappen naar gedrag en gezondheid in plaats van zorg en ziekte door de RVZ. Uitdagingen voor een gezonde zorg door Vermeend en Van Boxtel. Diagnose 2025 door Idenburg en Van Schaik. De derde weg door Post. In al deze publicaties is een lijn te onderkennen die aansluit bij de visie van de KNMG op de zorg. Een goed toegankelijke en betaalbare patiëntgerichte zorg die veilig is en van goede kwaliteit. Die meer optimaal dan maximaal is. En die meer geïntegreerd dan gefragmenteerd is. Daarvoor is het noodzakelijk dat we de organisatie en de bekostiging van de zorg meer toesnijden op de vraag. En dat we (ik som ze nog maar eens op) de eerste lijn versterken, taken herschikken, complexe zorgtaken in zorgnetwerken concentreren, eHealth breed toepassen, meer aandacht besteden aan preventie en, last but not least, de uitvoering van de AWBZ heroverwegen.

Chocoladegeld
De zorg die Nederlandse artsen leveren, is zeer goed en levert veel op. Marc Pomp berekende in zijn boek Een beter Nederland dat elke in de zorg geïnvesteerde euro een rendement van zeker 30 procent heeft. Helaas niet in baar geld. Cynici zullen dus snel concluderen dat het in deze berekening een beetje om chocoladegeld gaat. Maar het zegt wel iets over de bijdrage van de zorg aan het welzijn en het welbevinden van de bevolking. Te hopen is dat de formatieonderhandelaars zich dat realiseren en afspreken dat het nieuwe kabinet in overleg met het veld zal komen tot een langetermijnvisie voor de zorg. Als de formatieonderhandelaars zelf de knopen willen doorhakken, dan ga ik ervan uit dat zij een pakket aan maatregelen presenteren dat getuigt van zo’n langetermijnvisie en zo recht doen aan de KNMG-uitgangspunten. De tijd van pappen en nathouden is echt voorbij.

Arie Nieuwenhuijzen Kruseman, voorzitter KNMG