‘Overbehandelen is goed vast te stellen’
Plaats een reactieOf zorg aan kwetsbare ouderen ‘goed’ is en geen overbehandeling, valt vooraf te bepalen. Vier principes kunnen daarbij behulpzaam zijn. Dat schrijven de ethici Theo Boer en Maarten Verkerk, en de arts Dirk Jan Bakker in een gisteren verschenen studie over de ethiek van de zorg voor kwetsbare ouderen.
Op basis van een analyse van 28 verzamelde casussen concluderen zij dat bij kwetsbare ouderen vaak sprake is van overbehandeling, waardoor het lijden wordt ‘vergroot en verlengd’. Om dat tegen te gaan, stellen zij vast, moet de zorg aan kwetsbare ouderen overeenkomen met wat deze patiënten zelf willen, geen schade veroorzaken, bijdragen aan de kwaliteit van leven en de ene patiënt niet bevoordelen ten opzichte van de andere – bekend als de vier principes van Beauchamp en Childress.
‘Met deze vier principes als ethisch kader is vooraf te bepalen of er sprake is van overbehandeling of niet’, zei Verkerk bij de presentatie van het boek, maandagmiddag in de Domus Medica. ‘Ook zijn ze makkelijk toe te passen, breed geaccepteerd en toepasbaar in een pluriforme samenleving.’ Wel zullen er altijd dilemma’s zijn tussen de vier, voegde hij daaraan toe: ‘Bijvoorbeeld als de patiënt beslist iets wil dat volgens de arts niet bijdraagt aan diens kwaliteit van leven. Of als de patiënt koste wat kost een bepaalde dure behandeling verlangt die alleen al om financiële redenen niet aan iedereen kan worden gegeven.’
Hoofdzaak is, zo schrijven de auteurs, dat ook artsen zich realiseren dat er bij de behandeling van kwetsbare ouderen vaak meer dan één moreel principe in het geding is en dat de wensen van alle partijen niet altijd ingewilligd kunnen worden: ‘Door ons hiervan bewust te zijn, voorkomen we morele eeltvorming – de aanname dat bepaalde situaties standaard op één manier moeten worden opgelost en dat de kous daarmee af is.’
Gerrit van der Wal, voorzitter van de KNMG-stuurgroep ‘Passende zorg in de laatste levensfase’ ziet overeenkomsten tussen de vier principes die de auteurs aandragen en de uitgangspunten van de stuurgroep: ‘Patiëntgerichtheid, niet schaden en weldoen zijn ook voor ons belangrijke uitgangspunten, al formuleren we die in andere termen.’
De studie Over(-)behandelen is onderdeel van het programma ‘Kwetsbare ouderen’ van het innovatienetwerk Vita Valley. ZonMw verleende subsidie.
Joost Visser
Lees ook:
- Er zijn nog geen reacties
