Opnieuw ‘nee’ CDA tegen nieuw donorregistratiesysteem

Het CDA blijft bij haar standpunt en verleent definitief geen steun aan een nieuw systeem voor donorregistratie. Daarmee is de invoering van een Actief Donorregistratiesysteem (ADR) voorlopig van de baan. Een Kamermeerderheid van onder meer VVD, PVV, de protestantschristelijke partijen ChristenUnie en SGP en nu dus ook het CDA is tegen.

Dat bleek donderdagavond bij een nieuw debat over het initiatiefvoorstel van D66-Kamerlid Pia Dijkstra. Zij wil een systeem invoeren waarbij iedere Nederlander van 18 jaar en ouder automatisch donor is als hij tot twee keer toe niet reageert op een verzoek van de overheid om aan te geven of hij wel of niet donor wil zijn óf de keuze aan de nabestaanden over wil laten. Op deze manier hoopt het D66-Kamerlid het aantal orgaandonaties te verhogen en te voorkomen dat er nog mensen overlijden die op een wachtlijst staan voor een orgaan, op dit moment jaarlijks zo’n 150 mensen.

Dinsdag maakte de CDA-fractie – haar stem zou het lot bepalen van het D66-voorstel - al bekend dat zij niet voor het ADR-systeem zou gaan stemmen. Twee dagen later bleek CDA-zorgwoordvoerder Hanke Bruins Slot niet van mening te zijn veranderd, ondanks verwoede pogingen van een emotionele D66-fractievoorzitter Alexander Pechtold, GroenLinks-Kamerlid Linda Voortman en Henk van Gerven van de SP.

‘Het maakt niet uit wat je kiest, maar dat je kiest’, zei SP’er Van Gerven. Voortman: ‘Na jaren debatteren leek er eindelijk een doorbraak te komen, maar door een resoluut nee van het CDA is er geen meerderheid voor dit voorstel. Ontzettend jammer, want in de samenleving is er brede steun voor. Mensen hebben de morele plicht hun keuze kenbaar te maken. Wat die keuze ook is.’

D66-leider Pechtold merkte op dat ‘artsen, patiëntenorganisaties en een groot deel van de samenleving vragen om deze wet’. ‘Maar de Kamer lijkt deze noodkreet nu naast zich neer te leggen.’

‘Het CDA heeft om meerdere redenen besloten dit voorstel niet te steunen’, zei Bruins Slot. ‘Dit initiatiefvoorstel is een inbreuk op het recht van de onaantastbaarheid van het lichaam (artikel 11 Grondwet, BK). Een dergelijke inbreuk mag alleen als dit nieuwe donorregistratiesysteem aantoonbaar effectiever is dan het huidige systeem en als er geen alternatieven beschikbaar zijn. Het is onduidelijk of het ADR-systeem meer orgaandonoren oplevert en daarmee is niet aangetoond dat dit nieuwe systeem effectiever is.’

Daarnaast is het CDA bang dat onder het ADR-systeem kwetsbare groepen, zoals analfabeten of mensen die niet in staat overheidsinformatie goed te kunnen begrijpen, onbewust orgaandonor worden. ‘In het voorstel van mevrouw Dijkstra kunnen deze mensen als orgaandonor geregistreerd staan zonder dat ze daar weloverwogen een oordeel over hebben kunnen vellen. Dat is bezwaarlijk’, stelde Bruins Slot.

Pechtold (D66) reageerde fel. ‘Ik hoor dat het CDA geen principiële bezwaren heeft tegen dit voorstel, zij maakt zich zorgen over de effectiviteit en praktische uitvoering. Tsja, al die rapporten over effectiviteit. Hier heb je een rapport dat mij gelijk geeft, daar een rapport dat u gelijk geeft. Laten we die discussie niet voeren. Ik roep mevrouw Dijkstra op om maximaal tegemoet te komen aan de bezwaren van de andere partijen, zodat we samen naar oplossingen kunnen zoeken, bijvoorbeeld over de positie van wilsonbekwamen. Want voor wie doen we dit? Juist, voor de mensen op de wachtlijst, vaak jongeren, die wachten op een orgaan.’

Bas Knoop

Twitter: @bknoop