Opleidingsklimaat KNO-afdeling AMC ‘niet veilig’

Op de afdeling KNO in het Amsterdamse AMC is ‘geen sprake meer van een gunstig en veilig opleidingsklimaat’. Dat schrijft de Registratiecommissie Geneeskundig Specialisten (RGS), die toeziet op de kwaliteit van de opleidingen, in een visitatierapport uit mei 2015. Het televisieprogramma Zembla zette het document vanochtend op zijn website.

Vooral het managementteam krijgt forse kritiek te verduren. Zo is in het visitatierapport te lezen dat 'de meeste stafleden goed benaderbaar (zijn), maar (drukken) vooral de leden van het managementteam een negatief stempel op de sfeer’. En: ‘De communicatie tussen opleiders en aiossen verloopt niet goed. Er is onvoldoende onderling vertrouwen en de aiossen voelen zich niet met voldoende respect bejegend.’ De RGS stelt dat de sfeer op de afdeling na het vertrek van het vorige hoofd opleidingen (in 2013, red.) ‘achteruit is gegaan’, waardoor er ‘geen sprake meer is van een gunstig en veilig opleidingsklimaat’.

Normaal gesproken verleent de RGS, na een visitatie, aan een opleiding een erkenning voor een periode van vijf jaar. De afdeling KNO van het AMC krijgt een erkenning voor twee jaar. ‘Een hernieuwde visitatie binnen twee jaar is gewenst’, oordeelt de RGS.

Zembla schrijft op zijn website dat het met verschillende stafleden heeft gesproken die naar eigen zeggen recentelijk zijn vertrokken vanwege de slechte sfeer op de afdeling. Een medisch specialist stelt in het televisieprogramma dat ‘er sprake is van management by fear’. ‘Er is een angst- en pestcultuur, waarbij mensen worden geïsoleerd en uitgescholden als ze kritiek hebben. Veel artsen disfunctioneerden hierdoor en zijn ook vertrokken.’

De klachten over het opleidingsklimaat op de Amsterdamse KNO-afdeling zijn niet nieuw. Al in 2008 trokken twee aiossen aan de bel bij de RGS. In brieven die in handen zijn van Zembla schreef een arts dat sprake was van ‘een permanente sfeer van bedreiging en manipulatie’. Een ander sprak over ‘een angstcultuur, waarbij elke assistent op een willekeurig moment kan worden aangevallen of denigrerend bejegend’. Mede op basis van deze brieven stelde de RGS na een visitatie in 2010 dat het toenmalige hoofd opleidingen haar taken moest neerleggen.

Een woordvoerder van het AMC laat tegenover Medisch Contact weten dat het Amsterdamse ziekenhuis de problemen op de KNO-afdeling ‘bij de wortel wil aanpakken’. ‘Het zijn terechte opmerkingen die in het rapport staan. De RGS heeft met alles en iedereen gesproken. Dit zijn de gevoelens en ervaringen van de aiossen. Daar is weinig discussie over mogelijk. Direct na de publicatie van het RGS-rapport vorig voorjaar hebben wij een aantal verbeteracties doorgevoerd. Zo is er nu een wekelijks overleg tussen aiossen en stafleden, zijn de opleider en plaatsvervangend opleider bijgeschoold en heeft een aantal stafleden de sfeer op de opleiding als aandachtspunt in hun takenpakket erbij gekregen. Daarnaast neemt Ernst & Young op dit moment de hele afdeling onder de loep.’

De huidige opleider op de KNO-afdeling was anderhalf jaar geleden als chirurg betrokken bij het ernstige incident na een operatie van een drie maanden oude baby. Dit incident werd destijds niet als calamiteit gemeld bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), maar door het AMC als complicatie bestempeld. Bij de operatie, waarbij het strottenhoofd van het jongetje met ademhalingsproblemen iets werd verruimd en het strottenklepje werd opgetrokken, bleek verkeerd hechtdraad te zijn gebruikt. De hechting liet na de ingreep los.

Inmiddels is het ziekenhuis een iets andere mening toegedaan. ‘Met alle informatie die we nu hebben, onder meer uit ons eigen calamiteitenonderzoek, is het zo dat we het voorval wel zouden hebben gemeld bij de IGZ. Of het nu een calamiteit is of niet. Het is namelijk niet altijd duidelijk of een incident een ernstige complicatie is of een calamiteit. De IGZ komt binnenkort met een oordeel hierover.'

Bas Knoop
Twitter: @bknoop