Onrust over tuchtuitspraak palliatieve sedatie
7 reactiesTwee uitspraken van het Regionaal Tuchtcollege te Den Haag over palliatieve sedatie hebben tot discussie geleid onder artsen en andere betrokkenen. Twee specialisten ouderengeneeskunde kregen een waarschuwing omdat het tuchtcollege vindt dat zij niet gehandeld hebben volgens de KNMG-richtlijn palliatieve sedatie. Een woordvoerder van het college liet weten dat er geen hoger beroep is aangetekend.
Het gaat in de zaak om een 102-jarige vrouw die opgenomen was in verpleeghuis. Haar gezondheid holde achteruit na een luchtweginfectie, waarna zij naar de dood verlangde. De familie doet een ‘klemmend verzoek’ tot terminale sedatie, de specialisten ouderengeneeskunde zien daarvoor geen indicatie. Twee dagen later wordt de sedatie alsnog gestart, en een dag later overlijdt de vrouw. De familie vindt dat de artsen te weinig rekening hielden met de wens van de patiënt. Het tuchtcollege vindt dat de artsen zich te veel hebben gericht op de somatische klachten, terwijl in de KNMG-richtlijn over palliatieve sedatie staat dat ondraaglijk lijden ook een geestelijke oorzaak kan hebben. De artsen zouden de behoeften van de patiënt onvoldoende centraal hebben gesteld.
Dat leidde tot onrust, onder meer bij Rob Bruntink, een journalist gespecialiseerd in palliatieve zorg. In een blog zegt hij dat het tuchtcollege in de uitspraak zegt dat een arts palliatief moet sederen als een patiënt dat wil, en dat er sprake is van ondraaglijk lijden als je ‘een paar keer zegt dat je dood wil’. In het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde verwonderen hoogleraar gezondheidsrecht Aart Hendriks en Bert Keizer zich ook over de uitspraak: ‘Met deze uitspraak beloont het tuchtcollege artsen die makkelijk toegeven aan druk van de patiënt en familie, terwijl het artsen die zich houden aan de professionele standaard in de kou laat staan.’
Bij de KNMG wordt die mening niet gedeeld, laat een woordvoerder weten: ‘De rechter stelt expliciet dat niet de patiënt of de familie, maar de arts de indicatie stelt voor palliatieve sedatie, zoals het in de KNMG-richtlijn staat. Het is wel de vraag of het aan een tuchtcolleges is om achteraf te beoordelen of er sprake was van ondraaglijk lijden, zoals hier is gebeurd. Maar het tuchtcollege verbindt daaraan niet de conclusie dat er sedatie had moeten plaatsvinden.’
De Uitspraken: Zaak tegen de arts en de zaak tegen de specialist ouderengeneeskunde
Lees ook:
Abram Van Lithorp
arts n.p, Basel
Ik ben blij met deze uitspraak waarbij het Tuchtcollege aangeeft dat geestelijke nood als refractair symptoom gezien kan worden en ook de mening van de familie mede bepalend is voor het starten van deze therapie. We mogen dit beschouwen als jurisprud...entie en geeft ons de vrijheid vanaf heden de spuit dormicum zonder verantwoording op te trekken. We hoeven in het vervolg geen eisende familieleden meer uit te leggen dat we aan de wet gebonden zijn, want laten we eerlijk zijn geestelijk refractair kunnen we er snel van maken. Controle van een scan-arts is er niet, dus ga je gang maar. Ik denk bijvoorbeeld aan palliatieve sedatie bij demente bejaarden(wilsonbekwame mensen) waarbij de familie zegt dat moeder/vader dit nooit zo gewild heeft, even een beetje dormicum(volgens de palli onlinedosering) en succes verzekerd, familie blij, arts geen gezeur aan zijn hoofd, patiënt overleden. En eigenlijk kan ik het nog wel begrijpen ook dat zo’n patiënt op een gegeven moment het leven zat is. Hoe zou Hippocrates hier over denken?
Beste collegae, als we deze kant op gaan met palliatieve sedatie, dan wel zorgvuldig en niet als sluiproute voor euthanasie, zonder de criteria van euthanasie. Mijn voorstel zou zijn om in een dergelijke situatie een Scan-arts/tweede arts erbij te consulteren die toetst of er inderdaad sprake is van geestelijk refractair lijden.
Naomi Dongelmans
huisarts, Maastricht
Gelukkig is het hier al een paar keer genoemd. De regels voor euthanasie (uitzichtloos en ondraaglijk lijden) en palliatieve sedatie (refractaire symptomen) worden blijkbaar weer eens door elkaar gehaald. Overigens, patiente verlangt naar de dood maa...r er is niet gerept over de manier waarop. Alleen de familie wilde "terminale sedatie".
dr. Hens Burger
chirurg i.r., Dordrecht
De uitspraak van het regionaal tuchtcollege wil ik steunen. Professioneel omgaan met de persistente wens tot palliatieve sedatie van een 102-jarige vrouw, met een opeenstapeling van ouderdomsklachten, met instemming van de familie, had moeten beteken...en dat aan die wens gehoor werd gegeven. Ik begrijp niet dat namens de KNMG is verklaard dat de KNMG de uitspraak niet steunt. Het omgaan met het levenseinde is moeilijk, maar te veel artsen lijken meer met zichzelf en hun eigen mening begaan, dan die van de patiënt
M. Tack
huisarts, SCEN-arts, Rockanje
Ik sluit me graag aan bij collega Smit.
Palliatieve sedatie gaat om de behandeling van een refractair symptoom. Het gaat hier dus om een medische behandeling waarvoor de indicatie gesteld wordt door de arts. Uiteraard bij voorkeur en zo mogelijk na t...oestemming van de patiënt of diens vertegenwoordiger, zoals bij iedere medische behandeling.
C.J. Ruissen
SCEN-arts, Oosterhout
Ik hanteerde altijd de stelregel dat een verzoek om euthanasie de beslissing is van de patiënt en dat palliatieve sedatie de beslissing is van de arts, in een situatie dat hij met de rug tegen de muur staat. Daarvoor is medische kennis en kunde nodig.... Kennelijk vind het tuchtcollege dat een verzoek van de familie, die deze kennis en kunde niet heeft, zwaarder weegt dan het professioneel oordeel van de arts.
K
Huisarts, Rotterdam
Vreemde uitspraak. Het blijft aan de arts te oordelen of sedatie gestart wordt en niet of de patient er klaar mee is. Richtlijnen worden misbruikt om uitspraken gewicht te geven, maar men vergeet dat richtlijnen er zijn om richting te geven. De genee...skunde is niet zwart-wit en kan dus niet getoetst worden aan zwart-wit protocollen.
P.H. Smit
Specialist Ouderengeneeskunde, kaderarts Palliatieve Zorg, Epse
Met deze uitspraak draagt het tuchtcollege bij aan de verwarring die maatschappelijk bestaat over het verschil tussen euthanasie en palliatieve sedatie. Bij euthanasie moet er sprake zijn van ondraaglijk lijden, bij palliatieve sedatie van een refrac...tair symptoom. Het college spreekt zich uit over ondraaglijk lijden: de vraag is of dat ook een refractair symptoom was.
Laat een ieder zich voortaan houden aan de terminologie die bij euthanasie of palliatieve sedatie horen. Het is al moeilijk genoeg!