Laatste nieuws
Wetenschap

Niet meer sterfte in Nederland door antibioticaresistentie 

Plaats een reactie

In Nederland leidt antibioticaresistentie op dit moment niet tot extra sterfte. Er is discussie onder microbiologen of de Nederlandse aanpak met betrekking tot uitbraken van multiresistente bacteriën anders zou kunnen.

Goed nieuws bracht promovendus Wouter Rottier deze week naar buiten: in Nederland leidt antibioticaresistentie niet tot extra sterfte bij patiënten. Dat klinkt heel anders dan de conclusies van een rapport dat begin dit jaar in The Lancet Infectious Diseases verscheen over mortaliteit door resistente bacteriën. In Nederland zouden er in 2015 al tweehonderd mensen aan zijn overleden. Destijds plaatste de promotor van Rottier, medisch microbioloog Marc Bonten (UMCU) al vraagtekens bij die cijfers. Rottier besteedt in zijn proefschrift aandacht aan studies naar sterfte door resistente bacteriën. Hij wijst erop dat studies hiernaar behoorlijk uiteenlopen als het gaat om correctie voor verstorende factoren. Dat beïnvloedt de uitkomst natuurlijk sterk.  

Zelf deed hij verschillende studies naar in Nederland relatief veel voorkomende multiresistente bacteriën. Bij één daarvan ging het om een zogenaamde parallel gematchte cohortstudie naar gram-negatieve BRMO’s (bijzonder resistente micro-organismes). Dat wil zeggen: de BRMO-infecties én de niet-BRMO-infecties kregen een eigen controlegroep. Het ging om bijna tweeduizend infecties in acht ziekenhuizen, in de periode 2013-2016. Daarvan betrof 12 procent een BRMO. Voor zowel BRMO- als niet-BRMO-infecties gold dat de geïnfecteerde patiënten een grotere kans op overlijden hadden dan de gematchte controlepatiënten. De vergelijking van die twee relatieve risico’s liet echter geen significant verschil zien. Oftewel: de BRMO-infecties leiden niet tot verhoogde sterfte, in Nederland. Dat is opvallend, omdat bij de BRMO-infecties op de eerste dag minder vaak adequate therapie was gestart (32 versus 61%), aangezien antibiotica meestal al gestart worden voordat een resistentiepatroon bekend is. Pas als blijkt dat sprake is van een BRMO worden de antibiotica gestart die hiervoor zijn gereserveerd, de last-resort-middelen. Rottier concludeert dat de vertraging die hierdoor optreedt blijkbaar minder ernstig is dan werd gedacht, en dat we in Nederland vrij snel alsnog de juiste antibiotica voorschrijven. 

De bevindingen van Rottier bevestigen dat het Nederlandse, terughoudende antibioticabeleid zijn vruchten afwerpt. Tijd om rustig achterover te leunen is er trouwens niet: het probleem van antibioticaresistentie is grensoverschrijdend, en juist in armere landen. Tijdens het symposium dat op de dag van zijn promotie plaatsvond in Utrecht, over de gevolgen van antibioticaresistentie, was tijd ingeruimd voor discussie over een ander aspect van de strijd tegen BRMO: de aanpak van uitbraken. Zo werd duidelijk dat microbiologen het niet eens zijn over wat te doen met uitbraken van bijvoorbeeld vancomycineresistente enterokokken (VRE). Volgens Bonten – die liet zien dat de kosten van één uitbraakaanpak kunnen oplopen tot boven de 1 miljoen euro – wegen die kosten niet op tegen het nut ervan, zeker nu duidelijk is dat VRE waarschijnlijk niet tot meer sterfte leiden dan de alom aanwezige minder resistente variant, de amoxicillineresistente enterokokken (ARE). Een andere aanwezige, microbioloog Andreas Voss, wees erop dat dezelfde discussie in de jaren negentig was gevoerd over juist die ARE, en dat na het loslaten van de strikte bestrijding daarvan deze dus alomtegenwoordig is geworden.  

Voss ziet nog een ander belang in het goed monitoren van dergelijke uitbraken: ‘Je kunt VRE zien als een bio-indicator voor hygiënepreventie: bij een uitbraak weet je dat er iets niet goed gaat.’ Bonten is het wat dat betreft met hem eens: ‘Ik denk ook niet dat we moeten besparen op de aanpak van VRE, maar dat we het geld beter moeten inzetten. Bijvoorbeeld door beter schoon te maken. Het is echter lastig om managers ervan te overtuigen dat we daar meer geld aan moeten uitgeven. Terwijl dit juist voor enterokokken, die echt overal terechtkomen, als het ware een fecal veneer vormen in instellingen, hard nodig is.’  

Promotie W.C. Rottier, Quantifying the burden of antibiotic resistance in the Netherlands, 19 februari, UMCU 

Lees ook

 

Wetenschap resistentie
  • Sophie Broersen

    Sophie Broersen was journalist bij Medisch Contact van 2008 tot 2021. Na haar studie geneeskunde en huisartsopleiding ging zij als journalist aan de slag. Bij Medisch Contact schreef zij over geneeskunde en zorg in de volle breedte: van wetenschap tot werkvloer, van arts-patiëntrelatie tot zorg over de grens. Samen met de juristen van de KNMG becommentarieerde zij tuchtzaken. Na haar journalistieke carrière is zij in 2021 weer als arts gaan werken.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.