Na CVA meer revalidatie mogelijk

Naar schatting 85 procent van de patiënten die een beroerte overleeft, houdt daar een hemiparese aan over. Ongeveer 55 tot 75 procent ervaart drie tot zes maanden na een beroerte beperkingen in het gebruik van armen en handen. Een bepaalde vorm van revalidatietherapie kan bij deze patiënten tot aanzienlijke motorische verbeteringen leiden, aldus een studie in JAMA van vorige week.

Steven Wolf c.s. gingen in een gerandomiseerde trial na in hoeverre constraint-induced movement therapy (CIMT) een gunstige invloed heeft op het herstel van deze functies. Deze revalidatie bestaat eruit dat de bewegingsvrijheid van de niet of minder aangedane arm en/of hand wordt beperkt met een mitella of veiligheidshandschoen. Die beperkingen moet de patiënt gedurende het grootste deel van zijn wakkere uren volhouden, zodat hij gedwongen is de aangedane arm of hand te gebruiken. Deze wordt ook aan intensieve repetitieve training onderworpen.

Uit eerdere studies is gebleken dat een dergelijke therapie binnen twee weken al vrucht kan afwerpen.

Wolf c.s. vergeleken in hun studie de effecten van deze behandeling met die van de gebruikelijke zorg (medicatie en enige fysio­therapie) die patiënten ondergaan na een eerste beroerte. Aan het onderzoek namen 222 mensen deel die 3 tot 9 maanden voor de therapiestart een ischemisch CVA hadden.

De resultaten zijn duidelijk: toepassing van CIMT leidt tot statistisch signifi-cante en klinisch relevante verbeteringen in de motoriek, die bovendien minstens een jaar aanhouden en onafhankelijk zijn van leeftijd, geslacht of het initiële functieverlies van de paretische arm.

In een commentaar schrijven Andreas Luft en Daniel Hanley dat met de uitkomsten van deze trial neurorevalidatie is toegetreden tot het rijk van de evidence-based medicine. Als CIMT een medicijn was geweest, dan zou het zeker zijn toegelaten, menen beide commentatoren. Luft en Hanley speculeren over de neurobiologische grondslagen van de gevonden effecten. Repetitieve training van verlamde ledematen lijkt motorsensorische neuronen in te schakelen in de niet-beschadigde hersenhelft en in het cerebellum. Die treden op als nieuwe neurale verbindingscircuits en vormen zo mogelijk het substraat voor herstel.

De uitkomsten van de trial van Wolf c.s. suggereren volgens Luft en Hanely dat CVA-patiënten tot nu toe zijn onderbehandeld, ofschoon niet is vastgesteld hoeveel functieverlies nog reversibel is.

De commentatoren vinden in ieder geval dat dokters en wetenschappers het heersende ‘nihilisme’ met betrekking tot deze patiëntengroep moeten laten varen. << HM

JAMA 2006; 296: 2095-104, 2141-3