Minister achter euthanasie met oude wilsverklaring

Minister Van der Steur (Veiligheid en Justitie) blijft staan achter het besluit van het Openbaar Ministerie (OM) om de arts die in 2011 euthanasie uitvoerde bij een patiënt met de ziekte van Huntington – die inmiddels niet meer wilsbekwaam was – niet strafrechtelijk te vervolgen.

Dat schrijft Van der Steur in een brief aan de Eerste Kamer in antwoord op vragen van de Eerste Kamerleden Diederik van Dijk (SGP) en Roel Kuiper (CU), die zij stelden naar aanleiding van een artikel van Govert den Hartogh dat in januari in Medisch Contact verscheen. In dat artikel stelt Den Hartogh dat het OM de in 2005 door de patiënte opgestelde wilsverklaring lijkt op te vatten als een ‘kluisdocument’; een verklaring die niet te herroepen zou zijn, ongeacht mogelijke veranderingen in de opvattingen of het waardenpatroon van de betrokkene. Den Hartogh twijfelt of aan de andere zorgvuldigheidseisen van de Euthanasiewet is voldaan. Volgens Den Hartogh ondergraaft het OM de Euthanasiewet.

Minister Van den Steur stelt dat het oordeel van de toetsingscommissie, die oordeelde dat de arts niet volledig zorgvuldig handelde, zwaar weegt voor het OM en dat het OM dit oordeel zeker niet naast zich neer heeft gelegd. Ook heeft het OM volgens Van der Steur voor zover mogelijk getoetst of de euthanasie nog paste bij de wilsverklaring uit 2005. Hierbij is meegewogen dat de wet geen actuele wilsverklaring vereist en dat ook in de ‘Handreiking schriftelijk euthanasieverzoek’ geen eis staat over de actualiteit ervan.

In april liet Van der Steur, naar aanleiding van eerdere vragen, ook al aan de Eerste Kamer weten dat hij achter de beslissing van het OM staat. In zijn toenmalige brief aan de Eerste Kamer schrijft hij dat het OM concludeerde dat de arts in redelijkheid tot de overtuiging had kunnen komen dat de patiënte ondraaglijk leed, dat er geen redelijk alternatief bestond en dat de situatie zoals de patiënte in haar wilsverklaring had beschreven zich nu manifesteerde. Van der Steur stelt dat er geen sprake was van de door Den Hartogh geschetste situatie dat de arts bij de uitvoering van de euthanasie louter is afgegaan op een gedateerde wilsverklaring. Wel is het OM het met de toetsingscommissie eens dat de arts niet volledig zorgvuldig heeft gehandeld, maar dat zou vooral betrekking hebben op gebrekkige documentatie, die toch niet tot een veroordeling zou leiden.

Brief aan Eerste Kamer 8 augustus 2016

Brief aan Eerste Kamer 20 april 2016